Шимал Каролина

Шимал Каролина (ингил. North Carolina, американ айтыу: [ˌnɔrθ ˌkærəˈlaɪnə]) — АБШ-ны кюнчыгъышда орналгъан, Къыбыла-Атлантика штатланы бириси. Бютеулей Шимал Каролинаны территориясы - 139 391 км², суу джагъасы - 484 км.

АБШ-ны штаты
Шимал Каролина ингил. State of North Carolina Шимал Каролина Штат
Шимал Каролинаны байрагъы Шимал Каролинаны мухуру
Шимал Каролина штат АБШ-ны картасында
Штатны девизи	лат. Esse quam videri
Штатны джыры: «Къарт шимал Штат»
Штатны чам аты	«Арба джаучуланы штаты», «Тютюн штат», «Скипидар штат»
Демография билги
Ара шахар	Роли
Эм уллу шахар	Шарлотт
Уллу шахарла	Шарлотт, Гринсборо, Дарем, Уинстон-Сейлем, Фейетвилл, Уилмингтон
Халкъы	10 453 948 (2020 джыл) АБШ-да 9 орун
басыннганы	82,9 адам/км² АБШ-да 15 орун
География билги
Майдан	28 орун
• бютеулей	139 390 км²
• суу юсю	13 471,2 км²(9,66 %)
кенглик	33°50' ш. к. 36°35' кёре ш.к., 241 км
узунлукъ	33°50' кб. к. 36°35' кёре кб.к., 901 км
Тенгиз дараджагъа кёре мийиклик
• эм уллу	2037 м
• орта	210 м
• эм гитче	0 м
Тарих билги
Штат статусну алыуу	1789 джылны 21 ноябры 12 штат
бусагъатдагъы статусуна дери	Шимал Каролина Провинция
Политика билги
Губернатор	Рой Купер
Вице-губернатор	Дэн Форест
Закончыгъарыучу орган	Шимал Каролинаны Баш Ассамблеясы
• огъары палата	Шимал Каролинаны Сенаты
• тёбен палата	Шимал Каролинаны Келечилени Палатасы
Сенаторла	Тед Бадд Том Тиллис
Башха билги
Сагъат бёлге	Кюнчыгъыш американы заманы: -5/-4
Къысхартыу	NC
Официал сайт	https://www.nc.gov/

Официал чам аты - «Арба джаучуланы штаты» (ингил. Tarheel State).

Ара шахары — Роли. Эм уллу шахары — Шарлотт. ^[1]

Географиясы

Шимал Каролина бла къыбылада Къыбыла Каролина, къыбыла-кюнбатышда Джорджия, кюнбатышда Теннесси, шималда Вирджиния чеклешедиле. Кюнчыгъышда Атлантика океан бла джууулады.

Шимал Каролинаны территориясы юч баш география регионлагъа бёлюнеди: штатны кюнчыгъыш кесегин орналгъан Атлантика джагъа тюз джер. орта регион - Пьемонт эмда Аппалачи тауланы кесеги болгъан кюнбатыш таулу регион. Штатны кюнчыгъыш кыйырында Тыш сайла орналадыла - Атлантика океан бла штатны баш территориясыны арасында орналгъан тар къум айрымканланы тизгини.

Климаты

Шимал Каролинада кёбюсю территориясында исси джай бла мыллы субтропик климаты барды (Кёппен схемасында - Cfa). Къуру Аппалачи таулада таулу субтропик климаты барды (Кёппен схемасында - Cfb). Аппалачи таула Канададан эмда Орта Кюнбатышдан келген суукънуда уллу джеллени тохтатадыла.

Шимал Каролинаны джылда орта температурасы - 14,8 °С. Джылгъа джауум 1196 мм (таулада 1270 мм).

Джайда да, къышда да штатха уллу джелле эмда торнадола урадыла. Шимал Каролинада джылгъа орта 80 торнадо болады.

Суулары

Шимал Каролинада акъгъан суула Атлантика океаннга саркъадыла. Эм уллу суулары:

• Роанок суу (660 км) - чыкъгъан джери Вирджиниада болуб Шимал Каролинада Атлантикагъа тюшеди;^[2]
• Нью-Ривер суу (515 км) - юч штатланы территориясы бла барады: Шимал Каролина (42,6 км.), Вирджиния эмда Кюнбатыш Вирджиния. Шимал Американы эм къарт суугъа саналады;
• Ньюс суу (443 км) - къуру штатны территориясы бла акъгъан сууладан эм уллу сууду. Пьемонтда чыкъгъан джери, аягъы Памлико богъазда.^[2]

Тарихи