ედუარდ ჯენერი

ედუარდ ენტონ ჯენერი (ინგლ. Edward Jenner; დ. 17 მაისი, 1749 − გ. 26 იანვარი, 1823) — ინგლისელი მეცნიერი, რომელიც სწავლობდა გარემოს. აღიარებულია, როგორც ყვავილის ვაქცინის შემქმნელი და ზოგჯერ „იმუნოლოგიის მამას“ უწოდებენ.

ედუარდ ჯენერი
ინგლ. Edward Jenner
დაბ. თარიღი	17 მაისი, 1749(1749-05-17)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9]
დაბ. ადგილი	ბერკლი, დიდი ბრიტანეთის სამეფო
გარდ. თარიღი	26 იანვარი, 1823(1823-01-26)[10] [4] [5] [6] [7] [9] (73 წლის)
გარდ. ადგილი	ბერკლი, დიდი ბრიტანეთის და ირლანდიის გაერთიანებული სამეფო
მოქალაქეობა	დიდი ბრიტანეთის და ირლანდიის გაერთიანებული სამეფო
საქმიანობა	ექიმი, ბუნებისმეტყველი და ბიოლოგი
ალმა-მატერი	წმინდა ჯორჯის კოლეჯი, სენტ-ენდრიუს უნივერსიტეტი, Katharine Lady Berkeley's School და Cirencester Grammar School
მეუღლე	Catherine Kingscote
მამა	Stephen Jenner[9]
დედა	Sarah Head[3] [9]
შვილ(ებ)ი	Edward Robert Jenner[3] , Catherine Fitzhardinge Jenner[3] და Robert Fitzhardinge Jenner[3]
ჯილდოები	სამეფო საზოგადოების წევრი[9] , ამერიკის ხელოვნებისა და მეცნიერების აკადემიის წევრი, ლინეს საზოგადოების წევრი[9] და ედინბურგის ექიმთა სამეფო კოლეგიის წევრი
ხელმოწერა
ედუარდ ჯენერი ვიკისაწყობში

გარდაიცვალა, 1823 წლის 26 იანვარს, 73 წლის ასაკში, ინსულტის შედეგად. მას ორი ვაჟი და ერთი ქალიშვილი ჰყავდა, მაგრამ უფროსი ვაჟი ტუბერკულოზის შედეგად გარდაიცვალა 21 წლის ასაკში.

ვაქცინა

ჯენერმა შეამჩნია, რომ ფერმერები, რომლებსაც ძროხებისგან გადაედოთ ყვავილი, შემდგომში ამ დაავადებით აღარ ავადდებოდნენ. აღმოჩნდა , რომ ძროხებისთვის დამახასიათებელია ყვავილის შედარებით მსუბუქი ფორმა.ჯენერმა დაასკვნა, რომ ფერმერბს, რომლებმაც ყვავილის მსუბუქი ფორმა გადაიტანეს, ამ დაავადების მიმართ გამოუმუშავდათ იმუნიტეტი და ამიტომ მათთვის საშიში უკვე აღარ იყო. 1790 წლის 14 მაისს ჯენერმა პირველი აცრა 8 წლის ჯეიმზ ფიპს შეუყვანა ყვავილით დაავადებული ძროხის გამონაყარიდან აღებული სითხე, რის შემდეგაც ბავშვი ყვავილით აღარ დაავადდა. ამით ჯენერმა პირველმა დაადგინა ვაქცინაციის უდიდესი მნიშვნელობა ადამიანის ჯანმრთელობისათვის.

ლიტერატურა

• John Baron. M.D. F.R.S., "The Life of Edward Jenner MD LLD FRS", Henry Colburn, London, 1827.
• Baron, John, "The Life of Edward Jenner with illustrations of his doctrines and selections from his correspondence". Two volumes. London 1838.
• Edward Jenner, the man and his work. BMJ 1949 E Ashworth Underwood
• Fisher, Richard B., "Edward Jenner 1749–1823," Andre Deutsch, London, 1991.
• Cartwright K (October 2005). „From Jenner to modern smallpox vaccines“. Occupational Medicine. 55 (7): 563–563. doi:10.1093/occmed/kqi163. ISSN 0962-7480. PMID 16251374.
• Riedel S (January 2005). „Edward Jenner and the history of smallpox and vaccination“. Proceedings. 18 (1): 21–5. PMC 1200696. PMID 16200144.

რესურსები ინტერნეტში

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე: ედუარდ ჯენერი

• ედუარდ ჯენერი — ნამუშევრები პროექტ „გუტენბერგზე“
• ედუარდ ჯენერი — ნამუშევრები საიტზე Internet Archive