Ростов вилаят

Ростов вилаят (урус. Ростовская область) — Урусатдин Федерацияда авай субъект, Кьиблепатан федерал округдик акатзава.

Урусатдин Федерациядин субъект
Ростов вилаят
ТӀаратӀ Герб Урусат Федерациядин картадал Ростов вилаят
Кьилин шегьер	Ростов Дондал
Майдан	33-й
- Вири - % цин винел патан	100 967 км²
Агьалияр	6-й
- Вири санлай - Къалинвал	↘ 4 202 320 (2017) 41.62/км²
РВБ
- Вири, гилан къиметрив - Агьалидин са касдал къвезвай	1347,1 млрд ман. (2017) 318,8 агъз. ман.
Федерал округ	Кьиблепатан
Экономикадин район	Кефер Къавкъаздин
Гьукуматдин чӀал	урус чӀал
Губернатор	Василий Голубев
Думадин председатель	Ищенко Александр Валентинович
Код ISO 3166-2	RU-ROS
УФ субъектдин код	61
Код ISO 3166-2	RU-ROS
Сятдин чӀул	MSK (UTC+3)
Официал сайт:	http://www.donland.ru/

География

Дон вацӀ

Ростов вилаят Урусатдин кьибле пата авайди я. Ам алай чка кьуру чуьлерин чӀуьлуьк акатзава. Вилаятдин кьибле-рагъакӀидай пата Азов гьуьл ава. Кьулан патай чӀехи вацӀ Дон физава^[1]. Ростов вилаятдихъ галаз сергьятар тухузава: Воронеж, Волгоград вилаятар — кефер пата. Калмыкия — рагъэкъечӀдай пата. Кьибле-рагъэкъечӀдай пата — Ставропольдин край. Краснодар край — кьибле пата. Кефер-рагъакӀидай пата — патаг гвай маса гьукумат Украинадин Донецкни Луганск вилаятар. Чилин чӀехи пай чуьлер я, тамари ина кьилди 2,4 % кьунва — чебни чӀехи пай инсанди цанвайбур.

Агьалияр

2019 йисуз Ростов вилаятда 4 202 320 агьали гьисабнавайди я. Агьалийрин къалинвал 41,62 кас/км2, шегьерра вилаятдин агьалийрин 68,33 % яшамиш жезва. Агьалийрин 90 % урусар я, эрменияр 2,6 %, украинвияр 1,9 %, туьркер 0,9 %, азербайжанарни 0,4 % амайбур.

Экономика

Таганрогдин порт

Ростов вилаятда чӀехи агалкьунрин экономика авайди я. 2015 йисуз адан ВРП 1 135 млрд манат тир. Ина Ростовдин АЭС ава, Цимлянскдин ГЭС, мадни пара электростанцияр. ГьакӀни ина лежбервилин зегьметда пара агалкьунар ава — вилаятди Урусатдин лежбервилин 4 % кьаз, Краснодардин крайдилай вири гьукуматда кьведлагьай чка кьазва. Мадни еке къуват элверунихъ ава.

Тарих

Ростов вилаятдин чилерал тарихвилелди гьар жуьре чуьлерин халкьар яшамиш жезвай. XVI вишйисуз и чилер Москвадин гьукуматди къачуна кардик кутаз эгечӀна. XVIII вишйисалди и чкаяр Урусатдивай халисдаказ худда тваз жезвачир, Азов гьуьл туьркериг гвайвили. I Пётрди Азов шегьер къачуна гуьгъуьнин дявейра Урусатди Осман империя и чкайрай акъуд авурла иникай Урусатдин халис чилер хьана. 1749 йисуз Ростов Дондал эцигна^[2]. Урусатдин кьибле патан сергьятрал алайвили инаг Дондин козакрин чил тир. Гьавиляй Ростов вилаятдин тӀвар пара мукьвал Козакрин ирсинихъ галайди я. Дуьньядин Кьведлагьай дяведиз Ростов вилаятдин чил немцери вири къачунвай.

Баянар

1. Ростов вилаятдикай
2. Региондикай — Ростов вилаят Архивация 6 июль 2020 йисан.

ЭлячӀунар

• Официал сайт (урус)