សង្គ្រាមចិន-ជប៉ុនលើកទីមួយ

សង្គ្រាម ចិន-ជប៉ុនលើកទី១ បានចាប់ផ្ដើមនៅរវាងខែកក្កដា ថ្ងៃទី២៥ ឆ្នាំ១៨៩៤ ដល់ ខែមេសា ថ្ងៃទី១៧ ឆ្នាំ១៨៩៥ គឺជាសង្គ្រាមរវាង អធិរាជជប៉ុន និងរាជរង្សឈីង ដើមហេតុនៃសង្គ្រាមគឺ ទាមទារក្នុងការគ្រប់គ្រង់ដែនដីកូរ៉េ នៅពេលនោះកូរ៉េជាប្រទេសតូចមួយ មានទីតាំងរវាង ចិន និង ជប៉ុន។ ជាច្រើនសតវត្សមកហើយ កូរ៉េនៅតែកូនរដ្ធរបស់ចិន មានន័យថា កូរ៉េគោរពចិននិងផ្ញើ សួយសារអាករ ដល់អធិរាជចិន

ខណៈប្រទេសជប៉ុនបានចាត់ទុកដែនដីកូរ៉េជាគោលដៅនៃការពង្រីកចក្រពត្តិរបស់ខ្លួន នៅ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៨៩៤ មានបះបោរមួយនៅកូរ៉េដែលហៅថា ដុងហាក់។ ស្ដេចកូរ៉េបានស្នើអធិរាជចិន អោយជួយបង្ក្រាបពួកបះបោរ

ចិនបានធ្វើតាមសំណើរ ដោយបញ្ចូនទាហាន ប្រមាណ ២,៨០០ នាក់មកដែនដីកូរ៉េ ជប៉ុនបានចាត់ទុកថានេះជាការរំលោភលើ អនុសញ្ញា Tientsin ឆ្នាំ ១៨៨៥ ហើយបានបញ្ជូនកងកម្លាំងបេសកកម្មចំនួន ៨,០០០ នាក់ មកចុះចតនៅ Incheon ។ ដោយអនុសញ្ញានោះបាននិយាយថា ប្រទេសទាំងពីរនិងនិយាយគ្នាជាមុនសិន មុននិងបញ្ចូនទ័ពមកដែនដីកូរ៉េ ក្រោយទ័ពជប៉ុនបានមកដល់ ពួកគេបានធ្វើដំណើរទៅ សេអ៊ូល ហើយនិងត្រួតត្រា រាជវាងកូរ៉េ បន្ទាប់មកក៏បានចាប់ខ្លួនស្ដេចកូរ៉េ ជប៉ុនបានរៀបចំ រដ្ធាភិបាលកូរ៉េថ្មីមួយដែលអាយ៉ងជប៉ុន ចិនបានដកទ័ពចេញ ប៉ុន្តែមិនមែនទាំងអស់នោះទេ ហើយចិនក៏មិនទទួលស្គាល់រដ្ធាភិបាលថ្មីរបស់កូរ៉េផងដែល ហើយពេលនោះមានទ័ពចិនប្រមាណ ៣,០០០នាក់ មានវត្តមាននៅដែនដីកូរ៉េ ពួកគេអាចទទួល ជំនួយតែពីផ្លូវទឹកប៉ុណ្ណោះ ព្រោះជប៉ុនបិទមិនអោយចិនធ្វើដំណើរចូលកូរ៉េទេ

នៅឆ្នាំ១៨៩៤ ខែកក្កដា ថ្ងៃទី២៥ កងទ័ពនាវាជប៉ុនបានបើកការវាយប្រហារមកកាន់ ទូកចិន ដែលដឹកទាហានប្រមាណ ១,២០០ បន្ទាប់មក ប្រទេសទាំងពី ចិននិងជប៉ុនបាន ប្រកាសសង្គ្រាម នៅថ្ងៃទី១ ខែសីហា ឆ្នាំ១៨៩៤ សង្គ្រាម បន្តរហូតដល់ខែកញ្ញា ថ្ងៃទី១៥ បន្ទាប់មកសង្គ្រាមដ៏សំខាន់មួយបានកើតមាននៅ ព្យុងយ៉ាង កងទ័ពចិនបានចិញនិងដកទ័ព ទៅ ម៉ាន់ជូរី(ភាគខាងជើងបំផុតរបស់ចិន) ពីរថ្ងៃក្រោយមកកងទ័ពជើងទឹកចិនបានរងការបរាជ័យយ៉ាងខ្លាំង ដោយសារសង្គ្រាមនៅ ទន្លេ យ៉ាលូ ទូកចិនដែលរួចផុតពីសង្គ្រាមបានចូលចត នៅផែរអាថឺរ នៅខែតុលាឆ្នាំ ១៨៩៤ កងទ័ពជប៉ុនបានឈ្លានពាន ម៉ានជូរី ហើយនិងផែរអាថឺរ នៅថ្ងៃទី ២១ ខែវិច្ឆិកា។ នៅខែមិនា ឆ្នាំ១៨៩៥ ចិនបានចរចា សន្តិភាពជាមួយជប៉ុន នៅខែមេសា ថ្ងៃទី១៧ ប្រទេសទាំងបានចុះសន្ធិសញ្ញាសុីមូនូសេគី

ជាមូលហេតុនៃការ បញ្ចប់សង្គ្រាម

ចិនត្រូវផ្ដល់លុយជាច្រើនដល់ជប៉ុន ព្រមទាំងកោះតៃវ៉ាន់ ហើយដែនដីកូរ៉េ