Баку

Баку, Бақы (әз. Bakı — жел өтіндегі қала) — Әзірбайжан Республикасының астанасы. Каспий теңізінің батыс жағалауында, Апшерон түбегінің оңтүстігінде орналасқан.

Қала
Баку
әз. Bakı
Елтаңбасы
Әкімшілігі
Ел	ӘзербайжанӘзірбайжан
Статусы	Астана
Аймағы	Баку
Ішкі бөлінісі	12 аудан[1][2][3]
Мэр	Элдар Азизов
Тарихы мен географиясы
Координаттары	40°21′59″ с. е. 49°50′06″ ш. б.40.3666556° с. е. 49.8351833° ш. б. / 40.3666556; 49.8351833 (G) (O) (Я)
Алғашқы дерек	V ғасыр
Жер аумағы	2 140 (59 кенттерді қосқанда)[1] км²
Орталығының биiктігі	-28 м
Климаты	субтропикалық
Уақыт белдеуі	UTC+4
Тұрғындары
Тұрғыны	1 259,3 мың[1] (59 кенттерді қосқанда 2 262,6 мың) адам (2018)
Тығыздығы	1057 (59 кенттерді қосқанда)[1] адам/км²
Агломерация	2 813 800[4]
Ұлттық құрамы	әзербайжандар, орыстар, еврейлер, лезгиндер және басқалары
Этнохороним	бакулық
Ресми тілі	әзірбайжан
Сандық идентификаторлары
Телефон коды	+994 12
Пошта индексі	AZ1000 AZ1002 AZ1006 AZ1044 AZ1063 AZ1072[5]
Автомобиль коды	10 AZ 90 AZ
Басқалары
Марапаттары
bakucity.az </noinclude> (әзір.)
Баку
Баку шекарасы

Тұрғыны 2,06 млн. адам (2010 жылғы санағы бойынша).

Баку 3 ғасырдан белгілі; 12 ғасырдың 2-жартысына дейін Шируан мемлекетінің орталығы болған. 12 — 15 ғасырларда шығыс елдеріне мұнай шығаратын портқа айналды. 16 ғасырдың 80-жылдары қаланы Түркия басып алады. 1604 жылы Баку қамалы Иран шахы Аббас І-нің шапқыншылығынан қатты қирады. 1747 жылдан Баку хандығының орталығы. 1804 — 1813 жылы Ресей-Иран соғысы кезінде Ресейге қосылды (1806). 1920 жылдан Әзірбайжан КСР-нің, 1991 жылдан Әзірбайжан Республикасының астанасы.

Бакудың климаты субтропикалық. Қаңтарда орташа температура 0—3ӘС, шілдеде 25ӘС.

Баку — көлік жолдарының ірі торабы. Қалада ірі порт, мұнай және табиғи газ өндіру, мұнай өңдеу, мұнай химиясы, химия, машина жасау (мұнай өндіру құрал-жабдықтары, прибор жасау, электрлік техника және радиоэлектроника, кеме жөндеу), жеңіл және тамақ өнеркәсібі, құрылыс материалдар өндірісі, т.б. өнеркәсіптер жақсы дамыған. 1967 жылдан метрополитен жұмыс істейді. Бакуде Әзірбайжан Республикасының мемлекеттік басқару органдары, Ғылым Академиясының ғылыми мекемелері, ондаған жоғары және орта арнаулы оқу орындары, театрлар, 30-ға жуық музей (оның ішінде өнер, кілем, халықтық қолөнер музейлері) орналасқан.

Орта ғасыр мәдениетінен қалған сәулет ескерткіштері Сыныққала минареті (11 ғасыр), Шируаншах сарайы (15 ғасыр), “Қыз мұнарасы” (12 ғасыр), Жұма мешіті, т.б. бар.^[6]

Дереккөздер

1. Territories, number and density of population by towns and regions of the Republic of Azerbaijan (01-01-2018)
2. История города Баку. Басты дереккөзінен мұрағатталған 31 наурыз 2012.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 18 шілде 2008.
3. Баку туралы ақпарат Мұрағатталған 25 қазанның 2019 жылы.
4. Қала агломерациясы Баку қ., Сумгаиыт қ. және Апшерон ауданы (2018 ж. ақпарат)
5. Индекстер // Әзерпочта
6. «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, II том;