Europäescht Parlament

D'Europäescht Parlament (oder Europa-Parlament) ass déi Institutioun vun der Europäescher Unioun (EU), déi an direkter a geheimer Wal demokratesch gewielt gëtt. Et vertrëtt deemno direkt déi 500 Milliounen EU-Bierger an hëlt Deel um legislative Prozess vun der EU: zesumme mam Conseil vun der Europäescher Unioun, an deem d'Memberstaaten duerch hir Ministere vertruede sinn, stëmmt et iwwer Gesetzesvirschléi of, déi d'Europäesch Kommissioun ausgeschafft huet.

Seng Aarbechtsweis

D'Membere vum Parlament, also d'Deputéiert, ginn zanter 1979 direkt vun de Bierger fir 5 Joer gewielt. President ass zanter 2022 d'Roberta Metsola.

Zanter de Wale vun 2024 gëtt et 720 Deputéiert (inkl. President). Hir Zuel pro Memberstaat hänkt of vun deem senger Awunnerzuel: Vun ë. a. Lëtzebuerg mat 6 bis hin zu Däitschland mat 96 Deputéierten.

Bis op 32 fraktiounslous Deputéiert, sinn all an enger vun dëse 8 Fraktioune vertrueden:

• Europäesch Vollekspartei (EVP) mat 188 Sëtz (dovun 2 CSV),
• Sozialisten an Demokraten (S&D) mat 136 Sëtz (dovun 1 LSAP),
• Patriote fir Europa (Pfe) mat 84 Sëtz (dovu kee Lëtzebuerger),
• Europäesch Konservativ a Reformisten (ECR) mat 78 Sëtz (dovun 1 ADR),
• Erneier Europa (Renew Europe) mat 77 Sëtz (dovun 1 DP),
• Déi Gréng/Europäesch Fräi Allianz (Gréng/EFA) mat 53 Sëtz (dovun 1 Déi Gréng),
• Vereenegt Europäesch Lénk/Nordesch Gréng-Lénk (GUE/NGL) mat 46 Sëtz (dovu keen Déi Lénk),
• Europa vun de Souveränen Natiounen (ESN) mat 25 Sëtz (dovu kee Lëtzebuerger). (Stand: 8. Juli 2024)

D'Europäescht Parlament hält seng Plenarsëtzungen zu Stroossbuerg, an all zousätzlech Sëtzungen zu Bréissel. All Deputéiert ass an engem oder méi vun de 17 Kommissiounen, déi, jee no den Theemen, d'Plenarsëtzung preparéieren. Si, wéi och déi verschidde politesch Gruppen, hunn hir Reunioune meeschtens zu Bréissel. D'Generalsekretariat vum Europäesche Parlament ass zu Lëtzebuerg.

Seng Pouvoiren

De Plenarsall am Europäesche Parlament zu Stroossbuerg

D'Europäescht Parlament an den Europäesche Conseil deelen d'legislativ Gewalt. Jee no Sujet gëtt et dräi Prozeduren, no deenen des Opdeelung geschitt:

• Fir d'éischt gëtt et d'Prozedur vun der Zesummenaarbecht, déi an der Europäescher Eenheetsakt 1986 agefouert gouf. Dës gesäit vir, datt d'Parlament seng Meenung iwwer Gesetzesprojeten ausdréckt, déi d'Kommissioun proposéiert huet, an d'Kommissioun ännert doropshin hir Propose - oder och net.
• Zweetens gëtt et d'Zoustëmmungsprozedur, déi och 1986 agefouert gouf. Ënner dëser Prozedur muss d'Parlament seng Zoustëmmung ginn bei internationalen Accorden, déi vun der Kommissioun ausgeschafft goufen, bei proposéierten Ausbreedunge vun der EU, a bei anere Sujeten, wéi z. B. der Ännerung vun de Walreegelen, fir datt dës a Kraaft kënnen trieden.
• Déi drëtt ass d'Codecisiounsprozedur, déi duerch den Maastricht-Vertrag agefouert gouf. Ënner dëser Ofstëmmungsprozedur huet d'Parlament geneesouvill ze soe wéi de Conseil. D'Sujeten, déi ënner dëser Prozedur ofgestëmmt musse ginn, reeche vun der fräier Zirkulatioun vun den Aarbechter, iwwer de Bannemaart, Ëmwelt, Bildung an Erzéiung, Kultur, Transeuropäesch Reseauen bis hin zum Konsumenteschutz. Konkreet bedeit dat, datt d'Parlament mat absolutter Majoritéit dem Conseil seng 'Gemeinsam Positioun' ka blockéieren. An deem Fall gëtt probéiert, virun engem Conciliatiounscomité eng Léisung ze fannen. An den Traitéë vun Amsterdam an Nice gouf dës Prozedur op weider 30 Gebidder ausgespreet, wat bedeit, datt d'Parlament no an no ëmmer méi Pouvoire kritt.

D'Parlament an de Conseil deelen och d'Responsabilitéit iwwer d'Adoptioun vum Budget vun der EU: D'Europäesch Kommissioun mécht e Budgetsprojet, deen am Parlament a Conseil debattéiert gëtt. D'Parlament kann de Budget rejetéieren - wat scho méi wéi eemol virkoum; an deem Fall muss déi ganz Prozedur vu vir ugefaange ginn. Deemno huet d'Parlament d'Méiglechkeet, ze beaflossen, wat fir Sue woufir ausgi ginn. Allerdéngs geet bal d'Hallschent vum EU-Budget un d'Landwirtschaft, an iwwer déi Depensen huet d'Parlament näischt ze soen.

Schliisslech huet d'Parlament d'Kontroll iwwer d'Kommissioun: D'Kommissioun muss d'Vertraue vum Parlament hunn, éier s'iwwerhaapt ufänke ka mat schaffen, a mat enger Zweedrëttel-Majoritéit kann d'Parlament s'och erëm fréizäiteg entloossen. D'Parlament kontrolléiert weiderhin, op d'Kommissioun hir Aarbecht gutt mécht, andeems et d'Rapporte vum Europäesche Rechnungshaff examinéiert, an et kann der Kommissioun, wéi och dem Conseil, mëndlech oder schrëftlech Froe stellen.

Seng Presidenten

Presidente vum Europaparlament (direkt gewielt) vun 1979 bis haut

Legislatur	Period	Numm	Grupp	Land
1.	1979-1982	Simone Veil	LDR	Frankräich
	1982-1984	Piet Dankert	Sozialist	Holland
2.	1984-1987	Pierre Pflimlin	UDF/RPR	Frankräich
	1987-1989	Lord Plumb	EVP-ED	Groussbritannien
3.	1989-1992	Enrique Barón Crespo	Sozialist	Spuenien
	1992-1994	Egon Klepsch	EVP-ED	Däitschland
4.	1994-1997	Klaus Hänsch	PSE	Däitschland
	1997-1999	José Maria Gil Robles	EVP-ED	Spuenien
5.	1999-2002	Nicole Fontaine	EVP-ED	Frankräich
	2002-2004	Pat Cox	ELDR	Irland
6.	2004-2007	Josep Borrell Fontelles	PSE	Spuenien
	2007-2009	Hans-Gert Pöttering	EVP-ED	Däitschland
7.	2009-2012	Jerzy Buzek	EVP-EP	Polen
	2012-2014	Martin Schulz	ESP	Däitschland
8.	2014-2016	Martin Schulz	ESP	Däitschland
	2017-2019	Antonio Tajani	EVP	Italien
9.	2019-2022	David Sassoli	ESP	Italien
	2022-2024	Roberta Metsola	EVP	Malta
10.	2024-

Kuckt och

• Institutioune vun der Europäescher Unioun
• Lëscht vun de lëtzebuergeschen Europadeputéierten
• Kueb (Gebai)
• Sacharow-Präis

Portal EU – All d'Artikelen op der Wikipedia iwwer d'Europäesch Unioun.

Um Spaweck

Commons: Europäescht Parlament – Biller, Videoen oder Audiodateien

• Haaptsäit vum Europäesche Parlament op Englesch
• Haaptsäit vum Europäesche Parlament op Franséisch