From Wikipedia, the free encyclopedia
Dororieth yw studhyans an taklow divyw mayth yw gwrys an Nor dhyworta. Tus a studh dororieth yw dororydhyon. Nebes dororydhyon a studh monyow ha keunys menhasen. Dororydhyon a studh istori an Nor ynwedh.
Ensampel a | skorren a wodhonieth, dyskybeleth akademek, field of study, arbenigedh |
---|---|
Klass | godhonieth naturel, godhonieth an nor |
Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia |
Re a’n hwarvosow posek yn istori an Nor yw livow, tardhansow loskvenydhyek, dorgrysow, orogeny po drehevel menydhyow ha tektonieth plattys.
Y hyllir ranna dororieth dhe niver a destennow arbennik, rag ensampel:
Dres an bledhynnyow, dororydhyon re beu klassa karrygi, hag assaya dh'aga dedhya. An sewyans yw an Goloven Dhororiethel. Gwrys veu meur a'n ober yn Kembra y'n 1800ow a-varr, ytho henwys yw niver a amseryow dhyworth Kembra.
Karrygi a yll bos pur dhyffrans an eyl dh’y gila. Re anedha yw pur gales ha re erel yw medhel, re pur gemmyn, erel pur danow. Pub karrek a wra longya dhe dri hlass, tanek, godhosek ha treusfurvek.
Pan hwer dorgrysow, karrygi a derr a-hys fowtow. Dororydhyon a dhysk istori an karrygi dre vires orth batronyow an fowtow.
Gweres yw an stoff war an tir gwrys a demmigow karrygi terrys war-barth ha del podrys. Tewedha a wra livra monyow yw dhe les tevyans plansow.
Dororydhyon a us tybyansow sempel a's gweres dhe gonvedhes an karrygi mayth yw studhyes. An tybyansow a sew veu devisys yn dedhyow a-varr a nivelonieth gans Nicolaus Steno, James Hutton ha William Smith:
An brassa rann a garrygi Kernow yw gwrys y'n Oos Dewnek, mes nasow dororiethel moyha aswonnys Kernow yw an batholithow a ven growan furvys dres an Orogeni (oos drehevel menydhyow) Variskek. Wosa tewedha hag esknians gans mor hag avon, men growan re askorras re a nasow doroniethel moyha-gerys kernow, kepar ha penntir Pedn an Wlas ha Bronn Wenneli. Ranndir Lysardh yw furvys a ensampel tanow a grestennen geynvorek drehevys. Ogas dhe'n men growan, treysfurvyes veu karrygi krag ha leysven Dewnek dhe vos kyllas.
Pur bosek veu dororieth rag diwysyans yn Kernow. Balweyth re beu kowlwrys yn Kernow rag hy monow a'n Oos Brons, a-dhia nans yw a-dro dhe 4000 bledhen bys y’n jydh hedhyw, yn arbennek rag sten, kober, arsenik, arghans ha zynk. Martesen y fydh balweyth rag lithiom y'n termyn a dheu yn ranndir Kammbronn. Fondys veu Skol Balyow Kammbronn yn 1888, ha meur yw y hanow yn kesgwlasek rag studhyans balweyth.
Yn-mysk an monyow henwys dhyworth Kernow yw Logsulyanit, Kernowit, Cornwallit ha Cornubit.
Onan a'n mil erthygel posekka war Wikipedya yw an erthygel ma. |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.