Криосфера

Криосфера (крио және сфера) – Жер шарының атмосфера, гидросфера және литосфера тоғысатын белдеміндегі мұзды қабаты. Орташа қалыңд. 10 км. К-ның жоғ. шегі полюстерде 8 шақырым, экватор маңында 17 км биіктіктен өтеді. Ешң төм. шекарасы жоғ. ендіктердегі аймақтарда 0,2 – 1 км, тропиктерде теңіз деңгейінен 6 – 6,5 км биіктікте жатады. Жер шарындағы мұздың жалпы көл. 30 млн. км3, оның 98%-ы құрлықта, 1,6%-ы жер астында, қалғаны атмосфера мен гидросфераға тараған. Құрлық бетіндегі мұздар, негізінен, биік тау бастарына жиналған. Қазақстан тауларында 2700 мұздықтар бар, олардың жалпы ауд. 2000 км². К. терминін поляк ғалымы А.Добровольский ұсынған (1923).^[1][2]