From Wikipedia, the free encyclopedia
Sandreyður (fræðiheiti: Balaenoptera borealis) er tegund skíðishvala. Hún tilheyrir reyðarhvalaætt (Balaenopteridae) ásamt fjórum öðrum tegundum í Norður-Atlantshafi en reyðarhvalirnir eru hnúfubakur, steypireyður, langreyður, sandreyður og hrefna.
Sandreyður | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Sandreyður við yfirborðið
Stærðarsamanburður við meðalmann | ||||||||||||||||
Ástand stofns | ||||||||||||||||
Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Tvínefni | ||||||||||||||||
Balaenoptera borealis Lesson, 1828 | ||||||||||||||||
Útbreiðslusvæði sandreyðar (blár litur) | ||||||||||||||||
Sandreyður er grannvaxin og rennileg, hausinn er um 20-25% af heildarlengd. Hornið er aftursveigt og aftarlega á bakinu. Bægslin eru fremur lítil, um 9% af heildarlengd. Sandreyðurin er oftast dökkgrá á baki en ljósari á kviði, sum dýr eru þó nánast jafngrá um allan skrokkinn.
Kýrnar eru heldur stærri en tarfarnir eins og er um flesta skíðishvali, 14 til 19 metrar á lengd og upp undir 26 tonn á þyngd. Tarfarnir eru 13 til 18 metra langir en svipaðir á þyngd og kýrnar.
Sandreyði má finna í öllum heimshöfum og hún er dæmigerður farhvalur. Tegundin heldur sig að mestu á heittempruðum svæðum í í hitabeltinu að vetrarlagi en fer á fæðuríkari kaldsjávarsvæði á sumrin.
Fæðuvalið er fjölbreytt og mismunandi eftir svæðum. Fæðan er einkum sviflæg krabbadýr en einnig í minna mæli smokkfiskar, loðna, sandsíli og hrognkelsi. Fæðuöflun er að mestu bundin við sumartímann og líffræðingar hafa fundið út að sandreyður á Íslandsmiðum étur um 835 lítra (samsvarandi 776 kg) af átu á dag.[2]
Sandreyður er mjög hraðsynd og getur náð allt að 40 kílómetra hraða á klukkustund á styttri sprettum.
Að sumarlagi fer sandreyðurin oftast einförum eða í litlum hópum.
Veiðar á sandreyði hófust seint og ekki fyrr en farið var að nota gufuskip og sprengiskutla til hvalveiða. Það var 1885 sem Norðmenn hófu veiðar á Norður-Atlantshafi,en það var þó ekki fyrr en öðrum stærri tegundum (steypireyði og langreyði) hafði fækkað mjög sem veiðar á sandreyði færðust í aukana. Óvíst er um heildarfjölda enda hafa skipulagðar talningar á sandreyði ekki farið fram í áratugi. Við hvalatalningu árið 2015 var talið að rúmlega 10.000 dýr lifðu í Norður-Atlantshafi.[3]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.