Scipio (nomen)

Scipio (pl. Scipiones) fuit cognomen Romanum, quo illustris gentis Corneliae familia appellata est. Unusquisque huius familiae Cornelius Scipio, femina autem Cornelia nominati sunt. Aliis familiis alia cognomina erant. Ex duodeviginti praenominibus patriciis in familia Scipionum non nisi tria in usu erant: Gnaeus (CN), Lucius (L) et Publius (P), ut index infra positus demonstrat.

Scriptores Romani, cum de uno hominine ex familia Scipionum locuti sunt, praeter forma plurali "Scipiones" plerumque verbis "Scipionarius" vel "Scipioneus" utebantur. Poetae autem formae Graecae "Scipiades" vel "Scipiadas" (sg.) sive "Scipiadae" (pl.; Scípǐǎdáe) adhibere solebant, quo modo et Scipionum amorem linguae Graecae colebant.^[1]

Imprimis bellis Punicis quidam Scipionem amplissimum nomen consecuti sunt. Sepulcrum familiae ad Viam Appiam ante Portam Capenam situm erat, ubi corpora non usta in sarcophagis in conclavibus subterraneis condita sunt. Hoc sepulcrum anno 1614 inventum et anno 1780 omnino investigatum est. Reperta (inscriptiones, sarcophagi, ornamenta, imagines) maxima ex parte in Museis Vaticanis asservantur.

Homines

• Gnaeus Cornelius Scipio Asina, consul 260 et 254 a.C.n.
• Gnaeus Cornelius Scipio Calvus (mortuus 211 a.C.n.), imperator et vir publicus, consul 222 a.C.n.
• Gnaeus Cornelius Cn.f. Scipio Hispallus, vir publicus, consul 176 a.C.n.
• Gnaeus Cornelius Scipio Hispanus, vir publicus, praetor 139 a.C.n.
• Lucius Cornelius Scipio, consul 259 a.C.n.
• Lucius Cornelius P.f. Scipio Asiaticus, consul 190 a.C.n., vir publicus et imperator
• Lucius Cornelius Scipio Asiaticus (consul 83 a.C.n.)
• Lucius Cornelius Cn.f. Scipio Barbatus, consul 298 a.C.n.
• Publius Cornelius Scipio (tribunus militum anno 395 a.C.n.)
• Publius Cornelius L.f. Scipio (mortuus 211 a.C.n.), imperator et vir publicus, consul 218 a.C.n., pater Publii Cornelii Scipionis Africani
• Publius Cornelius Scipio (consul 16 a.C.n.)
• Publius Cornelius Lentulus Scipio (consul 56)
• Publius Cornelius Scipio Aemilianus Africanus (185-129 a.C.n.), consul 147 et 134 a.C.n.
• Publius Cornelius Cn.f. Scipio Asina, consul 221 a.C.n., interrex 217 a.C.n.
• Publius Cornelius Scipio Africanus (235–183 a.C.n.), consul 205 et 194 a.C.n.
• Publius Cornelius Scipio Asiaticus, vir publicus, consul suffectus 68
• Publius Cornelius Cn.f. Scipio Nasica, consul 191 a.C.n.
• Publius Cornelius Scipio Nasica Corculum, vir publicus, consul 162 a.C.n., censor 159 a.C.n.
• Publius Cornelius Scipio Nasica Serapio (mortuus 132 a.C.n.), vir publicus, pontifex maximus 141 a.C.n., consul 138 a.C.n.
• Publius Cornelius Scipio Nasica Serapio (consul 111)
• Publius Cornelius Lentulus Scipio (consul 2)
• Publius Cornelius Lentulus Scipio
• Publius Cornelius Lentulus Scipio (consul 56)
• Servius Cornelius Scipio Salvidienus Orfitus (consul 51)
• Servius Cornelius Scipio Salvidienus Orfitus, consul 110
• Servius Cornelius Scipio Lucius Salvidienus Orfitus, consul 149
• Servius Cornelius Scipio Salvidienus Orfitus (consul 178)
• Quintus Caecilius Metellus Pius Scipio Nasica, consul 52 a.C.n.

Praenomina aliarum linguarum ex "Scipio" orta

• Escipión (Hispanice)
• Scipio (Anglice)
• Scipion (Francice)
• Scipione (Italice)
• Scypion (Polonice)

Bibliographia

Opera antiquiora

• Capellmann, Alois (1841): Scipiones. Dusseldorpiae: Wolf.
• Ackermann, Theodor (1883): Der Krieg der Scipionen in Spanien. Monaci: Johann Frantz.

Opera recentiora

• Etcheto, Henri (2012): Les Scipions. Famille et pouvoir à Rome à l'époque républicaine. (Ausonius éditions / Scripta antiqua). Pessac: Ausonius. ISSN 1298-1990. - Simul Burdigalae, Univ., Diss., 2008