ឈាម

ភាពខុសគ្នានៃពណ៌លាំៗរវាងឈាមសរសៃឈាម (ស្រាលជាង) និងឈាមសរសៃឈាមវ៉ែន (ងងឹតជាង)។

និយមន័យ

ឈាមគឺជាធាតុរាវខាប់ មានរសជាតិប្រៃ មានពណ៌ក្រហម។ នៅពេលមនុស្សពេញវ័យ ឈាមនៅក្នុងខ្លួនមានចំណុះ ៥,៥លីត្រ។
ធាតុបង្កនៃឈាមរួមមាន៖

• ប្លាស្មាចំនួន៥៥ភាគរយ
• គោលិកាស និងប្លាកែតចំនួន០៸៤៥ភាគរយ
• គោលិកាក្រហមចំនួន៤៤,៥៥ភាគរយ។

ប្លាស្មា

ប្លាស្មាគឺជាធាតុរាវដែលរួមមាន៖

• អាហាររលាយ
• សំណល់
• អរម៉ូន
• ទឹក
• ពណ៌លឿងថ្លា។

គោលិកាក្រហម

• រាងដូចកូនថាស
• ដង់ស៊ីតេ d=7μ
• កម្រាស់ ២ μ
• មានចំនួន ៥លានក្នុងមួយមីលីម៉ែតគូប
• គ្មានណ្វៃយ៉ូ
• មានពណ៌ក្រហម ព្រោះស៊ីតូប្លាសផ្ទុកHb (Hemoglobin)។

មុខងារនៃគោលិកាក្រហម

• ផ្ទុកអុកស៊ីសែន ពីសួតទៅកោសិកា រួចផ្ទុកកាបូនឌីអុកស៊ីតពីកោសិកាមកសួតវិញ។

សម្គាល់៖

• Hb: អេម៉ូក្លូប៊ីន
• HbO₂: អុកស៊ីអេម៉ូក្លូប៊ីន ជាឈាមក្រហមស្រស់សម្បូរទៅដោយអុកស៊ីសែន
• HbCO₂: កាបេអេម៉ូក្លូប៊ីន ជាឈាមក្រហមក្រមៅ សម្បូរទៅដោយកាបូនឌីអុកស៊ីត។

គោលិកាស

• មានរាងប្រែប្រួល
• ធំជាងគោលិកាក្រហម
• មានចំនួនពី៧០០០ទៅ៨០០០ក្នុងមួយមីលីម៉ែតគូប
• មានណ្វៃយ៉ូ។

មុខងារនៃគោលិកាស

គោលិកាសមានមុខងារសម្លាប់មេរោគ ដោយប្រើលក្ខណៈប្រាំយ៉ាង៖

• ចលនាអាមីប
• ភាពរួស
• ដ្យាពែដេស
• ផាកូស៊ីត
• ការបញ្ចេញ។

ប្លាកែត

• មានមាឌតូចជាងគេ
• អង្កត់ផ្ចិតពី២ទៅ៤មីក្រុង
• មានចំនួន២៥០ពាន់ក្នុងមួយមីលីម៉ែតឈាម។

មុខងារនៃប្លាកែត

ប្លាកែតមានមុខងារ ជួយបញ្ឍប់លំហូរឈាមនៅមុខរបួស។

ជំងឺស្លេក

ជំងឺស្លេកកើតឡើងដោយសារកង្វះអេម៉ូក្លូប៊ីន ក្នុងគោលិកាក្រហម ឬខ្វះគោលិកាក្រហម ដែលនាំឲ្យកោសិកាទទួលអុកស៊ីសែនមិនគ្រប់គ្រាន់ ដូច្នេះនាំឲ្យមនុស្សស្លេក។

មូលហេតុ

• បាត់បង់ឈាមច្រើន
• ខួរឆ្អឹងឈប់ផលិតគោលិកាក្រហម
• បរិភោគអាហារខ្វះជាតិដែក។

តំហែរក្សា

• ប្រើថ្នាំតាមវេជ្ជបញ្ជា
• បរិភោគអាហារសម្បូរជាតិដែក បន្លែបៃតង និងថ្លើមសត្វ៕