កូរ៉ូណាវីរុសសមាការផ្លូវដង្ហើមស្រួចស្រាវធ្ងន់ធ្ងរ២
From Wikipedia, the free encyclopedia
កូរ៉ូណាវីរុសសមាការផ្លូវដង្ហើមស្រួចស្រាវធ្ងន់ធ្ងរ២ (សារស៍-កូវ-២) [២][៣] ពីមុនគេស្គាល់តាមឈ្មោះបណ្ដោះអាសន្នថា នព្វកូរ៉ូណា២០១៩ (នកូវ-២០១៩ រឺ 2019-nCoV) [៤][៥][៦] គឺជាវីរុសអា.រ.ន. (អាស៊ីតរីបូនុយក្លេអ៊ិក រឺ អាស៊ីតរីបូណ្វៃយ៉ូ) ដែលមានច្រវាក់ទោលចំលងវិជ្ជមាន។[៧][៨] វាឆ្លងចូលក្នុងខ្លួនមនុស្ស ហើយក៏បណ្ដាលឱ្យមានជំងឺរាតត្បាតជាសកលដែលកំពុងតែកើតឡើង កូរ៉ូណាវីរុស២០១៩ (កូវីដ-១៩) ត្រូវបានកំណត់ថាជាគ្រោះអាសន្នសុខភាពសាធារណៈដែលជាក្ដីព្រួយបារម្ភរបស់អន្តរជាតិដោយអង្គការសុខភាពពិភពលោក (ហ៊ូ រឺ WHO)។[៩][១០]
អត្ថបទនេះស្ដីអំពី ពូជវីរុសដែលបង្កឱ្យមានជំងឺកូវីដ១៩។ ចំពោះពូជដែលបង្កឱ្យមានជំងឺសារស៍ សូមមើល កូរ៉ូណាវីរុសសមាការផ្លូវដង្ហើមស្រួចស្រាវធ្ងន់ធ្ងរ។ ចំពោះ ប្រភេទនានាដែលមានពូជជាប់នឹងវីរុសទាំងពីរនេះសូមមើល កូរ៉ូណាវីរុសទាក់ទងនឹងសមាការផ្លូវដង្ហើមស្រួចស្រាវធ្ងន់ធ្ងរ។
| កូរ៉ូណាវីរុសសមាការផ្លូវដង្ហើមស្រួចស្រាវធ្ងន់ធ្ងរ២ | |
|---|---|
 | |
| អតិសុខុមរូបភាពអេឡិចត្រុងបេសកម្មនៃវីរ្យ៉ុងសារស៍-កូវ-២ ដែលមានពួកកូរ៉ូណាដែលអាចមើលឃើញ | |
 | |
| រូបាធិប្បាយនៃវីរ្យ៉ុងសារស៍-កូវ-២ | |
ចំណាត់ថ្នាក់វិសាណូ  | |
| (អឋានន្តរ): | វិសាណូ |
| ចក្រ: | រីបូវីរ្យ៉ា |
| Phylum: | អាំងសឺទែសេឌីស |
| លំដាប់: | នីដូវីរ៉ាលេស |
| អំបូរ: | កូរ៉ូណាវីរីឌែ |
| លំដាប់រង: | កូរ៉ូណាវិសាណូទាក់ទងនឹងសមាការផ្លូវដង្ហើមស្រួចស្រាវធ្ងន់ធ្ងរ |
| ប្រភេទ: | កូរ៉ូណាវីរុសទាក់ទងនឹងសមាការផ្លូវដង្ហើមស្រួចស្រាវធ្ងន់ធ្ងរ |
| ពូជ: | កូរ៉ូណាវីរុសសមាការផ្លូវដង្ហើមស្រួចស្រាវធ្ងន់ធ្ងរ២ |
| សមនាម | |
|
២០១៩-នកូវ Hកូវ-១៩[១] | |
សារស៍-កូវ-២មានសមានភាពសែនជិតដិតទៅនឹងពួកកូរ៉ូណាវីរុសប្រចៀវ ដែលប្រហែលមានកំណើតចេញពីសត្វនេះ។[១១][១២][១៣] ស្ពានចំលង (reservoir) សត្វអន្តរករ ដូចជា ពង្រូលក៏ត្រូវបានគេគិតទុកថាបានជាប់ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការចំលងរបស់វាមកកាន់មនុស្សផងដែរ។[១៤][១៥] តាមទិដ្ឋភាពវគ្គីសាស្ត្រ សារស៍-កូវ-២ ត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ជាពូជនៃប្រភេទកូរ៉ូណាវីរុសទាក់ទងនឹងសមាការផ្លូវដង្ហើមស្រួចស្រាវធ្ងន់ធ្ងរ (សារស៍រ-កូវ)។[២]
ពីព្រោះតែពូជនេះត្រូវបានគេរកឃើញនៅអ៊ូហាន ប្រទេសចិន ជួនកាលវាត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជា វីរុសអ៊ូហាន រឺ កូរ៉ូណាវីរុសអ៊ូហាន[១៦][១៧][១៨][១៩] ទោះបីយ៉ាងណា អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) មិនលើកទឹកចិត្តឱ្យប្រើឈ្មោះផ្អែកទៅលើទីកន្លែងនោះទេ។[២០] ដើម្បីចៀសវាងការភាន់ច្រឡំគ្នាជាមួយជំងឺ សារស៍ WHO (ហ៊ូ) ជួនកាល ហៅ វីរុសនេះ ថាជាវីរុសបង្កជាជំងឺកូវីដ-១៩ រឺ វីរុសកូវីដ-១៩ ក្នុងការផ្ដល់ពត៌មានសុខភាពជាសាធារណៈ។[២១] ទាំងវីរុស និង ជំងឺនេះជារឿយៗត្រូវបានហៅថា កូរ៉ូណាវីរុស ដោយសាធារណជនទូទៅ ប៉ុន្តែអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនិងអ្នកសារពត៌មានភាគច្រើនប្រើប្រាស់បច្ចេកសព្ទត្រូវចំៗពាក្យជាង។[២២]
វិសាណូវិទ្យា
ការឆ្លង
ការចំលងសារស៍-កូវ-២ ពីមនុស្សទៅមនុស្ស ត្រូវបានបញ្ជាក់កំឡុងការរាតត្បាតសកលកូរ៉ូណាវីរុស២០១៩-២០។[១០] ការចំលងកើតឡើងដំបូងតាមរយៈតំណក់ទឹកល្អិតតូចៗចេញពីផ្លូវដង្ហើមដោយការក្អក និង កណ្ដាសក្នុងចន្លោះប្រហែល6 feet (1.8 m)។[២៣][២៤] ការប៉ះពាល់ដោយប្រយោលតាមរយៈផ្ទៃដែលមានមេរោគគឺជាករណីការឆ្លងអាចទៅរួចម្យ៉ាងទៀតផងដែរ។[២៥] ការស្រាវជ្រាវជាបឋមបង្ហាញថាវីរុសនេះអាចរស់នៅបានលើប្លាស្ទិក និង ដែកថែបរហូតដល់ទៅបីថ្ងៃ ប៉ុន្តែមិនអាចរស់នៅលើក្រដាសក្រាសរឹង (កាតុង) លើសពីមួយថ្ងៃ រឺក៏ លើស្ពាន់/ទង់ដែងលើសពីបួនម៉ោងឡើយ។[២៦] អា.រ.ន. (ARN រឺ អាន) របស់វីរុសត្រូវបានគេរកឃើញក្នុងសំណាកដែលយកចេញពីអ្នកឆ្លងជំងឺ។[២៧]
យ៉ាងណា វីរុសឆ្លងកំឡុងរយៈកាលដំបូងមិនទាន់ដឹងរយៈពេលច្បាស់លាស់នៅឡើយទេ។[២៨] ថ្ងៃទី១ កុម្ភៈ ២០២០ អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) បានបង្ហាញថា ការចំលងពីករណីអរោគសញ្ញាមួយចំនួនហាក់បីដូចជា មិនមែនជាកត្តាជំរុញសំខាន់ឱ្យមានការចំលងទេ។[២៩] ដូច្នេះ ការឆ្លងភាគច្រើនទៅមនុស្សត្រូវបានគេជឿថាបណ្ដាលមកពីការចំលងពីករណីមួយចំនួនដែលចេញរោគសញ្ញានៃជំងឺកូរ៉ូណាវីរុស២០១៩។ យ៉ាងណាក្ដី យកតាមគំរូរោគរាតត្បាតចាប់ផ្ដើមការរីករាលដាលនៅចិនបានណែនាំថាការដាក់អោយនៅដាច់ដោយឡែកពីគ្នាមុនពេលចេញរោគសញ្ញាអាចជាវិធានការណ៍ក្នុងចំណោមការឆ្លងដែលបានចេញជាឯកសារផ្លូវការ។[៣០]
ស្ពានចំលង
ការឆ្លងពីពូជសារស៍-កូវ-២ដែលគេបានដឹងដំបូង ត្រូវបានរកឃើញនៅអ៊ូហាន ប្រទេសចិន។[១១] ប្រភពដើមនៃការចំលងវីរុសទៅកាន់មនុស្ស និងនៅពេលពូជនេះបានប្រែខ្លួនទៅជាភ្នាក់ងារបង្កជំងឺនៅតែមិនច្បាស់។[៣១][៣២][៣៣][៣៤] ការស្រាវជ្រាវអំពីស្ពានចំលងធម្មជាតិនៃពូជវីរុសដែលបានបង្កឱ្យមានការរីករាលដាលជំងឺសារស៍២០០២-២០០៤ ជាលទ្ធផលក្នុងរបកគំហើញក្នុងពួកកូរ៉ូណាវីរុសជ្រឹងដែលដូច-សារស៍ ភាគច្រើនមានដើមកំណើតក្នុង រ៉ៃណូឡូភុស ពួកជ្រឹងក្រចកសេះ ហើយតំណលំដាប់អាស៊ីតនុយក្លេអ៊ិកវីរុសពីរ ត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងសំណាកដែលយកចេញពី រ៉ៃណូឡូភុស ស៊ីនីគុស (ជ្រឹងក្រចកសេះចិនពណ៌លឿងព្រឿង) បង្ហាញនូវលក្ខណៈស្រដៀងគ្នា៨០%ទៅនឹង សារស៍-កូវ-២។[១៣][៣៥][៣៦] តំណលំដាប់អាស៊ីតនុយក្លេអ៊ិកវីរុសទីបីយកចេញពី រ៉ៃណូឡូភុស អាភ្វីនីស ដែលប្រមូលបាននៅខេត្តយូនណានមានលក្ខណៈស្រដៀងគ្នា៩៦%ទៅនឹងសារស៍-កូវ-២។[១១][៣៧] WHO (ហ៊ូ) ចាត់ទុកពួកជ្រឹងជាស្ពានចំលងធម្មជាតិទំនងជាងគេបំផុតរបស់សារស៍-កូវ-២[៣៨] ប៉ុន្តែដោយភាពខុសគ្នារវាងកូរ៉ូណាវីរុសជ្រឹង និង សារស៍-កូវ-២ អញ្ជឹងមនុស្សគប្បីត្រូវបានឆ្លងតាមរយៈធ្មួលអន្តរការណ៍មួយផ្សេងទៀត។[៣៩]
ការសិក្សាមេតាសែណូមបានចុះផ្សាយនៅឆ្នាំ២០១៩ បានឱ្យដឹងជាមុនថា សារស៍-កូវ ដែលជាពូជនៃវីរុស បង្កជំងឺសារស៍ ជាកូរ៉ូណាវីរុសមានរបាយធំទូលាយជាងគេក្នុងចំណោមសំណាកនៃពួកសត្វពង្រូល។[៤០] ថ្ងៃទី៧ កុម្ភៈ ២០២០ គេបានប្រកាសថាពួកអ្នកស្រាវជ្រាវមកពីគ័ងចូវបានរកឃើញសំណាកពង្រូលមួយក្បាលដែលមានតំណលំដាប់អាស៊ីតនុយក្លេអ៊ិកវីរុសមួយ ដូចបេះបិទ ទៅនឹង សារស៍-កូវ-២ ៩៩%។ [៤១] "នៅពេលបានចេញផ្សាយហើយ លទ្ធផលបានបញ្ជាក់ច្បាស់ថា "ដែនប្រូតេអ៊ីន S ភ្ជាប់ធ្មួល នៃពង្រូល-កូវដែលត្រូវបានគេរកឃើញថ្មីៗនេះ ពិតជាដូចគ្នាបេះបិទទៅនឹង ២០១៩-នកូវ ដែលមានភាពខុសគ្នាតែអាស៊ីតអាមីនេមួយទេ។" [៤២] ពួកពង្រូលត្រូវបានការពារក្រោមច្បាប់រដ្ឋការចិន ប៉ុន្តែការបរបាញ់និងជួញដូរខុសច្បាប់ យកពួកវាមកធ្វើជាថ្នាំចិនសែនៅបន្តមានជាធម្មតា។[៤៣]
ពួកអតិសុខុមជីវវិទូ និង ពន្ធុវិទូ នៅតិចសាសបានរកឃើញភស្តុតាងអំពីការផ្ដាច់ចេញវិញដោយឯករាជ្យក្នុងចំណោមពួកកូរ៉ូណាវីរុស ដែលនាំឱ្យមានការលើកឡើងអំពីការជាប់ពាក់ព័ន្ធរបស់ពួកពង្រូលចំពោះដើមកំណើតនៃសារស៍-កូវ-២។[៤៤] យ៉ាងណាមិញ ពួកកូរ៉ូណាវីរុសពង្រូលដែលបានរកឃើញមកទល់ពេលនេះ មានតែសែណូមរួមគ្នាទាំងមូល ៩២% ប៉ុណ្ណោះ ជាមួយនឹងសារស៍-កូវ-២ ដែលវាមិនគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីអះអាងថាពួកពង្រូលជាធ្មួលអាស្រ័យអន្តរការណ៍នោះទេ បើប្រៀបធៀបគ្នាទៅនឹង វីរុសសារស៍បង្កឱ្យមានការឆ្លងរីករាលដាលកាលពីឆ្នាំ២០០២-២០០៤ មានសែណូម ៩៩,៨% រួមគ្នាទៅនឹងកូរ៉ូណាវីរុសសំពោចដែលត្រូវបានគេស្គាល់។[៣៩]
សាខាពន្ធុវិទ្យា និង វគ្គីសាស្ត្រ
 ការរៀបចំសែណូមនៃការញែកចេញអ៊ូហាន-ហ៊ូ-១ សំណាកតលំដាប់ដំបូងបង្អស់នៃសារស៍-កូវ-២ | |
| ឯ.អ ពន្ធវង្គ ម.ជ.ព.ម.ជី. | MN908947 |
|---|---|
| បរិមាណពន្ធវង្គ | ២៩៩០៣ បាស |
| ឆ្នាំនៃការបំពេញ | ២០២០ |
សារស៍-កូវ-២ ស្ថិតក្នុងអំបូរវីរុសដ៏ធំ ដែលគេស្គាល់ថាពួកកូរ៉ូណាវីរុស។ វាជាវីរុស អា.រ.ន. (ARN) ដែលមានច្រវាក់ទោលចំលងវិជ្ជាមាន (ARNsb+) មួយប្រភេទ។ ពួកកូរ៉ូណាវីរុសផ្សេងទៀតមានសមត្ថភាពបង្កជំងឺជាច្រើនចាប់ពីផ្ដាសាយធម្មតារហូតដល់ជំងឺធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំងដូចជាសមាការផ្លូវដង្ហើមដើមបូព៌ា (MERS រឺ ម៉ឺស)។ វាជាកូរ៉ូណាវីរុសដែលគេស្គាល់ទីប្រាំពីរហើយ ដែលបង្ករោគដល់មនុស្សបន្ទាប់ពី ២២៩E, NL៦៣, OC៤៣, HKU១, ម៉ឺស-កូវ និងសារស៍-កូវដើមដំបូងគេ។[៤៥]
ស្រដៀងនឹងពូជកូរ៉ូណាវីរុសទាក់ទងនឹងសារស៍សរឱ្យឃើញក្នុងការរីករាលដាលសារស៍២០០៣ សារស៍-កូវ-២ ក៏ជាសមាជិកនៃពួករង សារបែកូវីរុស (បែតា-កូវ ចំបួរ B)។[៤៦][៤៧][៤៨] តំណលំដាប់ អា.រ.ន. (ARN រឺ អាន) របស់វា មានប្រហែល ៣០០០០ បាសយ៉ាងវែង។[៨] សារស៍-កូវ-២ មានភាពប្លែកខុសគេក្នុងចំណោមពួកបែតាកូរ៉ូណាវីរុសដែលគេបានស្គាល់ នោះត្រង់ការបញ្ចូលត្រង់តំបន់ផ្ដាច់ចេញពហុបាសរបស់វា ជាលក្ខណៈមួយដែលបង្កើននូវសមត្ថភាពបង្ករោគ និង សមត្ថភាពចំលងខុសពីវីរុសដទៃទៀត។[៣៤][៤៩][៥០]
ជាមួយនិងចំនួននៃសែណូមគ្រប់គ្រាន់តជាលំដាប់ វាជាលទ្ធភាពអាចកសាងឡើងវិញនូវមែកធាងសាខាពន្ធុប្រវត្តិមុយតាស្យុងនៃអំបូរវីរុស។ នៅថ្ងៃ១២ មករា ២០២០ សែណូមប្រាំនៃសារស៍-កូវ-២ ត្រូវបានញែកយកចេញពី អ៊ូហាន ដែលត្រូវបានរាយការណ៍ដោយមជ្ឈមណ្ឌលការពារនិងបង្ការជំងឺឆ្លងចិន (CCDC រឺ ម.ក.ជ.ច.) និង ស្ថាប័នដទៃៗទៀត[៨][៥១] ចំនួននៃសែណូមបានកើនឡើងដល់ ៤២ នៅថ្ងៃ៣០ មករា ២០២០។[៥២] ការវិភាគសាខាពន្ធុនៃសំណាកទាំងនោះបានបង្ហាញថាវត្ថុសំណាកជាច្រើន មានជាប់ទាក់ទងយ៉ាងខ្លាំងជាមួយមុយតាស្យុងភាគច្រើនប្រាំពីរ ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធគ្នានឹងបុព្វៈរួម មួយ ដែលសបញ្ជាក់ថាការឆ្លងរបស់មនុស្សដំបូងកើតឡើងនៅខែវិច្ឆិកា រឺ ធ្នូ ២០១៩។[៥២] As of 27 មីនា 2020[update] សែណូមសារស៍-កូវ-២ ចំនួន ១៤៩៥ ដែលបានដកស្រង់ចេញពីប្រាំមួយទ្វីបត្រូវបានគេយកមកប្រើប្រាស់ជាសាធារណៈ។[៥៣]
នៅថ្ងៃ១១ កុម្ភៈ ២០២០ គណៈកម្មការវគ្គីសាស្ត្រវីរុសអន្តរជាតិ (ICTV រឺ គ.វ.វ.អ.) បានប្រកាសអនុលោមតាមវិធានអត្ថិភាពដែលគណនាទំនាក់ទំនងតាមលំដាប់ចំណោមពួកកូរ៉ូណាវីរុសលើមូលភាគនៃតំណលំដាប់រក្សានៃអាស៊ីតនុយក្លេអ៊ិកប្រាំ ភាពខុសគ្នារវាងអ្វីដែលក្រោយមក គេហៅថា ២០១៩-នកូវ និង ពូជវីរុសយកចេញពីការរីករាលដាលសារស៍២០០៣ មិនគ្រប់គ្រាន់ធ្វើឱ្យពួកគេអាចញែកប្រភេទពួកវីរុសទាំងនេះបានឡើយ។ ដូច្នេះ ពួកគេក៏បានកត់សំគាល់ ២០១៩-នកូវ ជាពូជកូរ៉ូណាវីរុសទាក់ទងនឹងសមាការផ្លូវដង្ហើមស្រួចស្រាវធ្ងន់ធ្ងរ។[២]
ជីវវិទ្យាទំរង់
អតិសុខុមលេខអេឡិចត្រុងដែលដាក់ពណ៌ឌីជីថលនៃសារស៍-កូវ-២ (លឿង) លេចចេញពីកោសិកាមនុស្សដែលបានបណ្ដុះនៅក្នុងមន្ទីរពិសោធន៍មួយ
វីរ្យ៉ុងសារស៍-កូវ-២នីមួយៗមានវិជ្ឈមាត្រប្រហែលពី ៥០–២០០ ណាណូម៉ែត្រ។[៥៤] ដូច ពួកកូរ៉ូណាវីរុសដទៃទៀតដែរ សារស៍-កូវ-២មានប្រូតេអ៊ីនទំរង់បួនយ៉ាង ដែលគេស្គាល់ថាជា S (spike = កណ្ដក), E (envelope = ស្រោម), M (membrane = ភ្នាស) និង N (nucleocapsid = នុយក្លេអូកាប់ស៊ីត ) ប្រូតេអ៊ីន N ផ្ទុកសែណូម អា.រ.ន. (ARN) និងប្រុតេអ៊ីន S, E និង M រួមគ្នាបង្កើតបានជាំស្រោមវីរុស។[៥៥] ប្រូតេអ៊ីនកណ្ដក ដែលត្រូវបានគេបង្កើតជារូបភាពនៅក្នុងកំរិតបរមាណូដោយប្រើប្រាស់អតិសុខុមទស្សនភាពអេឡិចត្រុងគ្រីយ៉ូសែន[៥៦][៥៧] គឺជាប្រូតេអ៊ីនមានតួនាទីឱ្យវីរុសទៅតោងលើភ្នាសនៃកោសិកាធ្មួល។[៥៥]
ការពិសោធគំរូប្រូតេអ៊ីនលើប្រូតេអ៊ីនកណ្ដកនៃវីរុសដែលត្រូវបានគេពន្យល់ភ្លាមៗថាសារស៍-កូវ-២មានសម្ព័ន្ធភាពត្រូវនឹងធ្មួលទទួលអង់ស៊ីមបំលែងជាអង់ស្យូតង់ស៊ីន២ (ACE2) នៃកោសិកាមនុស្សដើម្បីប្រើពួកវាជាយន្តការនៃច្រកចូលកោសិកា។ [៥៨] នៅថ្ងៃ២២ មករា ២០២០ ក្រុមមួយនៅចិនកំពុងធ្វើការជាមួយសែណូមវីរុសពេញលេញ និង ក្រុមមួយនៅសហរដ្ឋប្រើប្រាស់ដោយឯករាជ្យនូវក្បួនពន្ធុវិទ្យាច្រាស និងបានពន្យល់តាមការពិសោធ ថា អង់ស៊ីមបំលែងជាអង់ស្យូតង់ស៊ីន២ (ACE2) អាចដើរតួជាធ្មួលទទួលសារស៍-កូវ-២។[១១][៥៩][៦០][៦១][៦២][៦៣] ការសិក្សាបានបង្ហាញថា សារស៍-កូវ-២ មានសម្ព័ន្ធភាពខ្លាំងទៅនឹង អង់ស៊ីមបំលែងជាអង់ស្យូតូស៊ីន២ (ACE2) របស់មនុស្សជាងពូជវីរុសសារស៍ដើម។[៥៦] សារស៍-កូវ-២ ប្រហែលក៏អាចប្រើប្រាស់បាស៊ីហ្ស៊ីនដើម្បីទទួលបានច្រកចូលកោសិកាផងដែរ។[៦៤]
ប្រូតេអ៊ីនកណ្ដកដើមដែលធ្វើបូរវកម្មដោយប្រូតេអាសតំរាយភ្នាសសេរីន២ (TMPRSS2) ចាំបាច់សំរាប់ជាច្រកចូលនៃសារស៍-កូវ-២។[៦៥] បន្ទាប់ពីវីរ្យ៉ុងរបស់សារស៍-កូវ-២ ភ្ជាប់ទៅនឹងកោសិកាគោលដៅមួយហើយ ប្រូតេអាសរបស់កោសិកា TMPRSS2 វះចំហប្រូតេអ៊ីនកណ្ដកនៃវីរុស បង្ហាញនូវប៉ិបទីតរលាយចូលគ្នាមួយ។ វីរ្យ៉ុងក្រោយមកបានព្រលែង អា.រ.ន. (ARN) ចូលទៅក្នុងកោសិកា បង្ខំឱ្យកោសិកាធ្វើការបន្តពូជឱ្យវីរុសដែលត្រូវបាចសាចទៅចំលងកោសិកាផ្សេងៗបន្ថែមទៀត។[៦៦][non-primary source needed] សារស៍-កូវ-២ បង្កនូវកត្តាសាហ័សយ៉ាងហោចបីដែលជំរុញឱ្យមានការជំរុះវីរ្យ៉ុងថ្មីពីកោសិកាធ្មួល ហើយនិងរារាំងតំណបភាពស៊ាំ។[៥៥]
រោគរាតត្បាតវិទ្យា
.jpg)
ផ្អែកលើនានាភាពតិចតួចដែលបង្ហាញឱ្យឃើញក្នុងចំណោមតំណលំដាប់សែណូមសារស៍-កូវ-២ដែលគេបានស្គាល់ ពូជនេះគឺត្រូវបានគេគិតថារកឃើញដោយអាជ្ញាធរសុខាភិបាលក្នុងរយៈពេលជាច្រើនសប្ដាហ៍មកហើយនៃការផ្ទុះឡើងក្នុងចំណោមប្រជាជនកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៩មកម្ល៉េះ។[៣១][៦៧] ករណីការឆ្លងដំបូងបង្អស់ដែលគេដឹងថ្មីៗនេះគឺត្រូវបានគេគិតថាបានប្រទះឃើញនៅថ្ងៃ១៧ វិច្ឆិកា ២០១៩។[៦៨] វីរុសនេះបានរីករាលដាលជាបន្តបន្ទាប់ទៅគ្រប់ខេត្តទាំងអស់នៃប្រទេសចិន និង ប្រទេសច្រើនជាង ១៥០ ផ្សេងៗទៀតនៅអាស៊ី អឺរ៉ុប អាមេរិកខាងជើង អាមេរិកខាងត្បូង អាភ្វ្រិក និង អូសេអានី។[៦៩] ការចំលងពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀតដោយវីរុសនេះត្រូវបានគេរកឃើញក្នុងតំបន់អស់ទាំងនេះ។[១០][៧០][៧១][៧២][៧៣][៧៤] នៅថ្ងៃ៣០ មករា ២០២០ សារស៍-កូវ-២ត្រូវបានកំណត់ថាជាភាពអាសន្នសុខភាពសាធារណៈដែលជាក្ដីបារម្ភរបស់អន្តរជាតិ ដោយ ហ៊ូ (WHO)[៩][៧៥] និងនៅថ្ងៃ១១ មីនា ២០២០ ហ៊ូ(WHO) បានប្រកាសវាថាជា រោគរាតត្បាតសកល។[៧៦][៧៧]
គិតត្រឹម ៤ កុម្ភៈ ២០២១ (០:២៣ កូ.ម៉.សក.) មានករណីការឆ្លងត្រូវបានបញ្ជាក់ ១០៤៣៣៣៨៧៨ករណី ដែលក្នុងនោះ ក៏មាននៅប្រទេសចិនផងដែរ។[៦៩] ខណៈពេលនោះ សមាមាត្រនៃការឆ្លងដែលបង្កឱ្យមានករណីឆ្លង រឺ កំណើនជំងឺដែលអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបាននៅតែមិនច្បាស់ [៧៨] គំរូបែបគណិតសាស្ត្រមួយដែលបានប៉ាន់ប្រមាណចំនួនមនុស្សដែលបានឆ្លងនៅអ៊ូហានតែឯងគឺ ៧៥.៨១៥ គិតត្រឹម ២៥ មករា ២០២០ នៅគ្រានោះដែរ ការឆ្លងដែលបានរកឃើញមានទាបជាងតួលេខនេះ។[៧៩] ចំនួនមរណភាពដោយសារវីរុសត្រូវបានគេសន្មតថាមាន ២២៦៥៥៥៩ករណី គិតត្រឹម ៤ កុម្ភៈ ២០២១ (០:២៣ កូ.ម៉.សក.) មនុស្សចំនួន៥៧៩៣៧៤៥៣នាក់បានជាសះស្បើយពីការឆ្លងនាពេលនោះ។[៦៩] ក្រោមមួយភាគបីនៃមរណភាពបានកើតឡើងនៅខេត្តហ៊ូប៉ី ជាទីដែលអ៊ូហានបានស្ថិតនៅ។[៦៩] មុន ២៤ កុម្ភៈ ២០២០ សមាមាត្រនេះកើនលើស ៩៥%។[៨០][៨១]
ចំនួនការបន្តពូជគោល () នៃវីរុសត្រូវបានគេប៉ាន់ប្រមាណថាចន្លោះ ១,៤ និង ៣,៩។[៨២][៨៣] នេះមានន័យថាការឆ្លងដោយសារវីរុសនេះនីមួយៗ ត្រូវបានគេរំពឹងថាបង្កឱ្យមានការឆ្លងថ្មី ១,៤ ដល់ ៣,៩ នៅគ្រាដែលប្រជាជននៃសហគមន៍គ្មានភាពស៊ាំប្រឆាំងនឹងមេរោគ ហើយក៏គ្មានវិធានការបង្ការណាមួយត្រូវបានយកមកប្រើនៅឡើយនោះដែរ។
ឯកសារយោង
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.