Gramatica noveize

TRAVAGGIO IN CÓRSO

In ezecuçión

Nòtte: Ampliamaintu e tradusión in cursu

Sta pagina in sciâ gramàtica novéize a contegne a lista di paradigmi verbâli di verbi êse e avài, arecugéiti into parlâ locâle^[1].

Verbo êse

Indicativu prezainte

Prunume persunòle		Furma verbòle
Mi	a	son
Ti		t'ê
Lê	u/a	l’è
Nuiòtri	a	sema
Vuiòtri	i	sai
Luòtri	i	son

Indicativu imperfettu

Prunume persunòle		Furma verbòle
Mi		êa
Ti		t’ei
Lê	u/a	l’êa
Nuiòtri		ermu
Vuiòtri		êi
Luòtri	i	êa

Indicativu futüru

Prunume persunòle		Furma verbòle
Mi	a	sarö
Ti	ti	sarè
Lê	u/a	sarò
Nuiòtri	a	sarèma
Vuiòtri	i	i sarai
Luòtri	i	saràn

Cungiuntivu prezainte

Che	Prunume persunòle		Furma verbòle
	mi	a	siggia
	ti	ti	siggi
	lê	u/a	siggia
	nuiòtri	a	sima
	vuiòtri	i	siggi
	luòtri	i	siggia

Cungiuntivu pasó

Che	Prunume persunòle		Furma verbòle
	mi	a	fisa (var. füsa)
	ti	ti	fisi (var. füsi)
	lê	u/a	fisa (var. füsa)
	nuiòtri	a	fismu (var. füsmu)
	vuiòtri	i	fisi (var. füsi)
	luòtri	i	fisa (var. füsa)

Cundisiunòle prezainte

Prunume persunòle		Furma verbòle
Mi	a	saraissa/saraiva
Ti	ti	sartiassi/saraivi
Lê	u/a	saraissa/saraiva
Nuiòtri	a	saraismu/saraivmu
Vuiòtri	i	saraissi/saraivi
Luòtri	i	saraissa/saraiva

Òtri modi verbòli

Infinìu	Gerundiu prezainte	Participiu pasó
êse	esainda/esaindu	stâtu/stò/stó (pl. stè)

Coniugaçion interogativa

• Indicativo prezente: inda sónn-a?, ind-éto?, ind-èlo?, inda sémna?, inda sàivu?, inda sónn-a? (variante: indè ch'a són?, indè che t'é?, indè ch'lè?, ecc.)

Verbo avài

Indicatìvu prezainte

Prunume persunòle		Furma verbòle
Mi	a	g'hö
Ti	t(i)	gh'é
Le	u/a	gh'ò
Nuiòtri	a	gh'èma
Vuiòtri	i	gh'ai
Luòtri	i	gh'an

Indicativu imperfettu

Prunume persunòle		Furma verbòle
Mi	a	gh'(av)aiva
Ti	t(i)	gh'(av)aivi
Lê	u/a	gh'(av)aiva
Nuiòtri	a	gh'(av)aivmu
Vuiòtri	i	gh'(av)aivi
Lu (luòtri)	i	gh'(av)aiva

Indicatìvu futüru

Prunume persunòle		Furma verbòle
Mi	a gh'	avrö
Ti	t(i)	gh'avrè
Lê	u/a	gh'avrò
Nuiòtri	a	gh'avrema
Vuiòtri	i	gh'avrai
Luòtri	i	gh'avran

Cungiuntìvu prezainte

Che	Prunume persunòle		Furma verbòle
	mi	a	gh'òbia [ˈɔːbia]
	ti	ti	gh'òbi [ˈɔːbi]
	lê	u/a	gh'òbia [ˈɔːbia]
	nuiòtri	a	gh'òbmu
	vuiòtri	i	gh'òbi
	luòtri	i	gh'òbia

Cungiuntìvu imperfettu

Che	Prunume persunòle		Furma verbòle
	mi	a	gh'(av)aissa
	ti	ti	gh'(av)aissi
	lê	u/a	gh'(av)aissa
	nuiòtri	a	gh'(av)aissmu
	vuiòtri	i	gh'(av)aissi
	luòtri	i	gh'(av)aissa

Cundisiunòle prezainte

Prunume persunòle		Furma verbòle
Mi	a	gh'avraissa/avraiva
Ti	ti	gh'avraissi/avraivi
Lê	u/a	gh'avraissa/avraiva
Nuiòtri	a	gh'avaismu/avraivmu
Vuiòtri	i	gh'avraissi
Luòtri	i	gh'avraissa/avraiva

Òtri modi verbòli

Infinìu	Gerundiu prezainte	Participiu pasó
avai, avàighe (rifl.)	avainda	avüu/avü

Coniugaçion interogativa

• Indicativo prezente: csà gh'öna?, csà gh'ètu? csà gh'òlu?, csà gh'èmna?, csà gh'àivu?; csà gh'ann-a? (variante: cos ch'a gh'ö, cos che ti gh'è, cos ch'u gh'à, ecc.)