ಕಾಮಾಕ್ಯ ದೇವಾಲಯ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ಕಾಮಾಕ್ಯ ದೇವಾಲಯ ವು ಭಾರತದ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿ ನಗರದ ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ನೀಲಾಚಲ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ನೆಲಸಿರುವ ಶಕ್ತಿ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ಭುವನೇಶ್ವರಿ , ಬಾಗಲಮುಖಿ , ಚಿನ್ನಮಸ್ತ , ತ್ರಿಪುರ ಸುಂದರಿ ಮತ್ತು ತಾರ ಅವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡು ದಾಸ ಮಹಾವಿದ್ಯಾ ದಂತೆ ತಾಯಿ ದೇವಿಯ ವಿವಿಧ ರೂಪಗಳಿಗೆ ವೈಯಕ್ತಿಕ ದೇವಾಲಯಗಳ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿರುವ ಮುಖ್ಯ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ಹಿಂದೂಗಳು ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಪೂಜಾಕರ್ತರುಗಳಿಗೆ ಪ್ರಮುಖವಾದ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.
ಈಗಿನ ದೇವಾಲಯದ ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ಕೋಚ್ ರಾಜವಂಶದ ಚಿಲಾರಾಯ್ ಅವರು 1565 ರಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಯುಗದ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದರು.[1] ಕಾಲಾ ಪಹಾರ್‌ನಿಂದ ಧ್ವಂಸ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಹಿಂದಿನ ನಿರ್ಮಾಣದ ರೂಪನು ಅಜ್ಞಾತವಾಗಿದೆ. ಈಗಿನ ಕಟ್ಟಡವು ಜೇನುಗೂಡಿನ-ಆಕಾರದಂತಹ ಶಿಖರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಹೊರಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಾಕರ್ಷಕವಾದ ಗಣೇಶ ಮತ್ತು ಇತರ ಹಿಂದೂ ದೇವ-ದೇವತೆಗಳ ಶಿಲ್ಪಕಲಾಕೃತಿಗಳ ಫಲಕಗಳು ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಗಳಿವೆ.[2] ದೇವಾಲಯವು ಮೂರು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಪ್ರಾಂಗಣಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಪಶ್ಚಿಮದ ಪ್ರಾಂಗಣವು ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ಆಯತಾಕಾರದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಪೂಜಾಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ತೀರ್ಥ ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳಿಂದ ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಮಧ್ಯದ ಪ್ರಾಂಗಣವು ಚೌಕವಾಗಿದ್ದು, ನಂತರದ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾದ ದೇವತೆಯ ಚಿಕ್ಕ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸಭಾಂಗಣದ ಗೋಡೆಗಳು ನಾರಾಯಣನ ಶಿಲ್ಪಕೃತಿಯ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು, ಸಂಬಂಧಿತ ಶಾಸನಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಇತರ ದೇವರುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.[3] ಮಧ್ಯದ ಪ್ರಾಂಗಣವು ಗುಹೆಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಗರ್ಭಗುಡಿ ಗೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅದು ಯಾವುದೇ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರದೇ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ನೆಲದಡಿಯ ಚಿಲುಮೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಅದು ತಳಬಂಡೆಯಲ್ಲಿ ಯೋನಿ -ಆಕಾರದ ಸೀಳಿನ ಮೂಲಕ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಅಂಬುವಾಸಿ ಹಬ್ಬದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಕಾಮಾಕ್ಯ ತಾಯಿಯ ಋತುಚಕ್ರವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಮುಖ್ಯ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿನ ನೀರು ಕಬ್ಬಿಣದ ಆಕ್ಸೈಡ್ ತರಹ ಋತುಚಕ್ರದ ಸ್ರವಿಕೆಯಂತೆ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ಹರಿಯುತ್ತದೆ.
ಬಹುಶಃ ಇದು ಪ್ರಾಚೀನ ಖಾಸಿ ಬಲಿಯ ಸ್ಥಳವಾಗಿದ್ದು, ಇಲ್ಲಿನ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಸಹ ಬಲಿ ಕೊಡುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಭಕ್ತಾಧಿಗಳು ಶಕ್ತಿಗೆ ಅರ್ಪಣೆ ಮಾಡಲು ಪ್ರತಿ ದಿನ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಆಡುಗಳೊಂದಿಗೆ ಬರುತ್ತಾರೆ.[4]
ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿನ ಪ್ರಾಚೀನ ಸಾಹಿತ್ಯವಾದ ಕಲಿಕಾ ಪುರಾಣವು ಕಾಮಾಕ್ಯಳನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ಆಸೆಗಳ ಫಲ ನೀಡುವವಳೆಂದು, ಶಿವನ ಕಿರಿಯ ವಧುವೆಂದು, ಮತ್ತು ಮುಕ್ತಿಯ ನೀಡುಗಳೆಂದು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.ಶಕ್ತಿಯು ಕಾಮಾಕ್ಯ ಎಂದು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ.
ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿನ ಆರ್ಯನ್ ಮತ್ತು ಆರ್ಯನ್ ಅಲ್ಲದ ಪ್ರಕೃತಿ ಶಕ್ತಿಗಳ "ನಂಬಿಕೆಗಳ ಸಮ್ಮಿಳನ ಮತ್ತು ಅಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು" ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿನ ಕಾಮಾಕ್ಯ ದೇವಾಲಯವು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ.[5] ದೇವತೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುವ ವಿವಿಧ ಹೆಸರುಗಳು ಸ್ಥಳೀಯ ಆರ್ಯನ್ ಮತ್ತು ಆರ್ಯನ್ ಅಲ್ಲದ ದೇವತೆಗಳ ಹೆಸರುಗಳಾಗಿವೆ (ಕಾಕತಿ ೧೯೮೯, ಪು೩೮).[6] ಯೋಗಿನಿ ಪಿತಾ ದ ಧರ್ಮವು ಕಿರಾತ ಮೂಲದ್ದಾಗಿದೆ ಎಂದು[7] ಯೋಗಿನಿ ತಂತ್ರವು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.[7] ಬಾಣಿಕಾಂತಾ ಕಾಕತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ನಾರಾಯಣರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಅರ್ಚಕರಲ್ಲಿ ಮಾತೃಸಂತತಿಯ ಜನರಾದ ಗಾರೋಗಳು ಹಂದಿಗಳನ್ನು ಬಲಿ ಕೊಡುವ ಮೂಲಕ ಕಾಮಾಕ್ಯ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿತ್ತು (ಕಾಕತಿ ೧೯೮೯, ಪು೩೭).
ದೇವತೆಯನ್ನು ವಾಮಾಚಾರ (ಎಡಗೈ-ವಿಧಾನ) ಜೊತೆಗೆ ದಕ್ಷಿಣಾಚಾರ (ಬಲಗೈ-ವಿಧಾನ) ಹೀಗ ಎರಡೂ ಪೂಜಾ ಪದ್ಧತಿಗಳ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ (ಕಾಕತಿ, ೧೯೮೯ ಪು೪೫). ದೇವಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೂವುಗಳನ್ನು ಸಮರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಬಲಿಕೊಡುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ತ್ರೀ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಬಲಿಕೊಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಈ ನಿಯಮವನ್ನು ಸಾಮೂಹಿಕ ಬಲಿಕೊಡುವಿಕೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಡಿಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ (ಕಾಕತಿ ೧೯೮೯, ಪುಟ ೬೫).[8]
ಕಾಳಿಕಾ ಪುರಾಣದ ಪ್ರಕಾರ, ಕಾಮಾಕ್ಯ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಸ್ಥಳವು ಸತಿಯು ತನ್ನ ಪ್ರಣಯವನ್ನು ಶಿವನೊಂದಿಗೆ ಈಡೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ರಹಸ್ಯವಾಗಿ ಸಂಧಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಏಕಾಂತ ಸ್ಥಳವಾಗಿತ್ತೆಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಶಿವನು ಸತಿಯ ಕಳೇಬರದೊಂದಿಗೆ ನೃತ್ಯ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಅವಳ ಯೋನಿ ಯು ಬಿದ್ದ ಸ್ಥಳವೂ ಕೂಡ ಆಗಿದೆ.[9] ಕಾಮಾಕ್ಯನನ್ನು ಪೂರಕ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ನಮೂದಿಸಲಾಗಿದ್ದರೂ ಸಹ ಸತಿಯ ದೇಹದೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ೧೦೮ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಿರುವ ದೇವಿ ಭಾಗವತ ದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಪುಷ್ಟೀಕರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ.[10] ನಂತರದ ಕೃತಿಯಾದ ಯೋಗಿನಿ ತಂತ್ರ ವು ಕಾಳಿಕಾ ಪುರಾಣ ದಲ್ಲಿ ನೀಡಿರುವ ಕಾಮಾಕ್ಯದ ಮೂಲವನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಕಾಮಾಕ್ಯಳನ್ನು ದೇವಿ ಕಾಳಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಯೋನಿ ಯ ರಚನಾ ಸಂಕೇತಿಸುವಿಕೆಗೆ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.[11]
ಪುರಾಣ ಕಥೆಯೊಂದರ ಅನುಸಾರ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸದಂತೆ ಕೋಚ್ ಬಿಹಾರ್ ರಾಜಮನೆತನದವರನ್ನು ಸ್ವತಃ ದೇವಿಯೇ ನಿಷೇಧಿಸಿದ್ದಳು. ಈ ಶಾಪದ ಭಯದಿಂದ, ಇಂದಿಗೂ ಸಹ ಕುಟುಂಬದ ವಂಶಸ್ಥರು ಕಾಮಾಕ್ಯ ಬೆಟ್ಟದ ಬಳಿ ಸಾಗುವಾಗ ಬೆಟ್ಟದ ಕಡೆಗೆ ಕಣ್ಣೆತ್ತಿ ಸಹ ನೋಡುವ ಧೈರ್ಯವನ್ನು ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ.
ಕೋಚ್ ಬಿಹಾರ್ ವಂಶಸ್ಥರ ಬೆಂಬಲವಿಲ್ಲದೇ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಸಾಕಷ್ಟು ಸಂಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ೧೬೫೮ ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ರಾಜ ಜಯದ್ವಜ ಸಿಂಘಾ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಅಹೋಮಾಗಳು ಕೆಳಗಿನ ಅಸ್ಸಾಂ ಅನ್ನು ಜಯಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವರು ದೇವಾಲಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ತೋರಿಸಿದರು. ಅಹೋಮಾ ರಾಜರ ನಂತರದ ದಶಕಗಳ ನಂತರದವರು ಶೈವಸ್ಥರು ಅಥವಾ ಶಕ್ತರ ಧರ್ಮನಿಷ್ಠರಾಗಿದ್ದು, ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಮರು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡುವ ಅಥವಾ ನವೀಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದರು.
ರುದ್ರ ಸಿಂಘಾ (ಆಡಳಿತಾವಧಿ ೧೬೯೬ ರಿಂದ ೧೭೧೪) ಅವರು ಧರ್ಮನಿಷ್ಠ ಹಿಂದೂವಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ವಯಸ್ಸಾದಂತೆ ವಿಧ್ಯುಕ್ತವಾಗಿ ಧರ್ಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಮಂತ್ರವನ್ನು ಕಲಿಸುವ ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನವನ್ನು ನೀಡುವ ಗುರುವೊಬ್ಬನ ಆಶ್ರಯವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಹಿಂದೂವಾಗಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಆದರೆ, ತನ್ನ ಅಧೀನದಲ್ಲಿರುವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ಎದುರು ತಲೆಬಾಗುವ ವಿಚಾರವನ್ನು ಅವರು ಸಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಲಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ತಮ್ಮ ದೂತರನ್ನು ಬಂಗಾಳ/0}ಕ್ಕೆ ಕಳುಹಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಾಡಿಯಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸಾಂತಿಪುರದ ಸಮೀಪ ಮಾಲಿಪೋಟಾದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದ ಶಕ್ತ ಪಂಥದ ಮಹಂತರಾದ ಕೃಷ್ಣಾರಾಮ ಭಟ್ಟಾಚಾರ್ಯರನ್ನು ಕರೆಸಿಕೊಂಡರು. ಮಹಂತ ಅವರಿಗೆ ಬರಲು ಮನಸ್ಸಿರಲಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಕಾಮಾಕ್ಯ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಉಸ್ತುವಾರಿಯನ್ನು ತಮಗೆ ನೀಡುವ ಭರವಸೆಯ ಬಳಿಕ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಸೂಚಿಸಿದರು. ರಾಜನು ಅವರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ದೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸದಿದ್ದರೂ, ಅವರನ್ನು ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುರುವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸುವಂತೆ ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಅವರ ಸಹಚರ ಬ್ರಾಹ್ಮರಿಗೆ ಆದೇಶಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮಹಂತರನ್ನು ಸಂತೃಪ್ತಿ ಪಡಿಸಿದರು.
ರುದ್ರ ಸಿಂಘಾ ಅವರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದಾಗ, ರಾಜನಾದ ಅವರ ಹಿರಿಯ ಮಗನಾದ ಸಿಬಾ ಸಿಂಘಾ (ಆಡಳಿತಾವಧಿ ೧೭೧೪ ರಿಂದ ೧೭೪೪) ಅವರು ಮಹಂತರಾದ ಕೃಷ್ಣಾರಾಮ ಭಟ್ಟಾಚಾರ್ಯ ಅವರಿಗೆ ಕಾಮಾಕ್ಯ ದೇವಾಲಯದ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಉಸ್ತುವಾರಿಯೊಂದಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರದೇಶದ ಭೂಮಿಯನ್ನು (ಡೆಬೊಟ್ಟರ್ ಭೂಮಿ) ಯನ್ನು ಅವರಿಗೆ ನೀಡಿದರು. ಮಹಂತ ಮತ್ತು ಅವರ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಗಳು ನೀಲಾಚಲ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ನೆಲೆಸಿದ್ದರಿಂದ ಅವರನ್ನು ಪರ್ಬತೀಯ ಗೋಸೇನರು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು. ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಲವು ಕಾಮಾಕ್ಯ ಅರ್ಚಕರು ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ಶಕ್ತಾಗಳು ಪರ್ಬತೀಯ ಗೋಸೇನರು ಅಥವಾ ನಾಟಿ ಮತ್ತು ನಾ ಗೋಸೇನರ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಇಲ್ಲವೇ ವಂಶಸ್ಥರಾಗಿದ್ದಾರೆ.[12]
ತಂತ್ರ ಪೂಜೆಯ ಕೇಂದ್ರಸ್ಥಾನವಾಗಿ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಅಂಬುಬಾಜಿ ಮೇಳ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ವಾರ್ಷಿಕ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಸಾವಿರಾರು ತಂತ್ರ ಭಕ್ತಾದಿಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಮಾನಶಾ ಪೂಜೆ ಯು ಮತ್ತೊಂದು ವಾರ್ಷಿಕ ಆಚರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಶರತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನವರಾತ್ರಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಾಮಾಕ್ಯದಲ್ಲಿ ದುರ್ಗಾ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಸಹ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಐದು ದಿನಗಳ ಉತ್ಸವವು ಸಾವಿರಾರು ಭೇಟಿ ನೀಡುಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ.[13]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
