ಭಾರತದ ಉಪ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ

ಭಾರತದ ಉಪ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಕಾರ್ಯಾಂಗದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯ ನಂತರ ಎರಡನೇ ಉನ್ನತ ಪದವಿಯ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಉಪ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು ರಾಜ್ಯಸಭೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಶಾಸಕಾಂಗದ ಕರ್ತವ್ಯವನ್ನು ಕೂಡ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ.

ಭಾರತದ ಉಪ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ
ಭಾರತದ ಲಾಂಛನ
ಭಾರತದ ತ್ರಿವರ್ಣ ಧ್ವಜ
ಅಧಿಕಾರಸ್ಥ ಜಗ್ದೀಪ್ ಧಂಖರ್ ಎಂದಿನಿಂದ-೧೧ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೨
Style	ಗೌರವಾನ್ವಿತ (ಔಪಚಾರಿಕ) ಘನವೆತ್ತ (ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಪತ್ರವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ)
ಅಧೀಕೃತ ಕಛೇರಿ	ಉಪ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಭವನ
ನೇಮಕಾಧಿಕಾರಿ	ಚುನಾವಣಾ ಕಾಲೇಜ್ (ಭಾರತ)
ಅಧಿಕಾರಾವಧಿ	ಐದು ವರ್ಷಗಳು. ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಅವಧಿ ಮಿತಿಗಳನ್ನು ವಿಧಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಅಧಿಕಾರಿ	ಸರ್ವೆಪಲ್ಲಿ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ ೧೩ ಮೇ ೧೯೫೨
ಹುದ್ದೆಯ ಸ್ಥಾಪನೆ	ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನ ೨೬ ಜನವರಿ ೧೯೫೦
ಉಪಾಧಿಕಾರಿ	ಭಾರತದ ಉಪ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ
ವೇತನ	₹4 ಲಕ್ಷ (ಯುಎಸ್$೮,೯೦೦) (per month)
ಅಧೀಕೃತ ಜಾಲತಾಣ	ಭಾರತದ ಉಪ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ

ಉಪ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಚುನಾವಣೆ ೨೦೨೨

• ಹಾಲಿ ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಜಗದೀಪ್ ಧಂಖಾರ್.
• ೨೦೨೨ ಆಗಸ್ಟ್ 5 ರಂದು ಮತ ಎಣಿಕೆ ನಡೆದು ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾಗಿ ಜಗದೀಪ್ ಧಂಖಾರ್ ಅವರು ಆಯ್ಕೆಯಾದರು.^[೧]

ಆಯ್ಕೆ ವಿಧಿ ವಿಧಾನ

• ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ 66 ನೇ ವಿಧಿಯು ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರ ಚುನಾವಣೆಯ ವಿಧಾನವನ್ನು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಸಂಸತ್ತಿನ ಎರಡೂ ಸದನಗಳ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಚುನಾವಣಾ ಕಾಲೇಜಿನ ಸದಸ್ಯರು ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಚುನಾಯಿತರಾಗುತ್ತಾರೆ, ಏಕೈಕ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮಾಡಬಹುದಾದ ಮತಗಳ ಮೂಲಕ ಪ್ರಮಾಣಾನುಗುಣ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಮತ್ತು ಮತದಾನವು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದಿಂದ ನಡೆಸಲ್ಪಟ್ಟ ರಹಸ್ಯ ಮತದಾನದ ಮೂಲಕ ನಡೆಯುವುದು.^[೨]
• ಚುನಾವಣೆ ವೇಳೆ ವಿಶೇಷ ಪೆನ್ ನಲ್ಲೇ ತಮ್ಮ ಆಯ್ಕೆ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯ ಹೆಸರಿನ ಮುಂದೆ ಗುರುತು ಮಾಡಬೇಕು. ಬೇರೆ ಪೆನ್ ಗಳನ್ನು ಬಳಕೆ ಮಾಡಿದ್ದೇ ಆದರೆ ಆ ಮತ ಅಸಿಂಧುವಾಗುತ್ತದೆ. ೨೦೧೭ರ ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಇದೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ರಹಸ್ಯ ಮತದಾನಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಯಾವುದೇ ಪಕ್ಷಗಳು ತಮ್ಮ ಸಂಸದರಿಗೆ ಇಂಥಹದ್ದೇ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಮತ ಹಾಕಬೇಕೆಂದು ವಿಪ್ ಜಾರಿ ಮಾಡುವಂತಿಲ್ಲ.^[೩]

ಈವರೆಗಿನ ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು

ವಿವರ

• † ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ನಿಧನ

ಕ್ರಮ ಸಂಖ್ಯೆ	ಹೆಸರು (ಜನನ–ಮರಣ)[೪]	ಚಿತ್ರ	ಅಧಿಕಾರ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ದಿನಾಂಕ	ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಇಳಿದ ದಿನಾಂಕ	ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ(ಗಳು)	ಪಕ್ಷ
1	ಸರ್ವೇಪಲ್ಲಿ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ (1888–1975)		13 ಮೇ 1952	12 ಮೇ 1957	ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ್	ಸ್ವತಂತ್ರ
			13 ಮೇ 1957	12 ಮೇ 1962
2	ಜಾಕಿರ್ ಹುಸೇನ್ (1897–1969)		13 ಮೇ 1962	12 ಮೇ 1967	ಸರ್ವೇಪಲ್ಲಿ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್	ಸ್ವತಂತ್ರ
3	ವಿ.ವಿ.ಗಿರಿ (1894–1980)		13 ಮೇ 1967	3 ಮೇ 1969	ಜಾಕಿರ್ ಹುಸೇನ್	ಸ್ವತಂತ್ರ
4	ಜಿ.ಎಸ್.ಪಾಠಕ್ (1896–1982)	–	31 ಆಗಸ್ಟ್ 1969	30 ಆಗಸ್ಟ್ 1974	• ವಿ.ವಿ.ಗಿರಿ  • ಫಕ್ರುದ್ದೀನ್ ಅಲಿ ಅಹ್ಮದ್	ಸ್ವತಂತ್ರ
5	ಬಿ. ಡಿ. ಜತ್ತಿ (1912–2002)		31 ಆಗಸ್ಟ್ 1974	30 ಆಗಸ್ಟ್ 1979	• ಫಕ್ರುದ್ದೀನ್ ಅಲಿ ಅಹ್ಮದ್  • ನೀಲಂ ಸಂಜೀವ ರೆಡ್ಡಿ	ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್
6	ಮಹಮ್ಮದ್ ಹಿದಾಯತುಲ್ಲಾ (1905–1992)		31 ಆಗಸ್ಟ್ 1979	30 ಆಗಸ್ಟ್ 1984	• ನೀಲಂ ಸಂಜೀವ ರೆಡ್ಡಿ  • ಜೈಲ್ ಸಿಂಗ್	ಸ್ವತಂತ್ರ
7	ಆರ್.ವೆಂಕಟರಾಮನ್ (1910–2009)		31 ಆಗಸ್ಟ್ 1984	24 ಜುಲೈ 1987	ಜೈಲ್ ಸಿಂಗ್	ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್
8	ಶಂಕರ್ ದಯಾಳ್ ಶರ್ಮ (1918–1999)		3 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1987	24 ಜುಲೈ 1992	ಆರ್.ವೆಂಕಟರಾಮನ್	ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್
9	ಕೆ.ಆರ್. ನಾರಾಯಣನ್ (1921–2005)		21 ಆಗಸ್ಟ್ 1992	24 ಜುಲೈ 1997	ಶಂಕರ್ ದಯಾಳ್ ಶರ್ಮ	ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್
10	ಕೃಷ್ಣ ಕಾಂತ್† (1927–2002)		21 ಆಗಸ್ಟ್ 1997	27 ಜುಲೈ 2002	• ಕೆ.ಆರ್. ನಾರಾಯಣನ್ • ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ	ಜನತಾ ದಳ
11	ಭೈರೋನ್ ಸಿಂಗ್ ಶೇಖಾವತ್ (1924–2010)		19 ಆಗಸ್ಟ್ 2002	21 ಜುಲೈ 2007	ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ	ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷ
12	ಹಮೀದ್ ಅನ್ಸಾರಿ (1937–)		11 ಆಗಸ್ಟ್ 2007	11 ಆಗಸ್ಟ್ 2012	• ಪ್ರತಿಭಾ ಪಾಟೀಲ್  • ಪ್ರಣಬ್ ಮುಖರ್ಜಿ  • ರಾಮನಾಥ್ ಕೋವಿಂದ್	ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್
			11 ಆಗಸ್ಟ್ 2012	11 ಆಗಸ್ಟ್ 2017
13	ವೆಂಕಯ್ಯ ನಾಯ್ಡು (1947–)		11 ಆಗಸ್ಟ್ 2017	ಪ್ರಸ್ತುತ	ರಾಮನಾಥ್ ಕೋವಿಂದ್	ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷ
14	ಜಗ್ದೀಪ್ ಧಂಖರ್		11 ಆಗಸ್ಟ್ 2022

ನೋಡಿ

• ಭಾರತದ ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳ ಚುನಾವಣೆ ೨೦೧೭
• ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನ
• ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ