Քուրդիստանի նահանգ

Քուրդիստան կամ Քորդեսթան (քրդ.՝ پارێزگای کوردستان, պարս.՝ استان کردستان, Օսթան-է Քորդեսթան), օսթան (նահանգ) Իրանի արևմուտքում, Իրանի 31 օսթաններից մեկը։ Հյուսիսից սահմանակից է Արևմտյան Ադրբեջան, հյուսիս-արևելքից` Զանջան, արևելքից` Համադան, հարավից` Քերմանշահ օսթաններին, արևմուտքից` Իրաքին։ Օսթանի տարածքը կազմում է 29 137 կմ², բնակչությունը վերջին մարդահամարի տվյալներով` ▲1 603 011 մարդ (2016)^[2]։ Վարչական կենտրոնը Սանանդաջ քաղաքն է (քրդ.՝ Sine)։

Քուրդիստան օսթան պարս.՝ استان کردستان
Երկիր	Իրան
Կարգավիճակ	օսթան (նահանգ)
Մտնում է	Իրան
Ներառում է	Բանեհի երկրամաս[1], Bijar County?[1], Saqqez County?[1], Sanandaj County?[1], Qorveh County?[1], Marivan County?[1], Divandarreh County?[1], Kamyaran County?[1], Sarvabad County?[1] և Dehgolan County?[1]
Վարչկենտրոն	Սանանդաջ
Բնակչություն	▲1 603 011 մարդ (2016)[2]
Տարածք	29 137 կմ²
Սահմանակցում է	Սուլեյմանիե մարզ, Արևմտյան Ադրբեջան և Համադանի նահանգ
Ժամային գոտի	UTC+3:30
Փոխարինեց	Ardalan?
ISO 3166-2 կոդ	IR-12
Հեռախոսային կոդ	0871
Քուրդիստանի նահանգ Վիքիպահեստում

Օսթանը ձևավորվել է Գիլան օսթանի արևմտյան շրջանների անջատման արդյունքում^[3]։ 2014 թվականից օսթանը մասն է կազմում Իրանի 3-րդ տարածաշրջանի^[4], որի կենտրոնն է Թավրիզ քաղաքը։ Օսթանի տարածքը համապատասխանում է պատմական Արդալան երկրամասին։

Բնակչություն

2006 թվականի մարդահամարի տվյալներով օսթանի բնակչությունը կազմում էր 1 416 334 մարդ` 337 179 տնային տնտեսություններում<sup>[5]</sup>։ 2011 թվականի մարդահամարը հաշվառել էր 1 493 645 մարդ, որոնք ապրում էին 401 845 տնտեսություններում<sup>[6]</sup>։ Ըստ վերջին` 2016 թվականի մարդահամարի տվյալների` բնակչությունը կազմում էր արդեն 1 603 011 մարդ` 471 310 տնտեսություններում^[7]։

Տասը հազարից ավել բնակչությամբ քաղաքներն են Սանանդաջը (բնակչությունը 2016 թվականի դրությամբ` 412 767 մարդ), Սեքեզը (165 258 մարդ), Մերիվանը (136 654 մարդ), Բանեն (110 218 մարդ), Ղորվեն (78 276 մարդ), Քամյարանը (57 077 մարդ), Բիջարը (50 014 մարդ), Դիվանդարեն (34 007 մարդ), Դեհգոլանը (25 992 մարդ) և Քանի Դինարը (13 059 մարդ)^[8]։ Ընդհանուր առմամբ 2016 թվականի դրությամբ քաղաքներում ապրում էր 1 134 229 մարդ կամ օսթանի բնակչության 70,8%-ը^[7]։

Բնակչության մեծամասնությունն օսթանում կազմում են քրդերը, որոնք հիմնականում խոսում են քրդերենի սորանի բարբառով։ Բիջար և Քորվեհ գավառներում բնակվում են նաև ազարիներ (իրանական ադրբեջանցիներ)։

Վարչական բաժանում

Քուրդիստան օսթանը բաժանված է 10 շահրեստանների (գավառների).

Քուրդիստան օսթանի շահրեստանները

Շահրեստան	Բնակ. 2006[5]	Բնակ. 2011[6]	Բնակ. 2016[7]	Վարչ. կենտրոն
Բանե շահրեստան	116 773	132 565	158 690	Բանե
Բիջար շահրեստան	95 461	93 714	89 162	Բիջար
Դեհգոլան շահրեստան1	—	62 844	64 015	Դեհգոլան
Դիվանդարե շահրեստան	82 628	81 963	80 040	Դիվանդարե
Ղորվե շահրեստան	196 972	136 961	140 192	Ղորվե
Մերիվան շահրեստան	150 926	168 774	195 263	Մերիվան
Սանանդաջ շահրեստան	409 628	450 167	501 402	Սանանդաջ
Սարվաբադ County	53 992	49 841	44 940	Սարվաբադ
Սեքեզ շահրեստան	205 250	210 820	226 451	Սեքեզ
Քամյարան շահրեստան	104 704	105 996	102 856	Քամյարան
Ընդհանուր	1 416 334	1 493 645	1 603 011
1Առանձնացվել է Ղորվե շահրեստանից

Տնտեսություն

Բնակիչների հիմնական զբաղմունքը գյուղատնտեսությունն է և ժամանակակից անասնաբուծությունը։ Բրինձը, գարին, ցորեն ու մրգերը այստեղի հիմնական գյուղմթերքներն են։ Քիմիական, մետաղական, տեքստիլ, կաշվի և սննդի արդյունաբերությունները այստեղի հիմնական արդյունաբերական ոլորտներն են։ Նահանգում շատ բարձր է գործազրկությունը. այն համարվում է Իրանի նահանգների մեջ բարձր գործազրկություն ունեցող նահանգներից մեկը։ Ըստ իրանական վիճակագրության` ավելի քան 200 000 մարդ գոյատևում է զբաղվելով կոլբարությամբ^[9]։