Պարագվայ

Պարագվայ (իսպաներեն՝ Paraguay, գուարանի՝ Paraguái), պետություն Հարավային Ամերիկայում։ Հարավ-արևմուտքում սահմանկցում է Արգենտինայի հետ, հյուսիս-արևմուտքում՝ Բոլիվիայի, իսկ արևելքում և հյուսիս-արևելքում՝ Բրազիլիայի հետ։ Պարագվայը ցամաքով շրջապատված երկիր է։

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Պարագվայ (այլ կիրառումներ)

Պարագվայի Հանրապետություն Tetã Paraguái República del Paraguay
Դրոշ Զինանշան
Նշանաբան՝ Paz y justicia "Խաղաղություն և արդարություն"
Ազգային օրհներգ՝ Paraguayos, República o Muerte "Պարագվայցիներ՝ հանրապետություն կամ մահ"
Պարագվայի դիրքը
Մայրաքաղաք և ամենամեծ քաղաք		Ասունսյոն 25°16′S, 57°40′W
Պետական լեզուներ		Իսպաներեն Գուարանի[1]
Էթնիկ խմբեր		74,5% մեստիզո 20% ապիտակամորթներ 3,5% մուլատո 1,5%բնիկ ժողովուրդներ[2]
Կառավարում		Սահմանադրական նախագահական հանրապետություն
-	Նախագահ	Ֆերնանդո Լուգո
-	Փոխնախագահ	Ֆեդերիկո Ֆրանկո
Անկախություն		Իսպանիայից
-	դե ֆակտո	Մայիսի 15, 1811
-	ճանաչված Իսպանիայից	Սեպտեմբերի 10, 1880
-	Ջրային (%)	2.3
Բնակչություն
-	2009 նախահաշիվը	6,349,000[3]  (101րդ)
ՀՆԱ (ԳՀ)		2008 գնահատում
-	Ընդհանուր	$28.452 միլիարդ[4]
-	Մեկ շնչի հաշվով	$4,700[4]
Ջինի (2008)		50.8[5] (բարձր)
ՄՆԶԻ (2010)		0.640[6] (միջին) (96րդ)
Արժույթ		Գուարանի (PYG)
Ժամային գոտի		(ՀԿԺ-4)
-	Ամռանը (DST)	(ՀԿԺ-3)
Ազգային դոմեն		.py
Հեռախոսային կոդ		+595

Բնական պաշարներ

Ընդերքում կան ուրանի, երկաթի ոչ մեծ քանակով հանքավայրեր։ Կլիման արևադարձային է։ Գետային ցանցը խիտ է, խոշոր գետերն են Պարանան ու Պարագվայը։ Երկրի տարածքի 50%-ից ավելին զբաղեցնում են մշտադալար անտառները։ Կենդանական աշխարհը հարուստ է, բնորոշ են գետակինճը, զրահակիրը, կատվառյուծը։ Շատ են թռչունները։

Հնագույն ժամանակներից երկրի տարածքում բնակվել են հնդկացիների տարբեր ցեղեր։ 16-րդ դարի 1-ին կեսին Պարագվայի տարածքը գաղութացրել են իսպանացիները։ Երկիրն անկախություն է ձեռք բերել 1811 թվականին՝ Ամերիկայի իսպանական գաղութների անկախության պատերազմի ընթացքում։

Բնակչություն

Երկրի հիմնական բնակիչները պարագվայցիներն են։ Բնակվում են նաև գերմանացիներ, բրազիլացիներ, արգենտինացիներ, իտալացիներ և այլք։ Խոշոր քաղաքներն են Ասունսյոնը, Սյուդադ դել Էստեն, Էնկարնասիոնը։

Տնտեսության հիմքը անասնապահությունն ու անտառային տնտեսությունն են։ Համաշխարհային շուկայում մսի և անտառանյութի հիմնական մատակարարներից է։ Երկրագործության մեջ օգտագործվում է հողատարածքի միայն 3%-ը։

Արտադրություն

3 %-ը, հիմնականում՝ Պարագվայ և Պարանա գետերի հովիտները։ Մշակում են եգիպտացորեն, ցորեն, բատատ, ծխախոտ, թեյ։ Կան տեքստիլ, ծխախոտի, շաքարի, ալկոհոլային և ոչ ալկոհոլային խմիչքների արտադրության ձեռնարկություններ։

Պարագվայի ժողովրդական արվեստում (ժանյակներ, կավե արձանիկներ, անոթներ, արծաթե և պղնձե զարդեր) զուգորդված են իսպանացիների և հնդկացիների ազգային ավանդույթները։ Պահպանվել է նաև բուն հնդկացիների արվեստը (դրոշմազարդ անոթներ, երկրաչափական նախշերով հյուսածո պայուսակներ, փետուրներով զարդեր)։

Վարչական բաժանում

Հիմնական հոդված՝ Պարագվայի վարչական բաժանում

	Անվանում	Վարչկենտրոն	Տարածք, կմ²	Բնակչություն (2002)	Խտություն, մարդ/կմ²
1.	Ալտո Պարագվայ	Ֆուերտե Օլիմպո	82 349	15 008	0.2
2.	Ալտո Պարանա	Սյուդադ դել Էստե	14 895	536 042	36.0
3.	Ամամբայ	Պեդրո Խուան Կաբալյերո	12 933	113 888	8.8
4.	Ասունսյոն մայրաքաղաքային շրջան	Ասունսյոն	117	513 399	4 388,0
5.	Բոկերոն	Ֆիլադելֆիա	91 669	45 617	0.5
6.	Կաագուասու	Կորոնել Օվյեդո	11 474	448 983	39.1
7.	Կաասապա	Կաասապա	9 496	139 241	14.7
8.	Կանենդիյու	Սալտո դել Գուայրա	14 667	140 551	9.6
9.	Սենտրալ	Արեգուա	2 465	1 363 399	553.1
10.	Կոնսեպսյոն	Կոնսեպսյոն	18 051	180 277	10.0
11.	Կորդիլյերա	Կաակուպե	4 948	234 085	47.3
12.	Գուայրա	Վիլյարրիկա	3 846	176 933	46.0
13.	Իտապուա	Էնկարնասյոն	16 525	463 410	28.0
14.	Միսյոնես	Սան Խուան Բաուտիստա	9 556	103 633	10.8
15.	Նյեեմբուկու	Պիլար	12 147	76 738	6.3
16.	Պարագուարի	Պարագուարի	8 705	226 514	26.0
17.	Պրեսիդենտե Աես	Պոսո Կոլորադո	72 907	81 876	1.1
18.	Սան Պեդրո	Սան Պեդրո	20 002	318 787	15.9
Ընդամենը՝			406 752	5 178 381	12,7

Տես նաև

• Հարավային Ամերիկայի երկրների ցանկ