Սիդ

«Սիդ» (ֆր.՝ Le Cid), Պիեռ Կոռնեյլի թատերական պիեսը (տրագիկոմեդիա)։ «Սիդ»-ը առաջին անգամ բեմադրվել է 1636 թվականի դեկտեմբերին կամ 1937 թվականի հունվարին։

Սիդ ֆր.՝ Le Cid
«Սիդ» պիեսի առաջին հրատարակության շապիկը
Հեղինակ	Պիեռ Կոռնեյլ
Տեսակ	գրական ստեղծագործություն
Ժանր	տրագիկոմեդիա և դրամա[1]
Թեմա	Էլ Սիդ
Բնօրինակ լեզու	ֆրանսերեն[1]
Ստեղծման տարեթիվ	1636[1]
Առաջնախաղի տարեթիվ	դեկտեմբեր 1636
Վիքիքաղվածք	Սիդ
Le Cid Վիքիպահեստում

Ստեղծում և բեմադրություն

«Սիդ» ողբերգությունը (որը նա կոչել է «տրագիկոմեդիա»՝ ընդգծելով տրագեդիայի համար անհնարին երջանիկ ավարտը) Կոռնեյլը գրել է 1636 թվականին, երբ գտնվում էր Ռուանում։ Պիեսի գլխավոր հերոսը դարձել է իսպանական Ռեկոնկիստայի հերոս Ռոդրիգո Դիասը՝ հայտնի որպես Սիդ Կամպեադոր, իսկ որպես գրական նյութ Կոռնեյլը վերցրել է իսպանական սիրերգներն ու Գիլյեն դե Կաստրոյի «Սիդի երիտասարդությունը» դրաման^[2]։ Այս պիեսից նա վերցրել է 72 լավագույն բանաստեղծությունները (Գրական հանրագիտարանը նշում է, որ նման փոխառությունները կլասիցիզմի դարաշրջանում բառացիկ երևույթ չէին)։

«Սիդ»-ի առաջին բեմադրությունը եղել է 1636 թվականի դեկտեմբերին Մարե թատրոնում (ֆր.՝ Théâtre du Marais) (որոշ աղբյուրով՝ հաջորդ տարվա դեկտեմբերին^[2])։

Գործող անձինք

• Դոն Ռոդրիգո, դոն Դիեգոյի տղան և Խիմենայի սիրեցյալը։ «Սիդ» անունը հիշատակվում է թագավորի կողմից՝ 4-րդ և 5-րդ արարվածներում
• Խիմենա, դոն Գոմեսի դուստրը
• Դոն Գոմես, կոմս Գորմաս, Խիմենայի հայրը։
• Դոն Դիոգե, Դոն Ռոդրիոգոյի հայրը
• Դոնյա Ուռակա, կաստիլական ինֆանտա (գաղտնի սիրահարված է Ռոդրիգոյին)
• Դոն Ֆերնանդո, առաջին կաստիլական թագավոր
• Դոն Սանչո, Խիմենային սիրահարվածը
• Էլվիրա, Խիմենայի դաստիարակչուհին
• Լեոնոր, ինֆանտայի դաստիարակչուհին
• Դոն Արիաս և դոն Ալոնսո, կաստիլյան ազնվականներ։

Սյուժե

Էլիզա Ռաշելը Խիմենայի դերում։

Դոն Ռոդրիգոն, սիրահարված լինելով կոմս Գորմասի աղջկան՝ Խիմենային, ստիպված է լինում մենամարտի կանչել սիրելի աղջկա հորը, ով ապտակ հասցնելով խորը վիրավորել էր իր հորը։ Ընտրությունը սիրո և որդիական պարտքի միջև, Ռոդրիգոն կատարում է վերջինի օգտին և մենամարտի ժամանակ սպանում է Գորմասին։ Այժմ արդեն Խիմենան է ընտրության առջև․ նա առաջվա պես սիրում է Ռոդրիգոյին, սակայն հոր մահը նրա մոտ վրեժի ծարավ է առաջացնում։ Ինչպես Ռոդրիգոն, այնպես էլ Խիմենան պարտքը ավելի վեր է դասում սիրուց և արքայից պահանջում է սիրեցյալի մահը։

Ողբերգական հանգուցալուծումը կանխում է սարացինների գիշերային հարձակումը, որին դիմադրում է Ռոդրիգոյի գլխավորությամբ ջոկատը։ Արքան՝ տպավորված նրա հավատարմությամբ և հայրենասիրությամբ, որոշում է կախաղանը փոխարինել Ռոդրիգոյի և Խիմենայի պաշտպան դոն Սանչոյի մենամարտով։ Մենամարտի հաղթողը պետք է ստանար Խիմենայի ձեռքը։ Երբ մենամարտից հետո պարտված Սանչոն հայտնվում է Խիմենայի առաջ, նա, համոզված լինելով, որ Ռոդրիգոն սպանված է, նրա իրական զգացմունքներն է ցույց տալիս։ Դրանից հետո նա ստիպված է հրաժարվել վրեժից, և թագավորը թույլատրում է նրանց ամուսնանալ։

Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են

Սիդ հոդվածին

Աղբյուրներ

• Пьер Корнель. Сид // Пьесы / (пер. Лозинский, Михаил Леонидович). — М.: Московский рабочий, 1984.