Diwaskedh

Diwaskedh, terweythyow gwens a-dro (ha trowens en radndiryow trovadnek), ew term meteorologiethel rag parth veur a ayr lebma thujy an ayr ow terevel. Hebm a wher pan wrelho dew ayrgorf metya. An or tredh dew ayrgorf ew gelwys tal. Ayrgorf ew corf a ayr gen gnasow arbednek, ow cregy war natur an radndir lebma whrug furvya. En Kernow an re ma a gomprehend moryow (ow cul ayr gleb) ha tiryow (ayr segh), hag ayr a'n noor (yeyn) ha dyhow (tobm).

An whegh sort a ayrgorf a ell effeythya Kernow

Diwaskedh dres arvor west Rewenys

Talyow war vappa kewer

Dell ew usys en Kernow, ayr trovadnek a'n dhyhow a wra metya ayr a'n pedn aghel a'n ogledh. Pan wrelho dew ayrgorf dyffrans metya, ema an ayr e'n diwaskedh ow terevel ha treylya.

Hanow ayrgorf	Pednfenten	Tu	Gnasow
Arctek	Mor Norgagh	A'n noor / noor est	Pur yeyn gen ergh
Pednaghlek brastiryel	Siberi	A'n est	Pur yeyn ha segh
Trovadnek brastiryel	Sahara / Brastir Europa	A'n soth	Tobm ha segh
Trovadnek morek	Mor Bras Atlantek (Azores)	A'n soth-west	Mygyl ha gleb
Pednaghlek morek	Mor Bras Atlantek (ogas dhe Greunland)	A'n noor-west	Yeyn ha gleb
Pednaghlek morek dewheles	Mor Bras Atlantek (kres)	A'n west	Goyeyn ha gleb

Diwaskedh a furv

• Na ell an dhew ayrgorf kemyska en es drefen aga bos mar dhyffrans.
• Pan wrelho ayr tobm herdhya erbydn an ayr yeyn, constrinys ew an ayr tobm dhe dherevel drefen y vos scaffa.
• An or tredhans etho ew gelwys an tal tobm
• Pan wrelho ayr yeyn herdhya erbydn ayr tobm, ema ev ow cawsya an ayr tobm dhe dherevel, drefen y vos poosa. Hebm yw an tal yeyn.
• War vappys kewer, diskwedhys ew talyow tobm gen linen ha hanterkelghow rudh, ha talyow yeyn gen linen ha trihornow glas.

Talyow Glaw

Ema Cloudys ow furvya drefen bos ayr tobm constrinys dhe dherevel. Pan vo hebma ow wharvos, ema'n ayr ow yeynhe, ha dowr a wra gluthya, furvya cloudys hag ena glaw. Herwydh usadow, talyow a gebmer 24- 48 our rag tremena.

A-dherag an tal tobm

• Ema cloudys ow talleth furvya
• Ema uhelder an cloudys ow codha
• Ema an gwaskedh ayr ow lehe dres termyn
• Ev a dhalleth gul glaw en scav rag termyn hir

E'n radngelgh tobm

• Ema an temperedh Ow terevel
• An ebron a wra clerya
• Segh ew gen nebes cawosow

Ort' an tal yeyn

• Ema cloudys ow furvya en uskis
• Ema an gwens ow crevhe
• Kevys ew glas trom, terweythyow gen taran ha lughes

Woja an tal yeyn

• Yeynna ew
• Ema cawosow trom
• Ema tu an gwens ow treylya dhe vos a'n noor-west

Displegyans an diwaskedh

Woja niver a dhedhyow, oll an ayr e'n radngelgh tobm ew derevys a-ugh an tir. Gelwys ew an studh ma avel tal occludys. An arwodh rag tal occludys war vappa kewer ew linen gen hanterkelghow ha trihornow ow tereylya.

• 
  Cloudys cirrus kens an tal tobm
• 
  Cloudys altostratus
• 
  Cloudys nimbostratus
• 
  Cloudys cumulus
• 
  Cloudys cumulonimbus

Ma an erthygel ma usya an Furv Scrifys Savonek (gen furvow tradycyonal) a-barth Kernowek diwedhes.