Күзеу

Күзеу(1), күздеу – күзгі қоныс.

жылқы

Жыл мезгілдеріне қарай қазақтың малшы ауылдары қыстау, көктеу, жайлау, күзеу секілді қоныстарға көшіп-қонып отырған. Көш жүгі жаздай даярланған азық-түлік, киіз-төсеніш, үй жабдықтары, қыстық киім есебінен құралып, күзге қарай молыға, ауырлай түседі. Күзеуге шығынсыз, аман-есен жету мақсатында, алғашқы күндері көш баяу қозғалады. Күзеуге мал баспаған, оты мол, қыстауға жақындау жайылым таңдап алынады. Қазақстанның әр өңіріндегі рулы ел, бір ата ұрпақтарының өздеріне тиесілі Күзеуіі болған. Күзеу мал қоңын сақтауға тиімді, көшпелі тұрмыс ыңғайына орай қолданылатын дәстүрлі шаруашылық түрі. Күзеу (2) - жылқының жал-құйрығын қырқу. Жылқы түлігін к. көктемде, олардың жас-жыныс ерекшеліктеріне сай белгілі тәртіппен жүргізіледі. Әдетте, құнанның тек жасы, тай, құнажын байтал, қысыр биелердін жал-құйрығы бірдей қырқылады. Құлынды биелер, айғырлар, аттар, бедеу биелер күзелмейді. Тек әр түрлі себептермен соғымға сойылатын аттар мен биелердің жалын сыпыра кесіп, құйрығын тірсектен шорт кеседі. Жылқы күзеу түрінен олардың жасын, жынысын ажыратумен қатар, қайсысы қандай шаруашылық мүддесіне арналғанын айыруға болады. Күзелген қылдан әр түрлі арқан, жіптер есіп, шылбыр мен шідер бұрап, айыл өреді.^[1]

Дереккөздер

1. Ә.Байжұманұлы, К.Бекболатұлы . Мал шаруашылығы сөздігі. Алматы-2011. ISBN 978-601-7254-21-6