Մելքոն Քեպապչյան

Մելքոն Մկրտչի Քեպապչյան (հունվարի 15, 1880(1880-01-15), Ակն, Էրզրումի վիլայեթ, Օսմանյան կայսրություն - հոկտեմբերի 3, 1949(1949-10-03)^[1], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ^[2]), հայ գեղանկարիչ։

Մելքոն Քեպապչյան արմտ. հայ.՝ Մելքոն Քեպապճեան
Ծնվել է	հունվարի 15, 1880(1880-01-15)
Ծննդավայր	Ակն, Էրզրումի վիլայեթ, Օսմանյան կայսրություն
Վախճանվել է	հոկտեմբերի 3, 1949(1949-10-03)[1] (69 տարեկան)
Մահվան վայր	Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Ազգություն	հայ
Քաղաքացիություն	Օսմանյան կայսրություն և  Ֆրանսիա
Կրթություն	Ներսեսյան վարժարան
Մասնագիտություն	նկարիչ և նկարազարդող
Ազգականներ	Aram Kebabdjian?

Կենսագրություն

Սովորել է Ակնի Նարեկյան և Ներսեսյան վարժարաններում։ 1892 թվականին տեղափոխվել է Կոստանդնուպոլիս, որտեղ զբաղվել է մանրանկարչությամբ։ Փոխադրվելով Փարիզ` զբաղվել է նաև գրքերի նկարազարդումով։ 1947 թվականին ներգաղթել է Խորհրդային Հայաստան^[3]։ Աշխատանքները գտնվում են Հայաստանի ազգային պատկերասրահում^[4]։

Ստեղծագործություններ

Քեպապչյանի արվեստում ակնառու տեղ է գրավում Մեծ եղեռնի թեման։ Մեզ հայտնի առաջին աշխատանքներից է «Ողջ մնացողներուն մղձավանջը» նկարը, որը ներկայացնում է ծխի, բոցերի, խավարի ու ավերի մեջ գտնվող Հայաստանը։ Համազգային ողբերգությունը թեմա է դարձել նաև «Խավարից լույսը», «Ավերակներու բուն», «Հայ մայրերու սուգը», «Հայ անթաղ նահատակներու հիշատակարան» և այլ ստեղծագործությունների համար։ Հատկապես ազդեցիկ է այդ շարքի վերջին նկարը։ Կոստանդնուպոլսի մզկիթների ու մինարեթների չարագուշակ ուրվապատկերի վերևում, արնաներկ հորիզոնում պատկերված են բազմահազար անմեղ զոհերի անհայտ, անանուն, գոյություն չունեցող, խոնարհված խաչ-տապանաքարերը, որոնց կենտրոնում վառվում է նրանց հիշատակը հավերժակոչող անշեջ կրակը։ Դա արվեստագետի կանգնեցրած հուշարձանն է իր ժողովրդի նահատակների հիշատակին, անչափ պարզ, հնչեղ և կոթողային։ Արևմտահայության աղետն իր կնիքն է դրել Քեպապչյանի ողջ ստեղծագործության վրա («Ունայնություն ունայնության», «Թախծոտ գիշեր», «Մղձավանջ», «Գթություն», «Մենություն», «Մահերդ», «Վիշտը», «Ճակատագրիս ընթացքը», «Հացի կռիվ» և այլն)։ Հայրենիքի կորստյան թեման արտահայտվել է անսահման կարոտով տոգորված «Ծննդավայրս, հրաժեշտի տարին» պատկերում և Թորոս Ազատյանի «Քառասնյակը» հատորի նկարազարդումներում։ 1930–ական թվականներին Քեպապչյանը ձևավորել է Փարիզում լույս տեսնող «Նահատակ գրագետներու բարեկամներ» մատենաշարի հատորները, որոնք մեծ ճանաչում են բերել արվեստագետին, և պատկերազարդել «Ձոն Հաճընի հերոսամարտի տասնամյակի» հուշահատորը։ Կարոտախտով տառապող արվեստագետի զգացմունքների դրսևորումն է «Հայրենաբաղձություն» պատկերը։ Հայրենի եզերքի անսահման կարոտն ու վերադարձի բաղձանքն են, որ ուժ են տվել վաթսունամյա նկարչին թողնել օտար ափերը և հայրենադարձվել։

• «Հայ մայրերի սուգը»
• «Գաղթականներ»
• «Խաչելություն»
• «Վաղ գարուն»
• «Օրնամենտալ մոտիվ»
• «Երաժշտություն»
• «Վիշտ»
• «Հիշատակարան»

Ցուցահանդեսներ

Անհատական ցուցահանդեսներ է ունեցել Փարիզում 1930 և 1944։

Մատենագրություն

• Կյուսթավ Քան, Մելքոն Քեպապճյան, «Առաջ», 1930, 14 հունիսի։
• Մ. Քեպապճեան, «Ընդարձակ տարեցույց Ազգային հիվանդանոցի», 1931։
• Վահրամ Թաթուլ, Մելքոն Քեպապչյանը և իր նկարահանդեսը։ «Առաջ», 1930, 19 մայիսի։