Къыбыла Америка
континент / From Wikipedia, the free encyclopedia
Түштүк Америка Күнбатыш жарымында түштүк континентиди, күнбатышда Шош океанны, Күнчыгышында Атлантика океанны, түштүк Къыбыла океанны араларында орналгъанды. Панама боюнакъ бла Шимал Америкагъа байланыбды. Айрымканла бла бирге жер джюзюню өлчөмү 18,28 млн км² чакълы бир эки барды. Эм узун джеринде узунлугъу 7150 км, кенглиги 5100 км. Рельефинде күнбатыш бла шималда кючлю Анд тауланы белгеси айрылады, күнчыгыш тюз, сыртлыды. Платформаны кёлтюрюуюнде Гвиян джассытаулукъ шимал-кюнчыгъышда, эмда Бразил джассытаулукъ күнчыгышында, ала бир бирлеринден Амазон алашалыкъ бла толгъан бюгюлюу бла (Амазония) айырылылгъандыла. Джассытаулукъла бла Андланы арасында Ориноко эмда ич тюзле бла алашалыкъла (Пантанал, Гран-Чако, Междуречье и Пампа) джатадыла; андан къыбылагъа, континентни къыбыла-кючыгъышында 2200 м чакълы бир мийиклиги бла Патагонияны сыртлары орналгъандыла. Джассытаулукълада темир эмда марганец магъаданланы, боскитлени, бояулу эмда багъалы металланы уллу къайнакълары барды; Андланы тауаллы эмда тауларасы бюгюлюуледе нефть бла газ бард; таулада джезни, полиметалланы, къоргъашинни магъадан къайнакълары тюбейди.
Говно