Rodènch

Rodènch (Rudènch, endèla parlàda de la franciacürta; Rodengo-Saiano, en Italià) l'è 'n cümü de la Pruvìncia de Brèsa che 'l cönta 9 504 abitàncc (dàto del des 2015 ^[1]).

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.

Rudènch Comun
Rudènch - Sœmeanza
Dats aministrativ
Stat	Itàlia
Rejon	Lumbardía
Provinça	Provincia de Brèsa
Capolœg	Rodengo-Saiano
Nassida	18 ottober 1927
Politega
Sindeg
Orgen lejislativ	Consili comunal
Territore
Coordinade	45°35′49″N 10°06′31″E
OSM	45372
Voltituden	176 m s.l.m
Superfix	12,86 km²
Abitants	9 865 ab. (1º genar 2023)
Densitaa	767.11 ab./km²
Confin	Castegnàt, Gösàch, Óme, Padéren, Pasirà e Montezèi
Fus orari	UTC+01:00 e UTC+02:00
Varie
Prefiss	030
Codex postal	25050
Sigla autom.	BS
Codex ISTAT	017163
Codex catastal	H477
Sant protetor	San Nicola de Bari
Cl. climatega
Cl. sismega
Localizazion
Rudènch - Localizazion
Sit istituzional

El cümü, coi cunfì isé come che i è al dé d'encö l'è stat istitüìt endèl 1927 de l'üniù dei cümü de Rudènch e de Saià (nòm uficiàl en italià: Saiano) e l'è dividìt en sés frasiù: Bètula, Betulì, Delma, Moie, Padergnù e Ponte Cingoli.

I paès cunfinàncc i è: Castignàt, Güsàch, Óme, Padéren e Pasirà.

El cümü de Rudènch l'è 'nzemelàt col paés de Kürten, en Germania.

L'Abasìa Olivetàna

El Ciòster Grant de l'Abasià Olivetàna de San Nicóla

Rudènch l'è cunusìt apò a per la prezènsa de l'Abasìa Olivetàna de San Nicóla, fondàda dei frà cluniacènsi - congregasiù de l'Urden de San Benedèt - envèrs le metà del sècol XI.

Dòpo 'n prìm perìodo de espansiù l'abasìa, zamò 'ndèl sècol XIII la gh'ìa ambiàt a dà sègn de éser dré a fermàs e de mìa rià piö a crèser. Isé, 'ndèl sècol XV l'è stàda afidàda ai frà olivetàni che i g'ha ambiàt sübet 'n òpera 'mportànte de ristrütürasiù de le òpere architetòniche ezistènte e de l'edificasiù de nöe. En chèl perìodo ché, divèrse i è stàde le òpere afidàde ai artìsti bresà piö 'mportàncc compàgn de 'l Romanino, 'l Moretto, el Lattanzio Gambara e Grazio Cossali.

Endèl 1797, el Goèrno Provizóre de Brèsa, en aplicasiù de le légi napoleòniche, el gh'ìa decretàt la sopresiù del monastér e la sò asegnasiù a l'öspedàl feminìl de Brèsa.

Dòpo de 'n perìodo de decadènsa , endèl 1969, per vìa de l'enteresamènt de papa Pàol VI, l'è stàda riconsegnàda ai frà olivetàni. Al dé d'encö, la g'ha recüperàt 'na bùna part del sò splendùr e l'è turnàda a éser en cèntro de spiritualità de 'mportànsa.

Sport

A Rudènch g'ha séde l'Asociasiù Calcio Rudènch-Saià, società de fóbal nasìda 'ndèl 1983, che 'ndela stagiù 2010-2011 la züga 'ndèl campiunàt de Lega Pro Segónda Diviziù. La züga 'ndel Stadio Pulispurtìf Cumünàl, en via Culumbàra, n°1. L'è 'na strütüra che la g'ha 'n teré de zöch per el fóbal en èrba de 105x65 méter e 'na tribüna lateràl da 2.500 pòscc per sintàs zó.

Evulusiù demogràfica

Abitant censid