Djibútí
ríki í Norðaustur-Afríku / From Wikipedia, the free encyclopedia
Djibútí (arabíska: : جيبوتي, Jībūtī ; sómalska: Jabuuti; afarska: Yibuuti) er land í Austur-Afríku á því svæði sem nefnist horn Afríku. Það á landamæri að Erítreu í norðri, Eþíópíu í vestri og suðri, og Sómalíu í suðaustri. Auk þess á Djibútí strandlengju við Rauðahafið og Adenflóa. Einungis 20 km breitt sund skilur á milli Djibútí og Jemen á Arabíuskaganum. Landið er 23.200 ferkílómetrar að stærð. Flestir íbúar eru Sómalar eða Afarar en Sómalar eru um 60% íbúa.
Lýðveldið Djibútí | |
جمهورية جيبوتي République de Djibouti Jamhuuriyadda Jabuuti Gabuutih Ummuuno | |
Fáni | Skjaldarmerki |
Kjörorð: اتحاد، مساواة، سلام (arabíska) Eining, jafnrétti, friður | |
Þjóðsöngur: Djibouti | |
Höfuðborg | Djibútí |
Opinbert tungumál | arabíska, franska |
Stjórnarfar | Forsetaræði |
Forseti | Ismail Omar Guelleh |
Forsætisráðherra | Abdoulkader Kamil Mohamed |
Sjálfstæði | |
• frá Frakklandi | 27. júní, 1977 |
Flatarmál • Samtals • Vatn (%) |
146. sæti 23.200 km² 0,09 |
Mannfjöldi • Samtals (2020) • Þéttleiki byggðar |
156. sæti 921.804 37,2/km² |
VLF (KMJ) | áætl. 2018 |
• Samtals | 3,974 millj. dala (165. sæti) |
• Á mann | 3.788 dalir (145. sæti) |
VÞL (2019) | 0.524 (166. sæti) |
Gjaldmiðill | djíbútískur franki |
Tímabelti | UTC+3 |
Þjóðarlén | .dj |
Landsnúmer | +253 |
Til forna var landið líklega hluti af Púnt, ásamt Sómalíu. Hafnarborgin Zeila sem nú er í Sómalíu var á miðöldum höfuðstaður soldánsdæmanna Adal og Ifat. Seint á 19. öld var franska nýlendan Franska Sómalíland stofnuð í kjölfar samninga sem Sómalar og Afarar gerðu við Frakka. Með nýrri járnbraut frá Djibútí til Dire Dawa í Eþíópíu (og síðar Addis Ababa) varð Djibútí helsta hafnarborg svæðisins í stað Zeila. Landsvæðið við borgina var gert að Frönsku umdæmi Afara og Issa 1967 eftir að Afarar og Evrópubúar í landinu höfðu flestir kosið að vera áfram hluti af Frakklandi fremur en sameinast Sómalíu, í þjóðaratkvæðagreiðslu þar sem Frakkar beittu kosningasvikum til að koma í veg fyrir að Sómalar fengju að kjósa. Landið varð sjálfstætt sem Djibútí áratug síðar. Snemma á 10. áratug 20. aldar hófst borgarastyrjöld sem lauk árið 2000 með samningum milli stjórnar og stjórnarandstöðu.
Djibútí er fjölmenningarríki með tæplega 900.000 íbúa. Það er fámennasta ríkið á meginlandi Afríku. Opinber mál landsins eru franska og arabíska. Um 94% íbúa aðhyllast íslam sem eru opinber trúarbrögð landsins og hafa verið þar ríkjandi í yfir 1000 ár. Sómalar (Issa-ættbálkurinn) og Afarar eru helstu þjóðarbrot landsins. Bæði sómalska og afarska eru afróasísk mál.
Djibútí er staðsett við helstu siglingaleið heims milli Indlandshafs og Rauðahafs. Borgin er mikilvæg eldsneytis- og umskipunarhöfn og helsta höfnin sem þjónar Eþíópíu. Við borgina eru nokkur erlend ríki með herstöðvar. Þeirra á meðal er bandaríska herstöðin Camp Lemonnier. Höfuðstöðvar þróunarstofnunarinnar Intergovernmental Authority on Development eru í borginni.