From Wikipedia, the free encyclopedia
ტილაკა ან ტილაკი (სანსკ: तिलक IPA t̪ɪˈlək ტილაკ)[1] არის ინდუისტური ნიშანი, რომელსაც შუბლზე ან სხეულის სხვა ნაწილებზე ატარებენ. ტილაკას, სხვადასხვა ჩვეულებების მიხედვით, ან ყოველდღიურად ან მხოლოდ რელიგიურ მოვლენებზე იყენებენ.
ტილაკა გამოხატავს მესამე ან გონების თვალს, რომელიც დაკავშირებულია ბევრ ინდუისტურ ღმერთთან, მედიტაციის იდეასთან და სულიერ გასხივოსნებასთან. წარსულში, ტილაკას ძირითადად ღვთაებები, მოძღვრები, განდეგილები ან თაყვანისმცემლები ატარებდნენ, მაგრამ ახლა ინდუისტთა უმრავლესობის ადათია. მან შეიძლება განსაზღვროს ვინ ინდუიზმის რომელ ტრადიციას მიყვება. მზადდება სანდალოზის ცომისგან, ნაცრისგან (ვიბჰუტი), კუმკუმისგან, სინდურისგან, წებოსგან ან სხვა ნივთიერებისგან. ცომი იდება შუბლზე ან, ზოგ შემთხვევაში, თავის ზედა ნაწილზე.
ტილაკი ფხვნილის ან ცომის შუბლზე წაცხობით შექმნილი ნიშანია. იშვიათად, შუბლის დიდ ნაწილზე შვეულად ან თარაზულად იშლება და შეიძლება ცხვირიც კი დაფაროს. ყველაზე თვალსაჩინო და გავრცელებული ვაიშნავიტებისა და უფალ ვიშნუს ინკარნაციების, ძირითადად უფალ კრშნას, მიმდევრებისაა. ტილაკი შედგება გრძელი ხაზისგან, რომელიც იწყება თმის დასაწყისის ძირიდან თითქმის ცხვირის წვერამდე. შუაში წაგრძელებული V-თი იჭრება. საფეთქლებზეც შეიძლება იყოს ორი ნიშანი. ეს ტილაკა, ტრადიციულად, სანდალოზის ცომისგან კეთდება.
ტილაკის სხვა ძირითად ვარიანტებს ატარებენ შივაიტები და შაკტისტები.
დღეს, ბევრი ინდუისტი ტილაკს ყოველდღე არ იყენებს. ქალები მას ძველ ტრადიციად მიიჩნევენ, რომელიც დასავლურ ჩაცმულობას არ უხდება, მაგრამ ბევრი ინდუისტი ქალი ატარებს ბინდის. მას ატარებენ რელიგიურ მოვლენებზე და დღესასწაულებზე (დაბადების დღე, ქორწილი, სხვ.) ან ქორწინების შემდეგ.
ინდუისტური კასტური სისტემის მიხედვით, ტილაკთა 4 სახეობაა[2].
შუბლზე U მსგავს ვერტიკალურ ნიშანს აკეთებს.
სამი თაღი.
ნახევარმთვარე ტილაკი ბინდით ანუ თაღის შუაში მრგვალი ნიშნით.
დიდი მრგვალი ნიშანი შუბლზე
„ტილაკაზე“ ხშირად წარმოითქმება „ტილაკ“, რადგან ინდურ ენებში „ა“ ყოველთვის არ იკითხება.
ნეპალში, ბიჰარსა და სხვა რეგიონებში ტილაკს ტიკას ეძახიან (टिका IPA: ʈɪkaː[3]).
არსებობს ტილაკის 19ნაირი სახეობა[4].
თეთრი ტილაკი ურდჰვაპუნდრა შუაში თეთრი ზოლით[5]. ჯაიპურის სვამი ბალანანდი ამ ტილაკის დამაარსებელი იყო.
თეთრი ტილაკი ურდჰვაპუნდრა შუაში თეთრი წრიული ნიშნით[6]. შემოიღო ბადასთჰან აიოდჰიას სვამი რამპრასად აჩარიამ.
თეთრი ტილაკი ურდჰვაპუნდრა ზედა ნაწილით 90° კუთხით საწინააღმდეგო მიმართულებით შებრუნებული. შეაში უშრიოდ. შემოიღო ბიჰარის ნარაიანდასჯიმ. აიოდჰიას სვარგ დვარის ასკეტები მისდევენ მას.
შეიცავს 12 ტილაკას[7]
ტერმინები ტილაკა და ბინდი ნაწილობრივ ემთხვევა, თუმცა სინონიმური არაა. განსხვავებებია:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.