ესპანეთი
From Wikipedia, the free encyclopedia
ესპანეთი (ესპ. España), ოფიციალურად ესპანეთის სამეფო (ესპ. Reino de España) — სახელმწიფო ევროპის სამხრეთ-დასავლეთით, პირენეს ნახევარკუნძულზე. მოსაზღვრე ქვეყნებია: საფრანგეთი, ანდორა, პორტუგალია. ესპანეთი კონსტიტუციური მონარქიაა, საკანონმდებლო ორგანოა გენერალური კორტესები, რომელიც შედგება სენატისა (256 წევრი) და კონგრესისაგან (350 წევრი), სახელმწიფოს მეთაურია მეფე ფილიპე VI. ესპანეთის სამეფოს შემადგენლობაში შედის 17 ავტონომიური რეგიონი, აგრეთვე ჩრდილოეთ აფრიკის სანაპიროზე მდებარე ორი ავტონომიური ქალაქი. ესპანეთი ინდუსტრიულ-აგრარული ქვეყანაა, ერთობლივი ეროვნული პროდუქტის მოცულობით (570 მლრდ $) მსოფლიოში მე-10 ადგილი უკავია. ესპანეთის ეროვნული დღესასწაული არის ესპანელი ერის დღე, რომელიც ქრისტეფორე კოლუმბის მიერ ამერიკის აღმოჩენის დღეს, 12 ოქტომბერს აღინიშნება.
ესპანეთის სამეფო Reino de España ესპანეთი |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
დევიზი: „Plus Ultra“ „Further Beyond“ |
||||||
ჰიმნი: „Marcha Real“ |
||||||
ესპანეთის მდებარეობა მსოფლიოში
|
||||||
ესპანეთის მდებარეობა ევროპაში
|
||||||
დედაქალაქი და უდიდესი ქალაქი | მადრიდი 40°26′ ჩ. გ. 3°42′ დ. გ. | |||||
ოფიციალური ენა | ესპანური [ა] | |||||
აღიარებული რეგიონული ენები | ||||||
ნაწილობრივ აღიარებული ენები |
|
|||||
ეთნიკური ჯგუფები (2011) |
|
|||||
ეთნოქორონიმი | ესპანელი | |||||
მთავრობა | უნიტარული საპარლამენტო კონსტიტუციური მონარქია | |||||
- | მონარქი | ფილიპე VI | ||||
- | პრემიერ-მინისტრი | პედრო სანჩესი | ||||
საკანონმდებლო ორგანო | გენერალური კორტესები | |||||
- | ზედა პალატა | სენატი | ||||
- | ქვედა პალატა | დეპუტატთა კონგრესი | ||||
ფორმირება | ||||||
- | დინასტიური | 1479 | ||||
- | დე ფაქტო | 1516 | ||||
- | დე იურე | 1715 | ||||
- | ეროვნული სახელმწიფო | 1812 | ||||
- | საკონსტიტუციო დემოკრატია | 1931 | ||||
- | ამჟამინდელი დემოკრატია | 1978 | ||||
- | დაარსდა ევროპული თანამეგობრობა (ამჟამად ევროკავშირი) |
1 იანვარი, 1986 | ||||
ფართობი | ||||||
- | სულ | 504 645[1] კმ2 (52-ე) | ||||
- | წყალი (%) | 1.04 | ||||
მოსახლეობა | ||||||
- | 2023 შეფასება | 48 345 223[2] (30-ე) | ||||
- | 2011 აღწერა | 46 815 916[3] | ||||
- | სიმჭიდროვე | 94 კაცი/კმ2 (106-ე) | ||||
მშპ (მუპ) | 2014 შეფასება | |||||
- | სულ | $1.425 ტრილიონი[4] (მე-14) | ||||
- | ერთ სულ მოსახლეზე | $30 637[4] (33-ე) | ||||
მშპ (ნომინალი) | 2014 შეფასება | |||||
- | სულ | $1.415 ტრილიონი[4] (მე-13) | ||||
- | ერთ სულ მოსახლეზე | $30 432[4] (28-ე) | ||||
ჯინი (2013) | 33.7[5] საშუალო |
|||||
აგი (2013) | 0.869[6] ძალიან მაღალი · 27-ე |
|||||
ვალუტა | ევრო (€) (EUR ) |
|||||
სასაათო სარტყელი | UTC+01:00 (UTC+1) | |||||
- | ზაფხული (DST) | UTC+02:00 (UTC+2 [გ]) | ||||
თარიღის ფორმატი | დდ.თთ.წწწწ | |||||
მოძრაობა | მარჯვენა | |||||
სატელეფონო კოდი | +34 | |||||
ISO 3166 კოდი | ES | |||||
ინტერნეტ-დომენი | .es [დ] | |||||
ა. | ^ 1978 წლის ესპანეთის კონსტიტუციის მე-3 მუხლით სახელმწიფო ენად განისაზღვრება კასტილიური.[7] ზოგიერთ ავტონომიურ გაერთიანებებში, კატალანური, გალისიური და ბასკური ოფიციალურთან გათანაბრებული ენებია. არაგონულსა და ასტურიულს ოფიციალური აღიარების გარკვეული დონე გააჩნიათ. | |||||
ბ. | ^ 87 % შეიძლება მოიცავდეს იმიგრანტ ესპანელებსაც. | |||||
გ. | ^ კანარის კუნძულების გარდა, რომელიც მდებარეობს UTC+0 (WET) და ზაფხულში UTC+1. | |||||
დ. | ^ ევროკავშირის სხვა წევრ სახელმწიფოებთან ერთად, აგრეთვე გამოიყენება დომენი .eu. აგრეთვე .cat დომენი გამოიყენება კატალანურად მოლაპარაკე რეგიონებში. |