From Wikipedia, the free encyclopedia
გერონტოლოგია (ძვ. ბერძნ. geron — მოხუცი, λόγος — სწავლება, მეცნიერება) — ხანდაზმულობისა და ასაკობრივი თავისებურებების შემსწავლელი მრავალდარგობრივი მეცნიერება.
მეცნიერების ეს დარგი წარმოშვა საუკუნეების მანძილზე დაბერების პროცესებისადმი მზარდმა ინტერესმა. ჯერ კიდევ ანტიკური პერიოდის ისტორიულ წყაროებში მოიპოვება მონაცემები ხანდაზმულობის საკითხებთან დაკავშირებით, მათ შორის საქართველოში. შორეული ისტორიული ფესვები აქვს ადმიანთა დაინტერესებას დაბერების პროცესებით, სიბერის გადაწევის, გაახალგაზრდავების პრომლემებით, გერიატრიული საშუალებების დამზადებით. მეფე აიეტის ქალიშვილი, კოლხი მედეა, ფლობდა ცოდნას, მცენარეული საშუალებები გამოეყენებია აღნიშნული მიზნებისათვის. მედიცინის ისტორია იცნობს შუა საუკუნეების ქართულ სამედიცინო ძეგლებს: „უსწორო კარაბადინი“ (XI საუკუნე, სვიმონ კანანელი), „წიგნი სააქიმო“ (XII საუკუნე, ხოჯა ყუფილი), „კარაბადინი“ (XV საუკუნე, ზაზა ფანასკერტელ-ციციშვილი).
გერონტოლოგიის შემადგენელი ნაწილებია:
ტერმინი „სოციალური გერონტოლოგია“ პირველად გამოიყენეს Tibbitts-მა და Clark-მა. ოფიციალურად დამკვიდრდა 1960 წელს. სოციალური გერონტოლოგიის ყურადღების ცენტრშია:
ხანშიშესული ადამიანების რაოდენობის აბსოლუტური და ფარდობითი მაჩვენებლები მსოფლიოში მკვეთრად იზრდება. რომის იმპერიაში ადამიანები საშუალოდ 22 წელი ცოცხლობდნენ. ამასთანავე, სიცოცხლის ხანგრძლიობის ზრდასთან ერთად, საზოგადოების ისტორიის სხვადასხვა პერიოდებში, მასზე წარმოდგენები იცვლებოდა. პითაგორა სიბერეს 60 წლიდან მიიჩნევდა, ჩინელი მეცნიერები — 70 წლიდან. გერმანელი ფიზიოლოგი მ. რუბენსი 50 წელს თვლიდა ხანდაზმულობად, 70 წელს კი — საპატიო სიბერედ.
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ ე.წ „მესამე ასაკობრივი“ ჯგუფისათვის მიღებულია შემდეგი ასაკობრივი საზღვრები:
აშშ-ს კლასიფიკაციით:
საქართველოში სხვადასხვა პროგრამებისთვის ხანდაზმულად ითვლებიან ადამიანები საპენსიო ასაკიდან, ანუ ქალები 60 წლიდან და კაცები 65 წლიდან. თუმცა, სტატისტიკის ეროვნული სამსახური ხანდაზმულთა შესახებ სტატისტიკური მონაცემების აღრიცხვისას იყენებს 65 წლის ზღვარს.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.