Bahasa Yiddi

Bahasa Yiddi (ייִדיש, Jiddisch) adalah sebuah bahasa Jermanik yang dipertuturkan oleh 4 juta jiwa, terutama oleh umat Yahudi Eropa Timur atau disebut pula kaum Ashkenazim. Nama Yiddi kemungkinan merupakan singkatan dari yidish-taytsh (ייִדיש - טיַיטש), atau "bahasa Jerman-Yahudi".

Bahasa Yiddi ייִדיש
Dituturkan di	Amerika Serikat, Israel, Ukraina, Belarus, Rusia, Kanada, Argentina dan lain tempat.
Wilayah	Eropa Timur
Penutur	4 juta Perincian data penutur Jumlah penutur beserta (jika ada) metode pengambilan, jenis, tanggal, dan tempat.[1] 1.000.000 (2010)
Rumpun bahasa Indo-Eropa bahasa Jermanik Bahasa Jermanik Barat Yiddi Tampilkan klasifikasi manual bahasa manusia Indo-Eropa Jermanik Jermanik Barat rumpun bahasa Jerman Tinggi Yiddi Tampilkan klasifikasi otomatis
Status resmi
Bahasa resmi di	Sebuah bahasa minoritas yang diakui di Swedia
Diatur oleh	YIVO
Kode bahasa
ISO 639-1	yi
ISO 639-2	yid
ISO 639-3	yid
Glottolog	yidd1255[2]
Linguasfer	52-ACB-g
IETF	yi, ji
Status pemertahanan Punah EXSingkatan dari Extinct (Punah) Terancam CRSingkatan dari Critically endangered (Terancam Kritis) SESingkatan dari Severely endangered (Terancam berat) DESingkatan dari Devinitely endangered (Terancam) VUSingkatan dari Vulnerable (Rentan) Aman NESingkatan dari Not Endangered (Tidak terancam) ICHEL Red Book: Vulnerable Yiddi diklasifikasikan sebagai bahasa rentan (VU) pada Atlas Bahasa-Bahasa di Dunia yang Terancam Kepunahan Referensi: [3][4] Sampel Sampel teks Logo Wikipedia dalam bahasa Yiddi yang berisi transkripsi "Wikipedia" (atas) ke dalam ortografi masing-masing dan slogan "Ensiklopedia Bebas" (bawah) yang diterjemahkan ke dalam bahasa tersebut. Sampel teks lainnya
Portal Bahasa
L • B • PW

Orang Yahudi Agama Yahudi
Agama Tuhan Allah dalam Yudaisme Dasar Iman Yahudi Kaballah Hari raya Doa Halakha Mitzvot (Daftar: 613) Rabi Sinagoge Pembacaan gulungan Taurat Minhag/Kebiasaan Tzedakah
Teks Tanakh: Taurat Nevi'im Ketuvim Literatur Rabinik Talmud Mishnah Gemara
Etnis Ashkenazi Sefardim Mizrahi Beta Israel
Penduduk (Daftar) Israel AS Rusia/Uni Soviet Spanyol Kanada Jerman Prancis Britania Raya Amerika Latin Polandia Dunia Arab Malaysia Yaman Yahudi terkenal menurut negara Daftar Komunitas Amerika Etiopia Kaifeng Karait Palestina Suriah Yaman
Denominasi Ortodoks Haredi Hasidut Modern Konservatif Reformasi Rekonstruksionis Liberal Karait Humanis
Bahasa Ibrani Yiddi Ladino Dzhidi Yudeo-Aram Yudeo-Arab
Sejarah Kuno Bait Suci Pembuangan Babel Yerusalem Dalam Yudaisme Garis waktu Hasmonean Sanhedrin Skisma Perang Yahudi-Romawi Farisi Diaspora Abad Pertengahan Di bawah Islam Haskalah Hasidim Emansipasi Aliyah Shoah Israel Modern Konflik Persekusi Antisemitisme
Politik Politik Israel Kiri Yahudi Zionisme Buruh Religius
Kategori Portal
l b s

Sebuah dialek Jerman

Secara tipologis bahasa Yiddi adalah sebuah bahasa Jermanik dan berkerabat dengan bahasa Jerman, bahasa Belanda dan bahasa Inggris. Meskipun begitu, bahasa ini ditulis menggunakan huruf Ibrani. Kosakatanya sebagian besar juga Jermanik meski bahasa ini banyak mengandung kata-kata serapan dari bahasa Ibrani dan bahasa-bahasa Slavia.

Sistem penulisan

Bahasa Yiddi ditulis menggunakan alfabet Ibrani, tetapi ortografi-nya berbeda secara signifikan dari ejaan dalam bahasa Ibrani. Dalam bahasa Ibrani, banyak vokal hanya diwakili secara opsional oleh tanda diakritik yang disebut niqqud, sedangkan dalam Yiddi, huruf digunakan untuk mewakili semua vokal.

Beberapa huruf Yiddi terdiri dari kombinasi huruf dan tanda niqqud yang menyerupai pasangan huruf–niqqud dalam Ibrani, tetapi dalam Yiddi kombinasi tersebut merupakan satu unit tak terpisahkan yang mewakili vokal secara mandiri, bukan urutan konsonan–vokal. Tanda-tanda niqqud itu sendiri tidak memiliki nilai fonetik dalam konteks Yiddi.

Namun, dalam sebagian besar ragam Yiddi, kata-kata yang diserap dari bahasa Ibrani biasanya tetap ditulis dalam bentuk aslinya, tanpa mengikuti kaidah ortografi Yiddi.

Contoh

Berikut ini adalah contoh singkat bahasa Yiddish yang ditulis dalam aksara Ibrani dan Latin, disertai terjemahan dalam bahasa Inggris dan bahasa Jerman baku sebagai perbandingan.

Pasal 1 dari Deklarasi Universal Hak Asasi Manusia

Bahasa	Teks
Bahasa Inggris[5]	All human beings are born free and equal in dignity and rights. They are endowed with reason and conscience and should act towards one another in a spirit of brotherhood.
Bahasa Yiddish[6]	יעדער מענטש װערט געבױרן פֿרײַ און גלײַך אין כּבֿוד און רעכט. יעדער װערט באַשאָנקן מיט פֿאַרשטאַנד און געװיסן; יעדער זאָל זיך פֿירן מיט אַ צװײטן אין אַ געמיט פֿון ברודערשאַפֿט.
Bahasa Yiddish (transliterasi)	yeder mentsh vert geboyrn fray un glaykh in koved un rekht. yeder vert bashonkn mit farshtand un gevisn; yeder zol zikh firn mit a tsveytn in a gemit fun brudershaft.
Bahasa Jerman (dengan struktur kata dan kalimat yang sedekat mungkin dengan versi Yiddish)	Jeder Mensch wird geboren, frei und gleich in Ehre und Recht. Jeder wird beschenkt, mit Verstand und Gewissen; Jeder soll sich führen, miteinander im Gemüt von Bruderschaft.
Versi resmi Bahasa Jerman[7]	Alle Menschen sind frei und gleich an Würde und Rechten geboren. Sie sind mit Vernunft und Gewissen begabt und sollen einander im Geist der Brüderlichkeit begegnen.
Bahasa Ibrani[8]	כל בני האדם נולדו בני חורין ושווים בערכם ובזכויותיהם. כולם חוננו בתבונה ובמצפון, לפיכך חובה עליהם לנהוג איש ברעהו ברוח של אחווה
Bahasa Ibrani (transliterasi)	kol benei ha'adam noldu benei khorin veshavim be'erkam uvizkhuyoteihem. Kulam khonenu bitevuna uvematspun, lefikhakh chova 'aleihem linhog ish bere'ehu beruakh shel akhava.

Bacaan lanjutan

• YIVO Bleter, pub. YIVO Institute for Jewish Research, NYC, initial series from 1931, new series since 1991.
• Afn Shvel, pub. League for Yiddish, NYC, since 1940; אויפן שוועל, sample article אונדזער פרץ – Our Peretz
• Lebns-fragn, by-monthly for social issues, current affairs, and culture, Tel Aviv, since 1951; לעבנס-פראגן, current issue
• Yerusholaymer Almanakh, periodical collection of Yiddish literature and culture, Jerusalem, since 1973; ירושלימער אלמאנאך, new volume, contents and downloads
• Der Yiddisher Tam-Tam, pub. Maison de la Culture Yiddish, Paris, since 1994, also available in electronic format.
• Yidishe Heftn, pub. Le Cercle Bernard Lazare, Paris, since 1996, יידישע העפטן sample cover, subscription info.
• Gilgulim, naye shafungen, new literary magazine, Paris, since 2008; גילגולים, נייע שאפונגען Diarsipkan 2017-06-16 di Wayback Machine.