Madeira

Madeira esas arkipelago ed autonoma regiono di Portugal jacanta an Atlantiko, distanta 978 km sud-weste de Lisboa e 700 km weste de Kazablanka, en Maroko. Ol konsistas ek 2 precipua insuli: insulo Madeira e insulo Porto Santo insulo, e 2 grupi di insuleti: Desertas, e Selvagens.

Madeira Autonoma regiono di Portugal Valo Ribeira Brava e monto Pico da Cruz, che montaro Serra de Água. Chefurbo Funchal Maxim granda urbo Funchal Surfaco 801 km² Habitanti Denseso di habitantaro 250 769 (2021) 334.4 hab./km² Prezidanto di regionala guvernerio Miguel Albuquerque Horala zono UTC+0 (UTC+1 dum somero) TNP (yaro) €6 989 miliardi (2023) Reto www.madeira.gov.pt

Historio

Statuo pri João Gonçalves Zarco.

Romana historiisto Plinius la Olda mencionis insuli qui ilu nomesis "Purpurea insuli" en loko ube posible jacas Madeira o Kanarii. Arkeologiala evidentaji sugestas ke vikingi posible vizitis l'insuli ulatempe inter yari 900 e 1030.

La historio dil arkipelago fakte komencis en 1419, kande Portugalani Tristão Vaz Teixeira e João Gonçalves Zarco deskovris ol. Pos naufrajar, tempesto pulsis li al insulo quan li baptis Porto Santo ("santa portuo"), en gratitudo por transvivar la naufrajo.

La koloniigo dil insuli komencis kelka yaro inter 1420 e 1425. L'unesma tri guvernisti, qui ank esis membri dil Ordeno di Kristo - João Gonçalves Zarco, Tristão Vaz Teixeira e Bartolomeu Perestrelo - e lia familiani esis l'unesma kolonieri dil arkipelago, qua dividesis en tri kapitanii: Funchal, Machico e Porto Santo. Ye la 23ma di septembro 1433, la nomo ilha da Madeira ("ligna insulo") aparis unesmafoye en mapi.

L'unesma koloniigisti esis familii modesta, kun poka nobeleso, e kelka karcerani. Por establisar agrokultivo en la insuli, li mustis abatar lokala foresto, e uzis fairo por facar to. L'originala foresto brulesis dum sep yari. La koloniigisti anke konstruktis kanali por irigaco. L'unesma intensa kultivo di sukrokano komencis ibe, ante komencar lua plantacado en Brazilia, San-Tome e Principe e Karibia.

Sukrokano-kultivado esis la maxim importanta ekonomial agado til la 17ma yarcento, kande lua kultivo transferesis a Brazilia e San-Tome e Principe. Pos ta epoko, vitobero por produktar vino divenis la maxim importanta kultivo. Kun la kresko di komercala kontrati kun Anglia, importanta komercisti Angla establisis su en l'insulo, e fine kontrolis la kreskanta komerco di vino produktita ibe.

Geografio