ភិក្ខុសោម

ព្រះបទុវមត្ថេរ សោម (១៨៥៣-១៩៣២)

ជីវប្រវត្តិ

• កវី សោម កើតឆ្នាំ ១៨៥២ នៅឃុំកំព្រៅ ស្រុកស៊ីធរកណ្ដាល ខេត្តព្រៃវែង។
• បិតានាម ងួន មាតានាម យិន ជាកសិករ។
• អាយុ ១៥ ឆ្នាំ បានរៀនអក្សរ-លេខនព្វន្តនៅក្នុងស្រុកកំណើត ហើយបានបួសជាសាមណេរពីវស្សា ក៏សឹកមកជួយធ្វើការងាររកស៊ី។
• អាយុ ២១ ឆ្នាំ បានឧបសម្បទាជាភិក្ខុ ក្នុងសំណាក់ឧបជ្ឈាយ៍នាម រស់ មាននាមបញ្ញត្តិថា បទុមត្ថេរ និងបានបន្តការសិក្សានៅក្នុងក្រុងភ្នំពេញអស់ជាច្រើនឆ្នាំ ហើយវិលទៅធ្វើជាចៅអធិការនៅវត្តកំព្រៅវិញ។
• មាននិស្ស័យស្លូតបូត ចូលចិត្តអានសាស្ត្រាគម្ពីរ ស្ដាប់ចម្រៀង ចាប៉ី រហូតចេះតែងកាព្យដ៏ប៉ិនប្រសប់។
• លោកសុគតនៅ គ.ស. ១៩៣២ ក្នុងកំណត់ជន្មាយុ ៨០ ឆ្នាំ។

ស្នាដៃ

• រឿង ទុំទាវ (សរសេរពី ព.ស. ២៤៥៨ គ.ស. ១៩១៥)
• រឿងសព្វសិទ្ធិ (មិនមែន សព្វសិទ្ធិ របស់ ម៉ឺនភក្ដីអក្សរតន់ ទេ)​
• រឿងផ្ការាំទឹករាំ (១៩១១)​

អត្ថបទដកស្រង់

...កាលនោះនាងនោជាពិលៀង

នាងទាវបានឆៀងចរយាត្រា

កាន់ក្អមថ្និតថ្នមនឹកប្រាថ្នា

ចូលទៅស្ដាប់ការណ៍ដឹងសេចក្ដី។

ឈរទ្រឹងខ្លួនពួនចាំស្ដាប់

ពីរឿងហាក់ផ្កាប់មុខដល់ដី។

ស្រងាកស្រងោចស្រងល់ស្រី

នោនឹងបេតីមិនស្ដីសោះ។

ចាំទៅដល់ផ្ទះប្រាប់ទាវគ្រប់

ទាវនៅក្នុងម្លប់សមស្រណោះ

នាងជាម្ដាយទាវមានរបស់

កូនស្រស់រូបស្រេចដាច់ស្រីផង។

នោនឹងក្នុងចិត្តគិតស្រេចស្រាប់

ដងទឹកងូតឆាប់ដើរផ្អៀងផ្អង

ដល់ផ្ទះនោឡើងទៅជាម្ដង

សាសងរ៉ាយរាប់ប្រាប់ទៅថា។

ទាវអើយទាវស្រីសេចក្ដីនេះ

នេនមួយនោះចេះមើលសាស្ត្រា។

ពីរោះស្រួយស្រាប់សព្វភាសា

ដូចសត្វសារិកាពិសាចេក។