Lituania

civitas Europae From Wikipedia, the free encyclopedia

Lituania
Remove ads

Lituania,[1] seu Lithuania,[2] est civitas sui iuris ad orientale Maris Baltici litus sita, una e tribus civitatibus Balticis inter Scandinaviam, Russiam, et Europam orientalem sitis. Pars est ex anno 2004 Unionis Europaeae.

−2 Latinitas huius paginae dubia est. Corrige si potes. Vide {{latinitas}}.
Quick facts
Remove ads

Res gestae

Si plus cognoscere vis, vide etiam Historia Lituaniae.

Nomen Lituaniae notum est ex 1009, cum illam terram unius ex gentibus Balticis significaret. Lituania civitas saeculi tertio decimo medio declarata erat, sed notum est iam ante illam fuisse, et historici ex initio eiusdem saeculi exstitisse civitatem Lituanicam putant. Natio autem Lituana multo senior est eo tempore (vide caput de lingua Lituana), utenim aliis nominibus quam Lituani prius appellata erat.

Saeculo quarto decimo, Lituania geographice erat civitas maxima in Europa, Magnus Ducatus Lituaniae appellata. Anno 1569, Polonia Lituaniaque Rem Publicam Utriusque Nationis creaverunt, quae res publica duobus saeculis duravit.

Ut civitas Lituania anno 1918 restituta esset, anno 1940 vi Unione Sovietica inclusa, annoque 1991, quattuor mensibus ante finem Unionis Sovieticae, civitas renovata est.

Remove ads

Nomen

Nomen Lituaniae originem primam Lituano ex nomine terrae Lietuva habet, verum tamen illud imprimis ex usu Slavico eiusdem nominis ('Litva') Latinum factum fuerit. Item littera u, quae Lituane semivocale v finitur, et originali Latina bene dicitur, cum multi populi vicini Lituanorum illum sonitum non haberent, imprimis variabat, maxime saeculo tertio decimo, in cuius saeculi scriptis variis nomen Lituaniae ut Litbaniae seu Litfaniae scriptum potest inveniri. Saeculo tamen quinto decimo, usus correctus et nomen factum ut adhuc notum est. Ex eodem tempore etiam Lithuania a nonnullis scribebatur, cum illud h numquam ullo modo lingua Lituana diceretur, neque scripto uteretur neque vicinis linguis. Littera u ut [u] dici opportet (sicut in verbo Litǔānia), sed tamen etiam post saeculum quintum decimum nonnulli textus poetici habent illud nomen, ut quattuor syllabarum esset, seu licentia poetica seu Slavico usu u ut [v] dicentes.

Remove ads

Geographia

Thumb
Geographia Lituanica.

Lituania est maxime meridiana ex tribus civitatibus Balticis ad orientale maris Baltici litus sitis, ita septentrionibus Lettoniam vicinam habens. Aliae terrae, Lituania vicinae, Ruthenia Alba, Polonia, atque Russia (Kaliningradensi regione, Prussia olim) sunt, ex quibus Lettonia Poloniaque participes Unionis Europaeae ut etiam Lituania sunt.

Lituania etiam planis locis ut humilibus sita, montesque non habens, sed autem mari altior. Pars orientalis, qui longius a mari est, altior occidentalis partis usque ad centum metra.

Lituaniae non sunt fluvii magni. Maximus est Nemenus (Nemunas Lituanice appellatus), qui in Ruthenia Alba oritur; iuxta fluvium Couna iacet secunda Lituaniae urbs. Accola Nemeni maximus Vilia est. Missa fluvius in Lituania septentrionali fluit.

Maxima rei publicae urbs et caput est Vilna, ad secundum maximorum fluviorum (nomen cui Lituane Neris est, etiam ab nonnullis Slavico nomine Vilia appellatur) sita non longe a limite orientali civitatis.

Urbes Lituaniae

Urbes magni momenti sunt:

Remove ads

Divisio administrativa

Lituania in decem districtus (Lituanice apskritis) dividitur:

Linguae et litterae

Lingua Lituanica est lingua Lituaniae principalis; lingua Samogitica interdum dialectus linguae Lituanicae habetur, interdum lingua Baltica diversa. Litterae Latinae in Magno ducatu Lituaniae florebant, quorum Radiviliadem Ioannis Radvani et Carolomachiam necnon Ioannis Lasitii, Solomonis Rysinii, Nicolai Hussoviani, Ioannis Andruszewicz, Michaelis Korycii opera nominare possumus. Poeta Lituanus primus et notissimus Christianus Donelaitis est, Temporum anni (Lituanice Metai) auctor. Maironis est poeta Lituanus notissimus aetatis recentioris. Nicolaus Čiurlionis musicographus et pictor Lituanus clarus fuit. Eduardus Mieželaitis tempore Sovietico famosus erat. Antonius Dambrauskas Homeri et Vergilii carmina Lituanice vertit.

Remove ads

Nexus interni

Remove ads

Notae

Nexus externi

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads