Кальдера

Кальдера^[1] (испанша: caldera— үлкен қазан) — жанартау төбесіндегі беткейлері тік және сатылы сопақша немесе дөңгелек ойыс. Ені 20 км жоне одан да кең, тереңдігі жүздеген м-ге дейін болады. Кальдераны опы- рылмалы жөне жарылмалы деп бөледі. Ең үлкең кальдера Асо жанартауында (Жапония) - 375 км!. Кальдерада көлдер жиі пайда болады.

Пальма аралындағы Табуриенте кальдерасы

Кальдера^[2] — вулканмен салыстырғанда шамадан тыс үлкен, вулканның төбесіндегі сопақ, дөңгелек қазан тәріздес шұңқыр.

Ені 10—20 км-ге, тереңдігі бірнеше жүз метрге кетеді. Кальдера әр түрлі жолмен пайда болуы мүмкін:

1. жарылыс кальдерасы — газ жарылысының өсерінен кеңіген, вулкан көмейінің жоғарғы ернеуі (Жапониядағы Бандай Сана кальдерасы);
2. көбінесе лавалық вулкандарға тән құлау кальдералары (Гавай аралдары|Гавай аралдарындағы]] Мауна Лоа кальдерасы);
3. жер бетіндегі ағын сулардың эрозиясынан пайда болатын, бірақ өте сирек кездесетін, эрозиялық кальдералар (Пальма аралының кальдерасы).