Ақмола облысы
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ақмола облысы — Қазақстанның солтүстігінде орналасқан әкімшілік-аумақтық бірлігі. 1939 жылы құрылған, 1961–1992 жылдары Целиноград облысы болып аталды.
Қазақстан облысы | |||
Ақмола облысы | |||
| |||
Әкімшілігі | |||
---|---|---|---|
Облыс орталығы | |||
Аудандар саны |
17 | ||
Ауылдық округтер саны |
192 | ||
Кенттік әкімдіктер саны |
5 | ||
Қалалық әкімдіктер саны |
11 | ||
Ауыл саны |
589 | ||
Әкімі | |||
Тарихы мен географиясы | |||
Координаттары |
52°00′ с. е. 69°00′ ш. б.52.000° с. е. 69.000° ш. б. / 52.000; 69.000 (G) (O) (Я) | ||
Құрылған уақыты | |||
Жер аумағы |
146 219 км² (9- орын) | ||
Уақыт белдеуі | |||
Экономикалық ауданы | |||
Тұрғындары | |||
Тұрғыны |
▲ 787 971[1] адам (2023)(10- орын) | ||
Тығыздығы |
5,39 адам/км² (7- орын) | ||
Ұлттық құрамы |
қазақтар 52,83 % | ||
Сандық идентификаторлары | |||
Телефон коды |
+7 7162 xx-xx-xx | ||
Пошта индекстері |
02xxxx | ||
Автомобиль коды |
03 | ||
ISO 3166-2:KZ коды |
KZ-AKM | ||
Басқалары | |||
Әкімдіктің мекенжайы |
Көкшетау қаласы, Абай көшесі, №83 | ||
Ортаққордағы санаты: Ақмола облысы |
Жер аумағы 146,2 мың км². Тұрғыны 738 611 адам, орташа тығыздығы 1 км²-ге 5,05 адамнан келеді (2018)[3]. Солтүстігінде Солтүстік Қазақстан, шығысында Павлодар, оңтүстігінде Қарағанды, батысында Қостанай облыстарымен шектеседі. 14 ауылдық, 2 қалалық әкімшілік ауданға бөлінген. 10 қала, 13 кент, 245 ауылдық әкімшілік округ бар. Әкімшілік орталық – Көкшетау қаласы. Ақмола облысы Сарыарқаның солтүстік-батыс бөлігінде, Есіл өзенінің жоғарғы ағысындағы дала белдемінде орналасқан. Жерінің басым бөлігі абсолюттік биіктігі 400 м-ден аспайтын аласа белесті, ұсақ төбелі жазық. Солтүстігінде Көкшетау қыратының сілемдері (Сандықтау, Домбыралы, т.б. аласа таулар) орналасқан. Облыстың батыс, орталық, шығыс бөліктерін Есіл, Атбасар, Сілеті жазықтары алып жатыр. Оңтүстік-батысында Теңіз-Қорғалжын ойысы бар. Облыстың батыс жағында Есіл өзеніне дейін Торғай үстіртінің шығыс шеті еніп жатыр. Есіл өзенінің оң жағалауы Атбасар, сол жағалауы Теңіз жазықтарымен шектеседі. Оңтүстік-шығысында орманды, көркем Ерейментау өңірі орналасқан. Оның негізгі бөлігі жартасты, қырқалар тізбегінен (100 – 500 м) тұрады. Жерінің геологиялық құрылымы каледон және герцин қатпарлығы кезеңінде қалыптасқан. Палеозой дәуірінің соңында континенттік түзілу кезеңі басталды. Өте ұзақ мерзімге созылған тегістелудің нәтижесінде пайда болған таулы өлке мезозой дәуірінде бірте-бірте қыраттарға айналды. Облыс жері негізінен палеозойдың метаморфтанған тақтатастарынан, кварциттерінен, құмтастарынан, альбитофириттерінен, әктастарынан, конгломераттарынан түзілген. Солармен бірге интрузивті (гранит, диорит, габбро, т.б.) және эффузивті жыныстар кең таралған. Байырғы жыныстарды неоген мен төрттік дәуірлердің сарғылтым шөгінділерінің қалың қабаттары жауып жатыр.[4]