Google Shopping

Google Shopping^[1], (burınǵı atı Google Product Search, Google Products hám Froogle dep atalǵan) — bul Kreyg Nevill-Menning tárepinen jaratılǵan Google xızmeti bolıp, paydalanıwshılarǵa onlayn sawda veb-saytlarında ónimlerdi izlewge hám hár túrli satıwshılar arasında bahalardı salıstırıwǵa imkaniyat beredi. Google 2019-jıl may ayındaǵı Marketing Live ilajında jańa Google Shopping bar bolǵan Google Express bazarın jańartılǵan sawda tájiriybesine birlestiretuǵının járiyaladı^[2]. AQSHta Google Shoppingke veb hám Android hám iOSta qoljetimli mobil qosımshalardan kiriwge boladı^[3]. Google Shopping sonday-aq Franciyada da qoljetimli, oǵan tek veb arqalı kiriwge boladı. Ózinen aldınǵı xızmet sıyaqlı, Google Shopping biypul hám platformadan satıp alıw ushın jeke Google akkauntın talap etedi. Reńli baha belgisi Google Expresstiń parashyut belgisiniń ornın basadı.

Ózgeshelikleri

Veb-saytta satıp alıwshılar Google Search bas betine kirip, izlew sorawın engizip, sońınan navigaciya paneliniń astındaǵı Shopping qosımsha betin tańlay aladı, yamasa belgili bir ónimlerdi izlew, bólimlerdi kórip shıǵıw hám trendtegi ónimler menen reklamalıq usınıslardı kóriw ushın tikkeley Google Shopping saytına kire aladı. Google Shopping mobil qosımshası tikkeley sawda bas betine ashıladı, onda satıp alıwshılar uqsas túrde izlew yamasa kórip shıǵa aladı, sonday-aq óz sawda dizimlerine, buyırtpalar tariyxına hám xabarlandırıw parametrlerine kire aladı. Házirgi waqıtta qosımshada qoljetimli ónimler inventarı veb-sayttaǵıǵa qaraǵanda onsha bay emes, sebebi ol házirgi waqıtta satıp alıwshılardıń tek tikkeley Googleda satıp ala alatuǵın ónimlerin sáwlelendiredi. Ataqlı onlayn dúkanlardan sawda etiwden tısqarı, paydalanıwshılar tikkeley Googleda satıp alıwdı tańlaǵanda, onsha belgili bolmaǵan onlayn dúkanlardan da isenim menen sawda ete aladı, bul Google tárepinen kepillikti óz ishine aladı^[4]. Kepillik Googledıń tutınıwshılardı qollap-quwatlaw xızmetin, háptesine 7 kúnde qoljetimli bolıwın, buyırtpa keshikse, jóneltiwde bir nárse nadurıs bolsa qosımsha járdemdi hám satıwshıǵa qaramastan qaytarıw hám aqsha qaytarıw processin ápiwayılastırıwdı óz ishine aladı. Veb-saytta bolǵanda, satıp alıwshılar Googleda satıp ala alatuǵın ónimlerdi ónim súwretiniń ishindegi reńli arba belgisin izlew arqalı yamasa «Googleda satıp alıw» («Buy on Google») filtrin tańlaw arqalı anıqlay aladı. Dúkannıń minimal buyırtpa muǵdarına sáykes keletuǵın jaramlı buyırtpalarǵa biypul jetkerip beriw usınıladı.

Satıp alıwshılar Google Shopping bas betinde óz Google akkauntlarınıń parametrlerine baylanıslı jekelestirilgen ónim usınısların hám reklamalıq usınıslardı kóre aladı. Satıp alıwshılarǵa eń jaqsı bahalardı hám satıp alıw orınların tabıwǵa járdem beriwge baǵdarlanǵan basqa ózgesheliklerge ónimniń bahasın baqlaw, onlayn yamasa jaqındaǵı dúkanlardaǵı ulıwma buyırtpa qárejetlerin salıstırıw, sonday-aq ónim haqqındaǵı pikirlerge hám baylanıslı video mazmunǵa kiriw imkaniyatı kiredi.

Kelesi jıl ishinde satıp alıwshınıń satıp alıw jolın ápiwayılastırıw ushın qosımsha sawda imkaniyatları engiziledi hám basqa Google ónimleri menen platformalarına baylanıstırıladı.

Tariyxı

Froogle (2002 – 2007)

Kreyg Nevill-Menning tárepinen jaratılǵan^[5] hám 2002-jıl dekabrde iske túsirilgen Froogle, basqa kópshilik baha salıstırıw xızmetlerinen, tólemli usınıslardı paydalanıw ornına, satıwshılardıń veb-saytlarınan ónim maǵlıwmatların indekslew ushın Googledıń veb-kraulerin paydalanıwı menen ózgeshelenetuǵın edi. Google Search sıyaqlı, Froogle da Googledıń AdWords gilt sóz reklama platformasın paydalanıw arqalı monetizaciyalandı^[6][7].

Google Product Search (2007 – 2013)

2007-jıl aprelde Google Product Search dep rebrending etiliwi menen xızmet Google Search penen integraciyanı kúsheytiw ushın ózgertildi; xızmetten alınǵan dizimler endi veb-izlew nátiyjeleri menen birge payda bolıwı múmkin edi^[8].

Google 2008-jıl yanvar ayınan baslap Germaniya hám Ullı Britaniyada Google Searchta xızmet nátiyjesin kórnekli orınǵa qoydı. Keyin bul ámeliyattı 2010-jıl oktyabrde Franciyaǵa, 2011-jıl mayda Italiya, Niderlandı hám Ispaniyaǵa, 2013-jıl fevralda Chexiyaǵa hám 2013-jıl noyabrde Avstriya, Belgiya, Daniya, Norvegiya, Polsha hám Shveciyaǵa keńeytti^[9].

Dáslep xızmet satıwshılar tárepinen usınılǵan bahalardı dizimge aldı hám basqa Google xızmetleri sıyaqlı AdWords reklaması arqalı monetizaciyaladı. Biraq, 2012-jıl may ayında Google xızmettiń (sol waqıtta dárhal Google Shopping dep atalǵan) 2012-jıldıń aqırında tólemli modelge ótetuǵının járiyaladı, onda satıwshılar óz ónimlerin xızmette dizimge alıw ushın kompaniyaǵa haqı tólewi kerek edi^[10].

Google Shopping (2013 – házirgi waqıt)

2012-jıl 31-may kúni dárhal Google Shopping dep rebrending etiw haqqındaǵı járiyalaw menen birge, Google sonday-aq 2012-jıldıń aqırında xızmetti «oynaw ushın tólew» («pay-to-play») modelin paydalanıwǵa ózgertetuǵının járiyaladı, onda satıwshılar óz ónimlerin xızmette dizimge alıw ushın Googleǵa haqı tólewi kerek edi, al nátiyjeler tiyislilikke de, olar tólegen usınıs muǵdarına da baylanıslı boladı. Google bul qádemdi xızmetke «ónimlerdi izlep atırǵan adamlar ushın eń jaqsı juwaplardı beriwge hám satıwshılardı durıs klientler menen baylanıstırıwǵa járdemlesiwge» imkaniyat beretuǵının aytıp aqladı^[11].

Bul ózgeris tartıslı boldı; ayırım kishi biznes iyeleri úlkenirek reklama byudjetin kótere alatuǵın iri kompaniyalar menen básekige shıday almaymız dep qáweterleniw bildirdi. Microsofttıń Bing xızmeti de bul qádemge «Scroogled» degen at penen belgili reklamalıq kampaniyada hújim etti, onda Googledı «aldamshı reklamalıq ámeliyatlardı» paydalanıwda ayıpladı hám paydalanıwshılarǵa onıń básekilesi Bing Shopping xızmetin paydalanıwdı usındı^[12].

Google sonday-aq, paydalanıwshılarǵa «sawda etiw waqtında ideyalar hám ilham alıwdıń kóbirek jolların beriw hám súyikli brendińiz benen baylanıs ornatıw» ushın Google Catalogstı Google Shoppingke integraciyalaw jobaların usındı^[13].

2017-jıl iyun ayında Google Shoppingke óz onlayn sawda xızmetlerine izlew nátiyjelerinde joqarǵı orın bergeni ushın EO Komissiyası tárepinen rekord dárejedegi 2,4 milliard evro ayıp pul salındı.

2018-jıl mart ayında Google Shopping Actionstı, yaǵnıy komissiyaǵa tiykarlanǵan modeldi engizdi, onda klientler «mobilde, stol ústinde yamasa hátte Google Home qurılmasında bolsın, universal arba menen Google Assistant hám Searchte» sawda ete aladı^[14].

Tek ǵana Google Shoppingke salıstırǵanda Shopping Actionstıń tásiri boyınsha dáslepki izertlewler unamlı nátiyjelerdi kórsetti, sonıń ishinde Ortasha Buyırtpa Bahasınıń (Average Order Value) joqarılawı, arba ólsheminiń úlkeyiwi hám satıwshılarǵa kóbirek tabıs^[15].

Ataması

Froogle Logo

Google Shopping dáslep «Froogle» dep atalǵan, bul «únemli» («frugal») degen sózge oynalǵan házil edi. 2007-jıl 18-aprelde ónim Google Product Search dep ataldı; baslanǵısh atama xalıqaralıqlastırıwǵa baylanıslı qáweterler, adamlardıń házildi túsinbewi yamasa xızmettiń ne ekenin túsinbewi, sonday-aq kompaniyanıń básekiles Froogles veb-saytına qarsı tovar belgisin buzıw isine baylanıslı qáweterler sebepli alıp taslandı. 2012-jıl 31-may kúni ónim Google Shopping dep ataldı. «froogle.com» URL adresi Google Shoppingtiń veb-saytına qayta baǵdarlawshı sıpatında qaldı.

Antimonopoliyalıq ayıp pul

2017-jıl 27-iyunda Evropalı básekilik boyınsha komissar Margret Vestager Googleǵa EO-nıń antimonopoliyalıq qaǵıydaların buzǵanı ushın 2,4 milliard evro ayıp pul saldı. Google izlew sisteması sıpatındaǵı bazardaǵı ústemligin basqa bir Google ónimi, yaǵnıy óziniń salıstırmalı sawda xızmetine nızamsız artıqmashılıqlar beriw arqalı asıra paydalanǵanı anıqlandı.

Evropa Komissiyasınıń maǵlıwmatına sáykes, Google 2008-jıldan baslap óziniń Froogle xızmetine básekileslerine qaraǵanda ádewir jaqsıraq sharayat jaratıp baslaǵan. Ol dáslep Germaniya hám Ullı Britaniyada, sońınan Franciya, Italiya, Niderlandı, Ispaniyada, keyin Chexiyada hám aqırında Avstriya, Belgiya, Daniya, Norvegiya, Polsha hám Shveciyada baslandı. Evropa Ekonomikalıq Aymaǵınıń 418 millionǵa shekem puqarası básekiniń, haqıyqıy tańlawdıń hám innovaciyanıń tolıq artıqmashılıqlarınan ayırılǵanı aytıladı.

2021-jılı Bas Sud ayıp puldı kúshinde qaldırdı^[16][17] hám apellyaciyalıq shaǵım qaralmaqta^[18].