ម៉ាណា

ម៉ាណា (អង់គ្លេស: Manna) ជាអ្វីម្យ៉ាងដែលអាចហូបបាន ដែលព្រះប្រទានឲ្យពួកអ៊ីស្រាអែល ពេលពួកគេធ្វើដំណើររយៈពេល៤០ឆ្នាំក្នុងទីរហោរស្ថាន មុនទៅដល់ទឹកដីកាណាន។^[១]

ប្រជាជនកំពុងប្រមូលម៉ាណា គូរដោយ James Tissot

ពិពណ៌នា

ការពិពណ៌តាមរយៈព្រះគម្ពីរ

ម៉ាណាត្រូវបានពិពណ៌នាថាមានរូបរាងដូច bdellium.

ម៉ាណាត្រូវបានពិពណ៌នាថាមានពណ៌ស ហើយមានទំហំប៉ុនកំណកទឹកសន្សើមនៅលើស្មៅ។

យោងតាមកណ្ឌគម្ពីរនិក្ខមនំ ម៉ាណាមានរាងដូចគ្រាប់ខូរានឌើ ហើយមានពណ៌ស (ពន្យល់ដោយអ្នកបកស្រាយសម៏យបុរាណ^[២])។

នៅក្នុងព្រះគម្ពីរ ម៉ាណាត្រូវបានលើកមកនិយាយពីរដង: ម្ដងនៅក្នុងនិក្ខមនំ ១៦:១-៣៦ ហើយម្ដងទៀតនៅក្នុងជនគណនា ១១:១-៩។ នៅក្នុងកណ្ឌគម្ពីរនិក្ខមនំ ម៉ាណាត្រូវបានពិពណ៌នាថាជា "ដូចជារបស់ម្យ៉ាងដែលមានរាងស្ដើងសំប៉ែត" ដូចជាកំណកសន្សើមនៅលើដី។^[៣] វាត្រូវបានពិពណ៌នានៅក្នុងកណ្ឌគម្ពីរជនគណនាថាធ្លាក់មកពីលើមេឃ ជាមួយនឹងទឹកសន្សើម នៅពេលយប់។^[៤] គម្ពីរនិក្ខមនំបន្ថែមថា ម៉ាណាមានទំហំប៉ុនកំណកទឹកសន្សើម^[៣] ហើយត្រូវតែប្រមូលទុកឲ្យបានមុនវារលាយដោយសារតែកំដៅព្រះអាទិត្យ^[៥]។ វាដូចជាគ្រាប់ខូរានឌើ ហើយមានពណ៌ស។^[៦] គម្ពីរជនគណនាពិពណ៌នាថាវាមានរាងឌេលាម (bdellium)។^[៧] ពួកអ៊ីស្រាអែលបានរើសវា យកទៅបុក រួចដុតធ្វើជានំ ដែលធ្វើឲ្យវាមានរសជាតិដូចជានំដែលដុតជាមួយនឹងប្រេង។^[៨] គម្ពីរនិក្ខមនំបញ្ជាក់ថា ម៉ាណាឆៅមានរសជាតិដូចនំវេហ្វើដែលធ្វើលាយនឹងទឹកឃ្មុំ។^[៦] ប្រជាជនអ៊ីស្រាអែលត្រូវបានប្រាប់ឲ្យហូបម៉ាណាដែលគេបានប្រមូលជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ម៉ាណាដែលនៅសល់ ហើយទុកសម្រាប់ថ្ងៃបន្ទាប់ នឹងមានដង្កូវ ហើយស្អុយ^[៩] លើកលែងតែទុកមុនថ្ងៃសប្ប័ទប៉ុណ្ណោះ នៅពេលដែលម៉ាណាត្រូវបានប្រមូលស្មើនឹងពីរដងនៃថ្ងៃធម្មតា។ ម៉ាណានេះមិនខូចទេ ទោះទុកមួយយប់ក៏ដោយ ព្រោះគម្ពីរនិក្ខមនំ ១៦:២៣-២៤ បញ្ជាក់ថា:

នេះ​គឺ​ជា​សេចក្ដី​ដែល​ព្រះអម្ចាស់បានបង្គាប់: "​ថ្ងៃស្អែក​ជា​ថ្ងៃ​សំរាក គឺ​ជា​ថ្ងៃឈប់សំរាក​បរិសុទ្ធ​ថ្វាយ​ព្រះ​អម្ចាស់។ ដូច្នេះ អាហារ​ណា​ដែល​ត្រូវ​ដុត នោះ​ឲ្យ​ដុត​ចុះ ហើយ​អាហារ​ណា​ដែល​ត្រូវ​ស្ងោរ ក៏​ឲ្យ​ស្ងោរ​ទៅ ឯ​អាហារ​ណា​ដែល​សល់ នោះ​ត្រូវ​ទុក​ដល់​ព្រឹក​ឡើងចុះ"។ គេ​ក៏​ទុក​ដល់​ព្រឹក​តាម​បង្គាប់​ម៉ូសេ តែ​នំ​នោះ​ឥត​មាន​ធុំក្លិន​ស្អុយ​អ្វី​ទេ ដង្កូវ​មិន​បាន​កើត​ដែរ។^[១០]

នៅក្នុងសេចក្ដីដែលថ្លែងអំពីនំប៉័ងនៃជីវិត នៅក្នុងកណ្ឌគម្ពីរដំណឹងល្អរបស់យ៉ូហាន អ្នកផ្សព្វផ្សាយដំណឹងល្អបាននិយាយបីដង អំពីម៉ាណាដែលពួកដូនតាយូដាបានហូប នៅទីរហោរស្ថាន: the ពួកយូដាបាននិយាយអំពីម៉ាណាដែលម៉ូសេបានឲ្យដល់ពួក តាមសេចក្ដីសន្យារបស់ព្រះ ហើយព្រះយេស៊ូវបានបញ្ជាក់ថា ម៉ាណានោះមកពីព្រះ មិនមែនមកពីម៉ូសេទេ ហើយថាប្រជាជនដែលហូបម៉ាណានោះ ត្រូវបានចិញ្ចឹមនៅក្នុងការធ្វើដំណើររបស់ពួកគេ ប៉ុន្តែទីបំផុតគេក៏ស្លាប់។ ផ្ទុយទៅវិញ យោងតាមគម្ពីរដំណឹងល្អ ព្រះយេស៊ូវបានប្រទាននំប៉័ងដ៏រស់ដល់ពួកគេ ហើយអ្នកណាក៏ដោយដែលហូបនំប៉័ងនេះ នឹងមិនស្លាប់ឡើយ។^{[១១][១២][១៣][១៤][១៥][១៦][១៧][១៨][១៩]}

នៅក្នុងព្រះគម្ពីរ ឈ្មោះម៉ាណាត្រូវបាននិយាយថាមានប្រភពសំណួរ man hu ដែលមានន័យថា "តើវាជាអ្វី?"^[២០] ហើយឈ្មោះនេះប្រហែលជាមានដើមកំណើតមកពីភាសាអើរ៉ាម មិនមែនមកពីភាសាហេព្រើរទេ។^{[២១][២២][២៣][២៤][២៥][២៦][២៧][២៨][២៩][៣០][៣១][៣២]}

ប្រភព

យោងតាមព្រះគម្ពីរ និងយោងតាមព្រះយេស៊ូវក្នុងព្រះគម្ពីរសញ្ញាថ្មី ម៉ាណាគឺមកពីស្ថានសួគ៌^{[៣៣][៣៤]} ប៉ុន្តែមានការអះអាងជាច្រើនអំពីម៉ាណា ថាជាអ្វីដែលមកពីធម្មជាតិ។ នៅក្នុងសំណេរMishnah ម៉ាណាត្រូវបានចាក់ទុកថាជាអ្វីដែលកើតពីធម្មជាតិ ប៉ុន្តែវាជាធាតុដ៏ពិសេសមួយ ត្រូវបានបង្កើតនៅយប់ថ្ងៃទី៦នៃការនិម្មិតបង្កើត។^{[៣៥][៣៦][៣៧][៣៨][៣៨][៣៩][៤០]}

ការប្រមូល

គំនូរអំពីការប្រមូលម៉ាណា

គម្ពីរនិក្ខមនំនិយាយថាក្នុងមួយថ្ងៃ សមាជិកគ្រួសារម្នាក់អាចប្រមូលម៉ាណាបានតែមួយអូមើ (omer) ប៉ុណ្ណោះ^[៤១] ទោះបីជាអ្នកណាខំប្រមូលច្រើនប៉ណ្ណាក៏ដោយ ក៏នៅតែបានត្រឹមចំនួនដែលបានកំណត់តែប៉ុណ្ណោះ។^{[៤២][៤៣][៤៤][៤៥][៤៦][៤៧]}

ថ្ងៃសប្ប័ទ

យោងតាមគម្ពីរនិក្ខមនំ ថ្ងៃសប្ប័ទត្រូវបានបង្កើតឡើងវិញនៅសប្ដាហ៍ដំបូង ដែលមានម៉ាណា។^[៤៨] ព្រះគម្ពីរបានបញ្ជាក់ថា នៅព្រឹកថ្ងៃទី៦នៃសប្ដាហ៍ ម៉ាណាមានពីរដងច្រើនជាថ្ងៃធម្មតា ហើយនៅថ្ងៃទី៧គ្មានម៉ាណាសោះឡើយ^[៤៩] ជាធម្មតា ម៉ាណាតែងតែខូច និងមានដង្កូវ បន្ទាប់ពីបានរក្សាទុកមួយយប់ តែម៉ាណាដែលបានប្រមូលទុកនៅថ្ងៃទី៦ មិនខូចទេ គឺនៅតែស្រស់ដដែលរហូតដល់យប់បន្ទាប់។^{[៩][៥០]} ម៉ូសេបានបញ្ជាក់ថាគ្រួសារនីមួយៗត្រូវប្រមូលម៉ាណាច្រើនជាងថ្ងៃធម្មពីរ សម្រាប់ហូបនៅថ្ងៃសប្ប័ទ^[៤៨] ដោយហេតុថាព្រះបានបង្គាប់គាត់ថា មិនត្រូវឲ្យអ្នកណាចេញពីកន្លែងរបស់ខ្លួនឡើយនៅថ្ងៃសប្ប័ទ^[៥១] ដើម្បីឲ្យប្រជាជនបានសម្រាក។^{[៥២][៥៣]}

អំឡុងពេលនៃការផ្គត់ផ្គង់

គម្ពីរនិក្ខមនំបញ្ជាក់ថាប្រជាជនអ៊ីស្រាអែលបានហូបម៉ាណាអស់រយៈពេល៤០ឆ្នាំ ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី១៥នៃខែទី២^[៥៤] ប៉ុន្តែម៉ាណានោះលែងមានទៀត នៅពេលដែលពួកគេបានមកដល់ទឹកដីសម្រាក គឺពេលពួកគេមកដល់ព្រំដែននៃទឹកដីកាណាន។^{[៥៥] [១៧][៥៣][៥៦]}

ក៏មានការយល់ឃើញខុសគ្នាមួយដែរ នៅក្នុងពួករ៉ាប៊ី អំពីពេលវេលាដែលលែងមានម៉ាណា អ្នកខ្លះថាម៉ាណានៅមាន ក្រោយពីម៉ូសេបានស្លាប់អស់រយៈពេលជាង៤០ថ្ងៃ ៧០ថ្ងៃ ឬ១៤ឆ្នាំ។^[៥៧] យោងតាម Joshua ben Levi ម៉ាណាលែងមាន នៅពេលដែលម៉ូសេស្លាប់។^[១៥]

គម្ពីរនិក្ខមនំបញ្ជាក់ថាម៉ាណាបន្តិចបន្តួចដែលមាននៅក្នុងផើង ឬក្រឡ ត្រូវបានរក្សាទុកសម្រាប់ជាទីបន្ទាល់ (ប្រហែលជាទុកនៅក្បែរហិបនៃសម្ពន្ធមេត្រី)^[៥៨] វាបញ្ជាក់ថាព្រះបានបង្គាប់ការនេះដល់ម៉ូសេ។^[៥៩] នៅក្នុងសំបុត្រទៅកាន់ពួហេព្រើរបញ្ជាក់ថាផើងនោះត្រូវបានទុកហិបនៃសម្ពន្ធមេត្រី។^[៦០] ប្រភពជាច្រើនពីពួករ៉ាប៊ីជឿថា ផើងនោះធ្វើពីមាស អ្នកខ្លះថាផើងនោះនៅទីក្លែងនោះតែមួយជំនាន់ប៉ុណ្ណោះ ក្រោយពីជំនាន់ម៉ូសេ ខ្លះទៀតថាវានៅរហូតដល់សម័យយេរេមា។^[១៥] យ៉ាងណាមិញ គម្ពីរពង្សាវតាក្សត្រទីបញ្ជាក់ថាផើងនោះបានបាត់មុនសម័យយេរេមា គឺក្នុងរជ្ជកាលស្ដេចសូឡូម ក្នុងសតវត្សទី១០មុនគ.ស។^{[៦១][៦២][៦៣][៦៤][៦៥][៦៦][៦៧][៦៥][៦៨][៦៩]}