Þingeyraklaustur
klaustur í Austur-Húnavatnssýslu af Benediktsreglu (1112- 1550) / From Wikipedia, the free encyclopedia
Þingeyraklaustur var klaustur á Þingeyrum í Austur-Húnavatnssýslu af Benediktsreglu sem talið er að Jón Ögmundsson biskup á Hólum hafi stofnað 1112 en það var formlega sett 1133.
Sagt er að Jón biskup hafi farið til vorþings á Þingeyrum á hörðu vori skömmu eftir að hann tók við biskupsdómi og hafi þá heitið því til árs að reisa klaustur á Þingeyrum. Gaf hann til klaustursins allar kirkjutíundir af eignum milli Hrútafjarðar og Vatnsdalsár. Vinur hans Þorkell prestur trandill sá um klausturbygginguna en ekki náðist að ljúka henni fyrr en tólf árum eftir lát Jóns biskups, sem dó 1121.
Klaustrið varð mjög auðugt og var eitt helsta klaustur landsins. Margir munkanna voru fræðimenn. Í klaustrinu voru samin og skrifuð upp ýmis fornrit, sem enn eru til og stóð klaustrið í miklum blóma þegar Karl Jónsson var þar ábóti. Þá voru í klaustrinu margir lærðir menn, svo sem munkarnir Gunnlaugur Leifsson og Oddur Snorrason. Einnig átti klaustrið blómaskeið á tíma Guðmundar ábóta (1309-1338) og Arngrímur Brandsson, sem var ábóti 1350-1361, var líka mikill fræðimaður.
Það stappaði nærri að Svartidauði lagði staðinn í eyði eftir aldamótin 1400, og sagt er að aðeins einn munkur hafi verið eftir í klaustrinu þegar pláguna lægði. Ekki er vitað með vissu um ábóta þar aftur fyrr en 1424.
Þingeyraklaustur stóð til siðaskipta. Séra Björn Jónsson á Melstað, sonur Jóns biskups Arasonar, var til aðstoðar síðasta ábótanum, Helga Höskuldssyni, sem orðinn var gamall og hrumur, en var höggvinn með föður sínum og bróður 1550. Klausturlifnaður hélst til næsta sumars en þá var klaustrið lagt af og 65 jarðir sem það átti féllu til konungs.