Maurya-veldið

Maurya-veldið var stórveldi á Indlandsskaga í fornöld. Stofnandi ríkisins var Chandragupta Maurya konungur Maghada. Árið 322 f.o.t. sigraði hann Nandaveldið og stækkaði ríki sitt eftir það til vesturs og suðurs. Sonarsonur hans, Ashoka mikli, tók við völdum árið 268 f.o.t. Á valdatíð hans náði ríkið sinni mestu útbreiðslu eftir sigur hans í Kalingastríðinu 261 f.o.t. Eftir það hnignaði ríkinu þar til síðasti Maurya-keisarinn, Brihadratha Maurya, var myrtur af herforingja sínum, Pushyamitra Shunga, sem stofnaði Shunga-veldið árið 185 f.o.t.

Súlnahöfuð Ashoka frá Sarnath.

Maurya-keisararnir unnu sigur á satröpum Alexanders mikla og Selevkídum í vestri. Ashoka studdi við útbreiðslu búddatrúar í ríki sínu og sendi búddíska trúboða til Srí Lanka, Norðvestur-Indlands og Mið-Asíu.^[1] Á tímum Maurya-veldisins var undanfari Stofnvegarins mikla gerður frá höfuðborginni Patalipura til Taxila í Púnjab.^[2]