Nitrogenium

Nitrogenium^[1][2] vel azotum^[3][2] est elementum septimum in systemate periodico inventum a Daniel Rutherford octavo decimo saeculo^[4]; in grege quindecimo et periodo secunda ponitur. Cui symbolum N, massa atomica 14.01g et configuratio electronica ns²np³. Eius electronegativitas maxima est

7 carbonium ← nitrogenium → oxygenium N ↓ P Systema periodicum
Proprietates generales
Nomen, Symbolus, Numerus Atomicus	nitrogenium, N, 7
Grex, Periodus, Glaeba	15, 2, p
Color	transparens
Pondus atomicum	14,00674  g·mol−1
e- per sphaeram	2,5
Proprietates physicae
Status	Gas
Punctum liquefactionis	63,15 K (-210,00 °C, -346,00 °F)
Punctum fervoris	77,36 K (-195,79 °C, -320,33 °F)
Punctum triplex	63,1526 K, 12,53 kPa
Punctum criticum	126,19 K, 3,398 MPa
Calor latens fusionis	0,72 kJ·mol−1
Capacitas caloris	(25 °C) 29,124 J·mol−1·K−1
Proprietates atomicae
Structura crystallina	Hexagona
Affectus oxidationis	3,5,-3
Radius covalentiae	71±1  pm
Radius Van der Waals	155 pm
Varietas
Conductus caloris	(25 °C) 0,02583  W/(m·K)
Velocitas soni	(25 °C) 353 m/s

Et elementum principale atmosphaerae telluris est (76% massae). Sed gas paene iners est sine colore et sine odore quod vix reagit et ex moleculis diazoti (N₂) constat. Econtra in Telluris cortice satis rarum est.

De purificatione industriali

Nitrogenium purificatur dum aer usque ad statum liquidum refrigeratur: deinde calefit et cum temperatura -196 gradus Celsianos superat nitrogenium ebullit atque a ceteris gasis separatur. Nitrogenium liquidum refrigerandi causa adhibetur sed nitrogenio purificato praecipue ad ammoniam (NH₃) fabricandam utuntur secundum methodum Haber-Bosch.

In biologia

Structura generalis α-aminoacidorum

Atomi nitrogeni in moleculis maximi momenti biologici inveniuntur ut in in grege amino NH₂ aminoacidorum, hoc est in proteinis, et in acidis nucleicis. Praeterea oxidum nitrogenii (NO) est neurotransmissor et vasorum dilatator: etenim nuntii chemici brevissimi partes agit quia haec molecula celeriter reagit et perit (nam radicale est).

Plantae nitrogenio egent sed azoto aereo uti non possunt quia vis cohaerentiae in triplici vinculo (N≡N) quo atomi moleculae diazoti inter se colligantur 944kJ/mol aequiperat. Fulgura illas moleculas secare possunt unde cum oxygenio aeris oxida nitrogenii formantur quae in aqua pluviarum soluta intra solum penetrant. Nonnulla bacteria quoque in radicibus plantarum generum Medicaginis, Trifolii, Pisi... viventia azotum in moleculas utiles includere sciunt quas plantis praebent. Hodie agricolae azoti supplementum cultis virentibus per laetamina praebent quod non sine quadam pollutione naturae rerum fit.

Nitrogenium in uraea aut acido urico ab animalibus excernitur. Sunt etiam bacteria quae ammoniam in diazotum N₂ transmutant atque ita azotum atmosphaerae reddunt: sic concluditur quod "azoti cyclum" appellare solemus.

Nexus interni

• Laetamen
• Pluvia acida