Шотландия

Шотла́ндия (ингил. эмда ингилиз-шотл. Scotland, гэль. Alba) — алгъын (1707 джылгъа дери) Европада бир бойсунмагъан короллукъ болгъанды, бусагъатда — Уллу Британиягъа кирген къралладан эм автоном (кесини парламенти, валюта эмда хакъ системалары бла) къралды.

Шотландия

(ингил. эмда ингил.-шотл.) Scotland
(гэл.) Alba

Шотландияны байрагъы

Шотландияны герби

Девиз	Nemo me impune lacessit
Гимн	Scotland the Brave неда Flower of Scotland

Административ билги

Оноу формасы	Конституциялы монархия
	III Чарльз
Биринчи-министр	Джон Суинни
Парламентны башчысы	Алисон Джонстоун
Тил(лер)и	ингилиз тил, ингилиз-шотланд тил, гэл тил
Ара шахары	Эдинбург 55.953056, -3.18888955°57′11″ N 3°11′20″ W55.953056° N 3.188889° W (G) (O)

География билги

Уллу шахар(лар)ы	Эдинбург, Глазго Абердин, Данди
Бютеу территориясы	78 782 км2 (дунияда 0)
Сууну юсю	1,9% %
Сагъат бёлгеси	00

Демография билги

Бютеу халкъы (2006)	5 144 200 адам (дунияда 0)
Къалынлыгъы	64 адам/км2

Экономика билги

Валютасы	стерлинглени фунту, шотланд фунту

Башха билги

Домен(лер)и	.uk
Телефон коду	+44

тюрлендириу

Ара шахары Шотландияны — Эдинбургду.

Географиясы

Шотландияны территориясы, Уллу Британия айрымканны шимал кесегини (бютеулей ючден бирин) эмда Гебрид, Оркней эм Шетленд айрымканланы алады. Шотландияны майданы — 78 772 км², суу джагъасы — 9 911 км. Къыбылада Инглиз бла чеклешеди, чекни узунлугъу — 96 км.

Шотландияны кюнбатыш джагъасы Атлантика океан бла, кюнчыгъыш джагъасы Шимал тенгиз бла джууулады. Кюнбатыш бла кюнчыгъыш тенгиз джагъасы Каледон илипин бла бирлешедиле.

Шотландияны физика картасы

Тарихи

Статьяны бу бёлюмю алкъын джазылмагъанды неда толу тюлдю. Хайт дегиз да джазыгъыз!

Билимле Шотландияда биринчи адамла 13 минг джыл чакълы артха, Ахыр бузлауукъ заман бошалгъандан сора чыгъыб къалдыла деб туралла. Биринчи мекямла Шотландияда 9500 джыл артха эмда биринчи элле 6000 джыл артха джаратылгъандыла.

Бу сагъатда Ингилизни эмда Уэльсны территориясыны римлиле кючлеугенден сора эмда аланыда римни провинциясы Британия этелгенден сора Шотландияны джазылгъан тарихи башлагъанды.

Халкъы

2022 джылда болгъан ахыр халкъны тергеу бла Шотландияны адам саны 5 436 600 адам болуб, Шотландияны тарихинде эм уллу дараджагъа джеткенди.

2011 джылдан Шотландияны адам саны 144 400 адамгъа (2,7%) ёсгенди.

Кесин къуру джангыз шотландлы миллетден деб санагъан артха халкъ тергеуден ёсгенди (62,4%-ден 65,5%-ге дери). Кесин къуру джангыз британлы миллетден деб санагъанда артха халкъ тергеуден ёсгенди (8,4%-ден 13,9%-ге дери) Кесин шотландладан эмда британладан бирге санагъан аз болду (18,3%-ден 8,2%-ге дери)^[1].

Тилле

Шотландияда юч эм баш тил барды: ингилиз тил, ингилиз-шотланд тил эмда гэль тил.

2022 джылда 94,2% адам соргъанладан ингилизча иги сёлешелле деб джууаб бердиле, 2011 джылда уа аллайляны 93,8% болгъанед.

Дин

2022 джылда Шотландияны халкъы кёбюсю атейистлелле - 51,1% (2011 джылда 36,7%). Экинчи «Шотландияны клисасы» барады - 20,4% (2011 джылда 32,4%). Андан сора Рим-католикле баралла - 13,3%, башха христианлыла - 5,1% эмда мусульманла - 2,2%. 2011 джылдан мусулман джамагъат 43 100 адамгъа ёсдю^[1].

Шахарла

№	Шахар	Адам саны (2020)[2]	Округу	Тарих округ
1	Глазго	632,350	Глазго-Сити	Ланаркшир
2	Эдинбург	506,520	Сити-оф-Эдинбург	Мидлотиан
3	Абердин	198,590	Абердин-Сити	Абердиншир
4	Данди	148,210	Данди-Сити	Ангус
5	Пейсли	77,270	Ренфрушир	Ренфрушир
6	Ист-Килбрайд	75,310	Къыбыла Ланаркшир	Ланаркшир
7	Ливингстон	56,840	Кюнбатыш Лотиан	Кюнбатыш Лотиан
8	Данфермлин	54,990	Файф	Файф
9	Гамильтон	54,480	Къыбыла Ланаркшир	Ланаркшир
10	Камбернолд	50,530	Шимал Ланаркшир	Ланаркшир

Джибериуле

• Шотландияны Парламенти бла правительствосу, эмда сюд системасы «Политика атлас» сайтда (орус.)
• Шотландияны Миллет библиотекасы (ингил.)
• Undiscoveredscotland.co.uk (ингил.)