From Wikipedia, the free encyclopedia
Бамби-ефект — спротивставување на убивање на животните што се воспримени како „слатки“ или „мили“, како што се елените, додека може да има мал или никаков приговор за страдањето на животните што се сметаат за одбивни или помалку мили, како што се свињите или други шумски суштества.[1]
Осврнувајќи се на облик на наводен антропоморфизам[2], поимот е вдахнат од анимираниот филм на Волт Дизни од 1942 година, Бамби, каде што врвот на чувствата се достигнува при смртта на мајката на главниот лик од рацете на непријателот во филмот, ловецот познат само како Човек.[3][4][5]
Некои коментатори го припишуваат овој ефект на зголемената јавна свест за опасностите од загадувањето, како во случајот со судбината на морските видри по излевањето на нафтата на Екон Валдез,[6] или во случајот на јавниот интерес за плашење на птиците на аеродромите на несмртоносен начин.[7] Во случај на инвазивни видови, согледаната милост може да помогне да се спречат напорите за искоренување на натрапникот, како што е еленот лопатар во Поинт Рејес, Калифорнија.[8]
Ефектот исто така се наведува како антропоморфен квалитет на современото кино: повеќето луѓе во современата западна цивилизација не се запознаени со дивите животни, освен „преку телевизија или кино, каде слатки мали суштества разговараат за романса, самоопределување и лојалност како пријатели во текот на шолја кафе“, што доведува до влијание врз јавната политика и угледот на претпријатијата од филмовите што ја загадуваат или на друг начин и штетат на животната средина.[9]
Ефектот бил споменат и во настаните по рекордните снежни врнежи во американската сојузна држава Колорадо во 2007 година кога храната за елените, антилопите и вапитите станала толку оскудна што животните почнале да гладуваат. Одделот за диви животни во Колорадо бил преполн со барања и понуди од граѓаните да им помогнат на животните, и на крајот биле потрошени речиси два милиони долари за хранење на гладните диви животни.[10] Ефектот Бамби (и воопшто антропоморфните ликови на Волт Дизни) е заслужен за поттикнување на вегетаријанското движење.[11] Готвачите го користат овој поим за да го опишат недостатокот на интерес на потрошувачите за, на пример, цели риби: „Тоа е ефектот Бамби - потрошувачите не сакаат да ги гледаат“.[12]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.