From Wikipedia, the free encyclopedia
Ռադիոլոկացիոն կայան, ռադիո լոկատոր, ռադար, ռադիոլոկացիայի մեթոդներով տարբեր օբյեկտներ (նշանակետեր) դիտելու սարքավորում։ Խոշոր օդանավակայաններում տեղադրված ռադարների օգնությամբ ավիադիսպետչերները ղեկավարում են ինքնաթիռների վերելքներն ու վայրէջքները։ Ինքնաթիռում տեռադրված ռադարներն ազդանշաններ են հաղորդում մոտակայքում թռչող այլ ինքնաթիռների, իսկ վատ տեսանելիությամբ եղանակին ռադարներն օգտագործվում են ինքնաթիռը ղեկավարելու համար։
Տեղեկությունը այս հոդվածում կամ նրա որոշ բաժիններում հնացել է: Դուք կարող եք օգնել նախագծին՝ թարմացնելով այն և դրանից հետո հեռացնել կաղապարը: |
Ռադարը ստեղծել է անգլիացի գիտնական Վաթսոն Վատտը, որը 1935 թվականին բրիտանական կառավարության պատվերով ուսումնասիրում էր ռադիոալիքներով թշնամու ինքնաթիռները ոչնչացնելու հնարավորությունը։ Եվ այդ ուսումնասիրությունների արդյունքում գիտնականը ստեղծեց թշնամու ինքնաթիռների դիտարկման առաջին ռադիոտեղորոշիչ կայանքը, որը հետագայում անվանվեց ռադար։ Ռադարի աշխատանքը հիմնված է 500 Հց հաճախությամբ ուղիղ, նեղփունջ, հզոր ռադիոճառագայթի անդրադարձման հատկության վրա. ռադարի աղբյուրից ուղարկված ռադիոճառագայթը, իր ճանապարհին հանդիպելով օբյեկտի, անդրադառնում է նրա մակերևույթից, հետ է վերադառնում և արձանագրվում ռադարի ընդունիչ սարքում։ Ռադիոճառագայթի այդ որսված արձագանքը բծի տեսքով արտացոլվում է ռադարի էկրանին, որի առջև նստում է օպերատորը։ Նա էկրանի վրա այդ բծի տեղաշարժով որոշում է հայտնաբերված օբյեկտի հեռավորությունը, շարժման ուղղությունն ու արագությունը։
Հիմնական հանգույցներն են հաղորդիչը և ընդունիչը, որոնք կարող են տեղադրվել նույն կետում, այսպես կոչված, համատեղված ռադիոլոկացիոն կայաններ, կամ որոշակի հեռավորության վրա՝ երկդիրք և բազմադիրք ռադիոլոկացիոն կայաններ։ Կարևորագույն հանգույցներից է էլեկտրոնաճառագայթային ինդիկատորը, որի օգնությամբ ընդունիչի ելքում ստացված իմպուլսով որոշվում է նշանակետի տարածական դիրքը։
Ծովում լողացող նավերին այլևս չի սպառնում այսբերգներին բախվելու վտանգը՝ շնորհիվ ռադարների։ Օդերևութաբանները ռադարների օգնությամբ հայտնաբերում են մոտեցող փոթորիկներն ու մրրիկները, ամպրոպաբեր ամպերը։ Ռադարը գիտնականներին օգնում է ուսումնասիրելու մթնոլորտը, այլ մոլորակներ, ինչպես նաև հետևելու տիեզերանավերին՝ ընդհուպ մինչև նրանց ուղեծիր դուրս գալու պահը։ Զինվորականները ռադարն օգտագործում են թշնամու հրթիռներն ու ինքնաթիռները, ռազմանավերը հայտնաբերելու համար։ Արհեստական արբանյակներում տեղակայված ռադարները Տիեզերքից դիտարկում են Երկրի մակերևույթը։ Ռադարներով հսկում են նաև ճանապարհային երթևեկությունը, չափում ավտոմեքենաների արագությունը[1]։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.