Il sistema Cronquist classificava Rubiaceae e Theligonaceae all'interno dell'ordine Rubiales[3], che la classificazione APG non riconosce come valido.
La classificazione dell'Angiosperm Phylogeny Group fa confluire in Rubiaceae alcune famiglie che in classificazioni precedenti venivano considerate separatamente (es. Dialypetalanthaceae, Henriqueziaceae, Naucleaceae e Theligonaceae) e inserisce questa famiglia nell'ordine Gentianales[1].
In passato venivano distinte tre sottofamiglie: Rubioideae, Cinchonoideae e Ixoroideae (sin. Dialypetalanthoideae).[4][5][6][7][8]
Recenti studi filogenetici hanno portato alla inclusione delle Ixoroideae nelle Cinchonoideae, riducendo così a due il numero delle sottofamiglie.[9]
Secondo la definizione attuale la famiglia comprende più di 10.000 specie, raggruppate in 2 sottofamiglie, 69 tribù e 611 generi:[2][9][10]
- Sottofamiglia Cinchonoideae
- Tribù Airospermeae
- Airosperma K.Schum. & Lauterb.
- Boholia Merr.
- Tribù Alberteae
- Alberta E.Mey.
- Nematostylis Hook.f.
- Razafimandimbisonia Kainul. & B.Bremer
- Tribù Aleisanthieae
- Aleisanthia Ridl.
- Aleisanthiopsis Tange
- Greeniopsis Merr.
- Tribù Augusteae
- Augusta Pohl
- Guihaiothamnus H.S.Lo
- Wendlandia Bartl. ex DC.
- Tribù Bertiereae
- Tribù Chiococceae
- Adolphoduckea Paudyal & Delprete
- Badusa A.Gray
- Bikkia Reinw. ex Blume
- Catesbaea L.
- Ceratopyxis Hook.f.
- Chiococca P.Browne
- Coutaportla Urb.
- Coutarea Aubl.
- Cubanola Aiello
- Coutareopsis Paudyal & Delprete
- Eosanthe Urb.
- Erithalis P.Browne
- Exostema (Pers.) Bonpl.
- Hintonia Bullock
- Isidorea A.Rich. ex DC.
- Motleyothamnus Paudyal & Delprete
- Nernstia Urb.
- Osa Aiello
- Phialanthus Griseb.
- Portlandia P.Browne
- Ramonadoxa Paudyal & Delprete
- Salzmannia DC.
- Schmidtottia Urb.
- Scolosanthus Vahl
- Shaferocharis Urb.
- Siemensia Urb.
- Solenandra Hook.f.[11]
- Thiollierea Montrouz.
- Thogsennia Aiello
- Tribù Chioneae
- Chione DC.
- Wandersong David W.Taylor
- Tribù Cinchoneae
- Berghesia Nees
- Ciliosemina Antonelli
- Cinchona L.
- Cinchonopsis L.Andersson
- Joosia H.Karst.
- Ladenbergia Klotzsch
- Maguireocharis Steyerm.
- Pimentelia Wedd.
- Remijia DC.
- Stilpnophyllum Hook.f.
- Tribù Coffeeae
- Argocoffeopsis Lebrun
- Belonophora Hook.f.
- Calycosiphonia Pierre ex Robbr.
- Coffea L.
- Diplospora DC.
- Discospermum Dalzell
- Empogona Hook.f.
- Kupeantha Cheek[12]
- Nostolachma T.Durand
- Sericanthe Robbr.
- Tricalysia A.Rich. ex DC.
- Xantonneopsis Pit.
- Tribù Cordiereae
- Agouticarpa C.H.Perss.
- Alibertia A.Rich. ex DC.
- Amaioua Aubl.
- Botryarrhena Ducke
- Cordiera A.Rich. ex DC.
- Duroia L.f.
- Glossostipula Lorence
- Kutchubaea Fisch. ex DC.
- Melanopsidium Colla
- Riodocea Delprete
- Stachyarrhena Hook.f.
- Stenosepala C.H.Perss.
- Tribù Crossopterygeae
- Tribù Dialypetalantheae
- Alseis Schott
- Bathysa C.Presl
- Bothriospora Hook.f.
- Calycophyllum DC.
- Capirona Spruce
- Chimarrhis Jacq.
- Condaminea DC.
- Dialypetalanthus Kuhlm.
- Dioicodendron Steyerm.
- Dolichodelphys K.Schum. & K.Krause
- Dolicholobium A.Gray
- Didymochlamys Hook.f.[13]
- Elaeagia Wedd.
- Emmenopterys Oliv.
- Ferdinandusa Pohl
- Flexanthera Rusby
- Hippotis Ruiz & Pav.
- Lintersemina Humberto Mend., Celis & M.A.González[14]
- Macbrideina Standl.
- Macrocnemum P.Browne
- Mastixiodendron Melch.
- Mussaendopsis Baill.
- Parachimarrhis Ducke
- Pentagonia Benth.
- Picardaea Urb.
- Pogonopus Klotzsch
- Pinckneya Michx.
- Rustia Klotzsch
- Schizocalyx Wedd.
- Simira Aubl.
- Sommera Schltdl.
- Tammsia H.Karst.
- Warszewiczia Klotzsch
- Wittmackanthus Kuntze
- Tribù Gardenieae
- Adenorandia Vermoesen
- Aidia Lour.
- Aidiopsis Tirveng.
- Alleizettella Pit.
- Aoranthe Somers
- Atractocarpus Schltr. & K.Krause
- Aulacocalyx Hook.f.
- Benkara Adans.
- Brachytome Hook.f.
- Brenania Keay
- Bungarimba K.M.Wong
- Byrsophyllum Hook.f.
- Calochone Keay
- Casasia A.Rich.
- Catunaregam Wolf
- Ceriscoides (Hook.f.) Tirveng.
- Coddia Verdc.
- Deccania Tirveng.
- Dioecrescis Tirveng.
- Duperrea Pierre ex Pit.
- Euclinia Salisb.
- Fosbergia Tirveng. & Sastre
- Gardenia J.Ellis
- Gardeniopsis Miq.
- Genipa L.
- Ganguelia Robbr.
- Heinsenia K.Schum.
- Himalrandia T.Yamaz.
- Hyperacanthus E.Mey. ex Bridson
- Kailarsenia Tirveng.
- Kochummenia K.M.Wong
- Larsenaikia Tirveng.
- Macrosphyra Hook.f.
- Massularia (K.Schum.) Hoyle
- Morelia A.Rich. ex DC.
- Melanoxerus Kainul. & B.Bremer[15]
- Oligocodon Keay
- Oxyceros Lour.
- Phellocalyx Bridson
- Pitardella Tirveng.
- Pleiocoryne Rauschert
- Porterandia Ridl.
- Preussiodora Keay
- Pseudaidia Tirveng.
- Pseudomantalania J.-F.Leroy
- Randia Houst. ex L.
- Ridsdalea J.T.Pereira & K.M.Wong[16]
- Rosenbergiodendron Fagerl.
- Rothmannia Thunb.
- Rubovietnamia Tirveng.
- Schumanniophyton Harms
- Singaporandia K.M.Wong[16]
- Sphinctanthus Benth.
- Tamilnadia Tirveng. & Sastre
- Tarennoidea Tirveng. & Sastre
- Tocoyena Aubl.
- Vidalasia Tirveng.
- Tribù Greeneeae
- Tribù Guettardeae
- Achilleanthus J.G.Chavez
- Antirhea Comm. ex A.Juss.
- Arachnothryx Planch.
- Bobea Gaudich.
- Chomelia Jacq.
- Dichilanthe Thwaites
- Gonzalagunia Ruiz & Pav.
- Guettarda L.
- Guettardella Champ. ex Benth.
- Hodgkinsonia F.Muell.
- Machaonia Bonpl.
- Malanea Aubl.
- Neoblakea Standl.
- Ottoschmidtia Urb.
- Pittoniotis Griseb.
- Rogiera Planch.
- Stenostomum C.F.Gaertn.
- Timonius Rumph. ex DC.
- Tinadendron Achille
- Tribù Hamelieae
- Cosmocalyx Standl.
- Deppea Schltdl. & Cham.
- Eizia Standl.
- Hamelia Jacq.
- Hoffmannia Sw.
- Omiltemia Standl.
- Patima Aubl.
- Pinarophyllon Brandegee
- Plocaniophyllon Brandegee
- Pseudomiltemia Borhidi
- Syringantha Standl.
- Tribù Henriquezieae
- Gleasonia Standl.
- Henriquezia Spruce ex Benth.
- Platycarpum Bonpl.
- Tribù Hillieae
- Balmea Martínez
- Cosmibuena Ruiz & Pav.
- Hillia Jacq.
- Tribù Hymenodictyeae
- Hymenodictyon Wall.
- Paracorynanthe Capuron
- Tribù Isertieae
- Isertia Schreb.
- Kerianthera J.H.Kirkbr.
- Tribù Ixoreae
- Tribù Jackieae
- Jackiopsis Ridsdale
- Zuccarinia Blume
- Tribù Mussaendeae
- Bremeria Razafim. & Alejandro
- Heinsia DC.
- Landiopsis Capuron ex Bosser
- Mussaenda Burm. ex L.
- Neomussaenda Tange
- Pseudomussaenda Wernham
- Schizomussaenda H.L.Li
- Tribù Naucleeae
- Adina Salisb.
- Breonadia Ridsdale
- Breonia A.Rich. ex DC.
- Cephalanthus L.
- Corynanthe Welw.
- Diyaminauclea Ridsdale
- Gyrostipula J.-F.Leroy
- Janotia J.-F.Leroy
- Khasiaclunea Ridsdale
- Ludekia Ridsdale
- Mitragyna Korth.
- Myrmeconauclea Merr.
- Nauclea L.
- Neolamarckia Bosser
- Neonauclea Merr.
- Ochreinauclea Ridsdale & Bakh.f.
- Uncaria Schreb.
- Tribù Octotropideae
- Canephora Juss.
- Chapelieria A.Rich. ex DC.
- Cremaspora Benth.
- Cowiea Wernham
- Feretia Delile
- Fernelia Comm. ex Lam.
- Flagenium Baill.
- Galiniera Delile
- Gallienia Dubard & Dop
- Hypobathrum Blume
- Hyptianthera Wight & Arn.
- Jovetia Guédès
- Kraussia Harv.
- Lamprothamnus Hiern
- Lemyrea (A.Chev.) A.Chev. & Beille
- Maschalodesme K.Schum. & Lauterb.
- Morindopsis Hook.f.
- Nargedia Bedd.
- Octotropis Bedd.
- Paragenipa Baill.
- Petitiocodon Robbr.
- Polysphaeria Hook.f.
- Pouchetia A.Rich. ex DC.
- Pubistylus Thoth.
- Ramosmania Tirveng. & Verdc.
- Rhadinopus S.Moore
- Scyphostachys Thwaites
- Villaria Rolfe
- Tribù Pavetteae
- Cladoceras Bremek.
- Coleactina
- Coptosperma Hook.f.
- Exallosperma De Block
- Helictosperma De Block
- Homollea Arènes
- Kindia Cheek[17]
- Leptactina Hook.f.
- Nichallea Bridson
- Pachystylus K.Schum.
- Paracephaelis Baill.
- Pavetta L.
- Pseudocoptosperma De Block
- Robbrechtia De Block
- Rutidea DC.
- Schizenterospermum Homolle ex Arènes
- Tarenna Gaertn.
- Tarennella De Block
- Tennantia Verdc.
- Triflorensia S.T.Reynolds
- Tulearia De Block
- Tribù Posoquerieae
- Molopanthera Turcz.
- Posoqueria Aubl.
- Tribù Retiniphylleae
- Tribù Rondeletieae
- Acrobotrys K.Schum. & K.Krause
- Acrobotrys K.Schum. & K.Krause
- Acrosynanthus Urb.
- Acunaeanthus Borhidi, Komlódi & Moncada
- Blepharidium Standl.
- Donnellyanthus Borhidi
- Glionnetia Tirveng.
- Habroneuron Standl.
- Holstianthus Steyerm.
- Jamaicanthus Borhidi[18]
- Mazaea Krug & Urb.
- Phyllomelia Griseb.
- Rachicallis DC.
- Roigella Borhidi & M.Fernández
- Rondeletia L.
- Rovaeanthus Borhidi
- Standleya Brade
- Stevensia Poit.
- Suberanthus Borhidi & M.Fernández
- Tainus Torr.-Montúfar, H.Ochot. & Borsch
- Tribù Sabiceeae
- Hekistocarpa Hook.f.
- Pentaloncha Hook.f.
- Sabicea Aubl.
- Stipularia P.Beauv.
- Tamridaea Thulin & B.Bremer
- Temnopteryx Hook.f.
- Virectaria Bremek.
- Tribù Scyphiphoreae
- Tribù Sherbournieae
- Atractogyne Pierre
- Mitriostigma Hochst.
- Oxyanthus DC.
- Sherbournia G.Don
- Tribù Sipaneeae
- Chalepophyllum Hook.f.
- Dendrosipanea Ducke
- Duidania Standl.
- Limnosipanea Hook.f.
- Maguireothamnus Steyerm.
- Neobertiera Wernham
- Neblinathamnus Steyerm.
- Pseudohamelia Wernham
- Pteridocalyx Wernham
- Sipanea Aubl.
- Sipaneopsis Steyerm.
- Steyermarkia Standl.
- Tribù Steenisieae
- Tribù Strumpfieae
- Tribù Trailliaedoxeae
- Trailliaedoxa W.W.Sm. & Forrest
- Tribù Vanguerieae
- Afrocanthium (Bridson) Lantz & B.Bremer
- Bridsonia Verstraete & A.E.van Wyk
- Bullockia (Bridson) Razafim., Lantz & B.Bremer
- Canthium Lam.
- Canthiumera K.M.Wong & Mahyuni
- Cuviera DC.
- Cyclophyllum Hook.f.
- Dibridsonia K.M.Wong
- Eriosemopsis Robyns
- Everistia S.T.Reynolds & R.J.F.Hend.
- Fadogia Schweinf.
- Fadogiella Robyns
- Globulostylis Wernham
- Hutchinsonia Robyns
- Kanapia Arriola & Alejandro
- Keetia E.Phillips
- Meyna Roxb. ex Link
- Multidentia Gilli
- Peponidium (Baill.) Arènes
- Perakanthus Robyns ex Ridl.
- Psydrax Gaertn.
- Pygmaeothamnus Robyns
- Pyrostria Comm. ex A.Juss.
- Robynsia Hutch.
- Rytigynia Blume
- Temnocalyx Robyns
- Vangueria Juss.
- Vangueriella Verdc.
- Vangueriopsis Robyns
- Cinchonoideae incertae sedis
- Burchellia R.Br.[19]
- Didymosalpinx Keay[19]
- Mantalania Capuron ex J.-F.Leroy[19]
- Monosalpinx N.Hallé[19]
- Placocarpa Hook.f.
|
- Sottofamiglia Rubioideae
- Tribù Aitchisonieae
- Aitchisonia Hemsl. ex Aitch.
- Tribù Anthospermeae
- Anthospermum L.
- Carpacoce Sond.
- Coprosma J.R.Forst. & G.Forst.
- Durringtonia R.J.F.Hend. & Guymer
- Eleuthranthes F.Muell. ex Benth.
- Galopina Thunb.
- Leptostigma Arn.
- Nenax Gaertn.
- Nertera Banks ex Gaertn.
- Opercularia Gaertn.
- Normandia Hook.f.
- Phyllis L.
- Pomax Sol. ex DC.
- Tribù Argostemmateae
- Argostemma Wall.
- Leptomischus Drake
- Mouretia Pit.
- Mycetia Reinw.
- Neohymenopogon Bennet
- Tribù Clarkelleae
- Tribù Colletoecemateae
- Tribù Coussareeae
- Bradea Standl.
- Coccocypselum P.Browne
- Coussarea Aubl.
- Cruckshanksia Hook. & Arn.
- Declieuxia Kunth
- Faramea Aubl.
- Heterophyllaea Hook.f.
- Hindsia Benth. ex Lindl.
- Oreopolus Schltdl.
- Tribù Craterispermeae
- Tribù Cyanoneuroneae
- Tribù Danaideae
- Danais Comm. ex Vent.
- Payera Baill.
- Schismatoclada Baker
- Tribù Dunnieae
- Tribù Foonchewieae
- Tribù Gaertnereae
- Gaertnera Lam.
- Pagamea Aubl.
- Tribù Knoxieae
- Batopedina Verdc.
- Carphalea Juss.
- Chamaepentas Bremek.
- Dirichletia Klotzsch
- Dolichopentas Kårehed & B.Bremer
- Knoxia L.
- Otiophora Zucc.
- Otomeria Benth.
- Paraknoxia Bremek.
- Parapentas Bremek.
- Pentanisia Harv.
- Pentas Benth.
- Phyllopentas (Verdc.) Kårehed & B.Bremer
- Paracarphalea Razafim., Ferm, B.Bremer & Kårehed
- Rhodopentas Kårehed & B.Bremer
- Triainolepis Hook.f.
- Tribù Lasiantheae
- Lasianthus Jack
- Paralasianthus H.Zhu[20]
- Saldinia A.Rich. ex DC.
- Trichostachys Hook.f.
- Tribù Mitchelleae
- Tribù Morindeae
- Appunia Hook.f.
- Coelopyrena Valeton
- Coelospermum Blume
- Gynochthodes Blume
- Morinda L.
- Siphonandrium K.Schum.
- Tribù Ophiorrhizeae
- Coptophyllum Korth.
- Kajewskiella Merr. & L.M.Perry
- Klossia Ridl.
- Lerchea L.
- Neurocalyx Hook.
- Ophiorrhiza L.
- Tribù Paederieae
- Buchozia L'Hér.
- Kelloggia Torr. ex Benth. & Hook.f.
- Leptodermis Wall.
- Paederia L.
- Pseudopyxis Miq.
- Saprosma Blume
- Spermadictyon Roxb.
- Xanthophytum Reinw. ex Blume
- Tribù Palicoureeae
- Carapichea Aubl.
- Chassalia Comm. ex Poir.
- Ditrichanthus Borhidi, E.Martínez & Ramos
- Eumachia DC.[21]
- Geophila D.Don
- Hymenocoleus Robbr.
- Notopleura (Hook.f.) Bremek.
- Palicourea Aubl.
- Puffia Razafim. & B.Bremer
- Rudgea Salisb.
- Tromlyca Borhidi[22]
- Tribù Perameae
- Tribù Putorieae
- Tribù Prismatomerideae
- Prismatomeris Thwaites
- Rennellia Korth.
- Tribù Psychotrieae
- Amaracarpus Blume
- Anthorrhiza C.R.Huxley & Jebb
- Calycosia A.Gray
- Chaetostachydium Airy Shaw
- Dolianthus C.H.Wright
- Gillespiea A.C.Sm.
- Hedstromia A.C.Sm.
- Hydnophytum Jack
- Lecariocalyx Bremek.
- Myrmecodia Jack
- Myrmephytum Becc.
- Peripeplus Pierre
- Psychotria L.
- Ronabea Aubl.
- Squamellaria Becc.
- Streblosa Korth.
- Tobagoa Urb.
- Tribù Rubieae
- Asperula L.
- Callipeltis Steven
- Crucianella L.
- Cruciata Mill.
- Cynanchica P.Caputo & Del Guacchio
- Didymaea Hook.f.
- Galium L.
- × Galiasperula Ronniger
- Hexaphylla (Klokov) P.Caputo & Del Guacchio
- Mericarpaea Boiss.
- Microphysa Schrenk
- Phuopsis (Griseb.) Hook.f.
- Pseudogalium L.E Yang, Z.L.Nie & H.Sun
- Rubia L.
- Sherardia L.
- Thliphthisa (Griseb.) P.Caputo & Del Guacchio
- Valantia L.
- Tribù Schizocoleeae
- Tribù Schradereae
- Lecananthus Jack
- Leucocodon Gardner
- Schradera Vahl
- Tribù Seychelleeae
- Seychellea Razafim., Kainul. & Rydin
- Tribù Spermacoceae
- Agathisanthemum Klotzsch
- Amphiasma Bremek.
- Amphistemon Groeninckx
- Anthospermopsis (K.Schum.) J.H.Kirkbr.
- Arcytophyllum Willd.
- Astiella Jovet
- Bouvardia Salisb.
- Carajasia R.M.Salas, E.L.Cabral & Dessein
- Carterella Terrell
- Conostomium (Stapf) Cufod.
- Cordylostigma Groeninckx & Dessein
- Crusea Schltdl. & Cham.
- Denscantia E.L.Cabral & Bacigalupo
- Dentella J.R.Forst. & G.Forst.
- Dibrachionostylus Bremek.
- Diodia L.
- Dolichometra K.Schum.
- Debia Neupane & N.Wikstr.
- Diacrodon Sprague
- Diadorimia J.A.M.Carmo, Florentín & R.M.Salas
- Dimetia (Wight & Arn.) Meisn.
- Dolichocarpa K.L.Gibbons
- Edrastima Raf.
- Emmeorhiza Pohl ex Endl.
- Ernodea Sw.
- Exallage Bremek.
- Galianthe Griseb.
- Gomphocalyx Baker
- Hedyotis L.
- Hedythyrsus Bremek.
- Houstonia Gronov.
- Hydrophylax L.f.
- Hexasepalum Bartl. ex DC.
- Involucrella (Benth. & Hook.f.) Neupane & N.Wikstr.
- Kadua Cham. & Schltdl.
- Kohautia Cham. & Schltdl.
- Lathraeocarpa Bremek.
- Lelya Bremek.
- Leptopetalum Hook. & Arn.
- Leptoscela Hook.f.
- Lucya DC.
- Manettia Mutis ex L.
- Manostachya Bremek.
- Micrasepalum Urb.
- Mitracarpus Zucc.
- Mitrasacmopsis Jovet
- Martensianthus Borhidi & Lozada-Pérez[23]
- Merumea Steyerm.
- Mexotis Terrell & H.Rob.
- Nodocarpaea A.Gray
- Neanotis W.H.Lewis
- Nesohedyotis (Hook.f.) Bremek.
- Oldenlandia L.
- Oldenlandiopsis Terrell & W.H.Lewis
- Paganuccia R.M.Salas[24]
- Parainvolucrella R.J.Wang[25]
- Pentodon Hochst.
- Pentanopsis Rendle
- Paranotis Pedley ex K.L.Gibbons
- Phialiphora Groeninckx[26]
- Phyllocrater Wernham
- Phylohydrax Puff
- Polyura Hook.f.
- Pseudonesohedyotis Tennant
- Planaltina R.M.Salas & E.L.Cabral
- Richardia L.
- Sacosperma G.Taylor
- Schwendenera K.Schum.
- Scleromitrion (Wight & Arn.) Meisn.
- Spermacoce L.
- Staelia Cham. & Schltdl.
- Stenaria (Raf.) Terrell
- Stenotis Terrell
- Stephanococcus Bremek.
- Synaptantha Hook.f.
- Tapanhuacanga Vell. ex Vand.
- Tessiera DC.
- Thamnoldenlandia Groeninckx
- Tortuella Urb.
- Tribù Theligoneae
- Tribù Urophylleae
- Amphidasya Standl.
- Antherostele Bremek.
- Crobylanthe Bremek.
- Didymopogon Bremek.
- Lepidostoma Bremek.
- Leucolophus Bremek.
- Pauridiantha Hook.f.
- Praravinia Korth.
- Raritebe Wernham
- Rhaphidura Bremek.
- Stichianthus Valeton
- Urophyllum Wall.
- Rubioideae incertae sedis
- Aphanocarpus Steyerm.[27]
- Coccochondra Rauschert[28]
- Coryphothamnus Steyerm.[29]
- Pagameopsis Steyerm.[30]
|
- Tribù incertae sedis
- Tribù Coptosapelteae
- Acranthera Arn. ex Meisn.
- Coptosapelta Korth.
- Tribù Luculieae
- Generi incertae sedis
- Benzonia Schumach.
- Etericius Desv.
- Fergusonia Hook.f.
- Pseudodiplospora Deb
- Riqueuria Ruiz & Pav.
- Shaolinchiana S.S.Ying[31]
- Streblosiopsis Valeton
- Stylosiphonia Brandegee
- Tangshuia S.S.Ying[32]
|