ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪ್ರದೇಶವೆಂದರೆ ಜೈವಿಕ ಭೂಗೋಳದ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದ್ದು, ಗಮನಾರ್ಹ ಮಟ್ಟದ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಇಲ್ಲಿ ಮಾನವರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ನಿಷೇಧವಿದೆ.[1][2]
ನಾರ್ಮನ್ ಮೈಯರ್ಸ್ ಈ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಬಗ್ಗೆ "ದಿ ಎನ್ವಿರಾನ್ಮೆಂಟಲಿಸ್ಟ್" ನಲ್ಲಿ ೧೯೮೮ ಮತ್ತು ೧೯೯೦ ರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಲೇಖನಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ .[3][4] ಮೈಯರ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇತರರ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ನಂತರ ಸೂಕ್ಷ್ಮಪ್ರದೇಶವೆಂದರೆ, “ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಜೈವಿಕವಾಗಿ ಶ್ರೀಮಂತ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಪರಿಸರ ಪ್ರದೇಶಗಳು”[5] ಎಂದು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮತ್ತು ಇದು "ಜರ್ನಲ್ ನೇಚರ್" ಎಂಬ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಗಿತ್ತು. [6]
ಮೈಯರ್ಸ್ರ ೨೦೦೦ ಆವೃತ್ತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ತಾಣವಾಗಿ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆಯಲು ಒಂದು ಪ್ರದೇಶವು ಎರಡು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಬೇಕು, ಇದು ಕನಿಷ್ಠ ೦.೫% ಅಥವಾ ೧,೫೦೦ ಜಾತಿಯ ನಾಳೀಯ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಹೊಂದಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ಅದು ಕನಿಷ್ಠ ೭೦% ನಷ್ಟವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ೩೬ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಈ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದಡಿಯಲ್ಲಿ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದಿವೆ. ಈ ತಾಣಗಳು ವಿಶ್ವದ ಸಸ್ಯ, ಪಕ್ಷಿ, ಸಸ್ತನಿ, ಸರೀಸೃಪ ಮತ್ತು ಉಭಯಚರ ಪ್ರಭೇದಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೬೦% ರಷ್ಟು ಭಾಗವನ್ನು ಹೊದಿವೆ, ಆ ಪ್ರಭೇದಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪಾಲು ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಕೆಲವು ಸೂಕ್ಷ್ಮಪ್ರದೇಶಗಳು ೧೫,೦೦೦ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಸ್ಯ ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಅವುಗಳ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಆವಾಸಸ್ಥಾನವನ್ನು ೯೫% ವರೆಗೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿವೆ.[7]
ಜೀವವೈವಿಧ್ಯದ ಸೂಕ್ಷ್ಮಪ್ರದೇಶಗಳು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಯ ಕೇವಲ ೨.೩% ನಷ್ಟು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ,[8] ಈಗಾಗಲೆ ಸೂಕ್ಷ್ಮಪ್ರದೇಶಗಳು ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾದ ಪ್ರದೇಶವು ಭೂಮಿಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಮೂಲ ೨೫ ಸೂಕ್ಷ್ಮಪ್ರದೇಶಗಳು ಭೂಮಿಯ ಭೂ ಮೇಲ್ಮೈ ವಿಸ್ತೀರ್ಣದ ೧೧.೮% ರಷ್ಟಿದೆ.[9] ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಪ್ರಸ್ತುತ ಸೂಕ್ಷ್ಮಪ್ರದೇಶಗಳು ಭೂ ಮೇಲ್ಮೈ ವಿಸ್ತೀರ್ಣದ ಶೇಕಡ ೧೫.೭ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ, ಆದರೆ ಅವುಗಳ ಆವಾಸಸ್ಥಾನದ ೮೫% ರಷ್ಟು ಭಾಗವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿವೆ.[10] ಈ ಆವಾಸಸ್ಥಾನದ ನಷ್ಟವು ವಿಶ್ವದ ಭೂಪ್ರದೇಶದ ಸುಮಾರು ೬೦% ರಷ್ಟು ಭೂ ಮೇಲ್ಮೈ ವಿಸ್ತೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨.೩% ನಷ್ಟು ಮಾತ್ರ ಏಕೆ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.
ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮಪ್ರದೇಶಗಳೊಳಗಿನ ಒಟ್ಟು ಭೂಪ್ರದೇಶದ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಶೇಕಡಾವಾರು ಭಾಗವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಈಗ ರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ತಾಣಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಹಲವಾರು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಹಲವು ವಿಧಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ.
ಕ್ರಿಟಿಕಲ್ ಇಕೋಸಿಸ್ಟಮ್ ಪಾರ್ಟ್ನರ್ಶಿಪ್ ಫಂಡ್ (ಸಿಇಪಿಎಫ್), ಇದು ಜಾಗತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಸಸ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಹಾಗು ಜೈವಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ತಾಣಗಳು, ಹೆಚ್ಚಿನ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯದ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಸಮುದ್ರ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಸರ್ಕಾರೇತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಧನಸಹಾಯ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ನೆರವು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ವರ್ಲ್ಡ್ ವೈಡ್ ಫಂಡ್ ಫಾರ್ ನೇಚರ್ ಎಂಬ ಸಂಸ್ಥೆಯು "ಗ್ಲೋಬಲ್ ೨೦೦ ಇಕೋರೀಜನ್ಸ್" ಎಂಬ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದೆ, ಇದರ ಉದ್ದೇಶವು ೧೪ ಭೂಮಿ, ೩ ಸಿಹಿನೀರು ಮತ್ತು ೪ ಸಮುದ್ರ ಆವಾಸಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಆದ್ಯತೆಯ ಪರಿಸರ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವುದು. ಅವುಗಳ ಜಾತಿಗಳ ಸಮೃದ್ಧಿ, ಸ್ಥಳೀಯತೆ, ಟ್ಯಾಕ್ಸಾನಮಿಕ್ ಅನನ್ಯತೆ, ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಪರಿಸರ ಅಥವಾ ವಿಕಸನೀಯ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ವಿರಳತೆಗಾಗಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ಒಂದು "ಗ್ಲೋಬಲ್ ೨೦೦ ಇಕೋರೀಜನ್ಸ್" ಪ್ರದೇಶವಿದೆ.
ಬರ್ಡ್ಲೈಫ್ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸುಮಾರು ೨೧೮ “ಸ್ಥಳೀಯ ಪಕ್ಷಿ ಪ್ರದೇಶ” (ಇಬಿಎ) ಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಎರಡು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪಕ್ಷಿ ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನು ಬೇರೆಲ್ಲಿಯೂ ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ. ಬರ್ಡ್ಲೈಫ್ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ೧೧,೦೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮುಖ ಪಕ್ಷಿ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದೆ.[11]
ಪ್ಲಾಂಟ್ ಲೈಫ್ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಹಲವಾರು ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರಮುಖ ಸಸ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಅಲೈಯನ್ಸ್ ಫಾರ್ ಜೀರೋ ಎಕ್ಸ್ಟಿಂಕ್ಷನ್ ಎನ್ನುವುದು ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಅಪಾಯದಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರಭೇದಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು ಸಹಕರಿಸುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಉಪಕ್ರಮವಾಗಿದೆ. ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಪಕ್ಷಿ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ೫೯೫ ತಾಣಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ನ್ಯಾಷನಲ್ ಜಿಯಾಗ್ರಫಿಕ್ ಸೊಸೈಟಿ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮಪ್ರದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಆರ್ಕ್ವ್ಯೂ ಶೇಪ್ಫೈಲ್ ಮತ್ತು ಮೆಟಾಡೇಟಾದ ವಿಶ್ವ ನಕ್ಷೆಯನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದೆ, ಇದು ಪ್ರತಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ವಿವರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಇದು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯದಿಂದ ಲಭ್ಯವಿದೆ.[12][13][14]
ಅದರ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಭಾರತದ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಕಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ತಾಣಗಳ ನಾಶವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು CAMPA (ಕಾಂಪೆನ್ಸೇಟರಿ ಅರಣ್ಯೀಕರಣ ನಿಧಿ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಯೋಜನಾ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ) ಎಂಬ ಹೊಸ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು.
ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮಪ್ರದೇಶಗಳ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಮಾಹಿತಿಯ ವಿಧಾನವು ಕೆಲವು ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ನಿಡುತ್ತವೆ. ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮಪ್ರದೇಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕರೇವಾ ಮತ್ತು ಮಾರ್ವಿಯರ್ (೨೦೦೩) ನಂತಹ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಹೇಳುವುದೇನೆಂದರೆ:
ಇತರ ಜಾತಿಯ ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಬೇಡಿ (ಉದಾ. ಒಟ್ಟು ಜಾತಿಗಳ ಸಮೃದ್ಧಿ ಅಥವಾ ಬೆದರಿಕೆ ಹಾಕಿದ ಜಾತಿಗಳ ಸಮೃದ್ಧಿ).
ನಾಳೀಯ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಟ್ಯಾಕ್ಸವನ್ನು ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಬೇಡಿ (ಉದಾ. ಕಶೇರುಕಗಳು ಅಥವಾ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು).
ಭೂ ಬಳಕೆಯ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಭತ್ಯೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಬೇಡಿ. ಸೂಕ್ಷ್ಮಪ್ರದೇಶಗಳು ಸಾಕಷ್ಟು ಆವಾಸಸ್ಥಾನ ನಷ್ಟವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಇದರರ್ಥ ಅವರು ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಆವಾಸಸ್ಥಾನದ ನಷ್ಟವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ ಎಂದಲ್ಲ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಅಖಂಡ ಪ್ರದೇಶಗಳು (ಉದಾ. ಅಮೆಜಾನ್ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶ) ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಭೂ ನಷ್ಟವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿವೆ, ಆದರೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ಆವಾಸಸ್ಥಾನವನ್ನು ಅಪಾರ ದರದಲ್ಲಿ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ.[17]
ಇತ್ತೀಚಿನ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮಪ್ರದೇಶಗಳು (ಮತ್ತು ಇತರ ಹಲವು ಆದ್ಯತೆಯ ಪ್ರದೇಶ ಸೆಟ್ಗಳು) ವೆಚ್ಚದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸೂಚಿಸಿವೆ. ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮಪ್ರದೇಶಗಳ ಉದ್ದೇಶವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಖರ್ಚಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುವುದು. ಗುರುತಿಸಲಾದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ (ಉದಾ. ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ಫ್ಲೋರಿಸ್ಟಿಕ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯ), ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತಿರುವ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇತರರೊಂದಿಗೆ (ಉದಾ. ಮಡಗಾಸ್ಕರ್) ಸೇರಿವೆ. ಭೂಮಿಯ ವೆಚ್ಚವು ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಪ್ರಮಾಣ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕ್ರಮದಿಂದ ಬದಲಾಗಬಹುದು, ಆದರೆ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ಹಾಟ್ಸ್ಪಾಟ್ ಪದನಾಮಗಳು ಈ ವ್ಯತ್ಯಾಸದ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸಂರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಸಹ ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ.
Russell A. Mittermeier, Norman Myers and Cristina Goettsch Mittermeier, Hotspots: Earth's Biologically Richest and Most Endangered Terrestrial Ecoregions, Conservation International, 2000 ISBN978-968-6397-58-1
"Resources". Biodiversityhotspots.org. 2010-10-07. Archived from the original on 2012-03-24. Retrieved 2012-06-22.{{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
Noss, Reed F.; Platt, William J.; Sorrie, Bruce A.; Weakley, Alan S; Means, D. Bruce; Costanza, Jennifer; Peet, Robert K. (2015). "How global biodiversity hotspots may go unrecognized: lessons from the North American Coastal Plain". Diversity and Distributions. 21 (2): 236–244. doi:10.1111/ddi.12278.
Daru, Barnabas H.; van der Bank, Michelle; Davies, T. Jonathan (2014). "Spatial incongruence among hotspots and complementary areas of tree diversity in southern Africa". Diversity and Distributions. 21 (7): 769–780. doi:10.1111/ddi.12290.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.