Голем пожар во Смирна
From Wikipedia, the free encyclopedia
Големиот пожар во Смирна или катастрофата во Смирна[1][2] (грчки: Καταστροφή της Σμύρνης - „Катастрофата од Смирна“; турски: 1922 İzmir Yangını - „Пожарот во Измир од 1922 година“; ерменски: Զմիւռնիոյ Մեծ Հրդեհ - Zmyuṙno Mets Hrdeh) — пожар кој уништил голем дел од пристанишниот град Смирна (денешен Измир, Турција во септември 1922 година. Според извештаите на очевидците, пожарот започнал на 13 септември 1922 година [3] и траел сè додека не бил изгаснат во голема мера на 22 септември. Тоа се случило четири дена откако турските сили повторно ја презеле контролата врз градот на 9 септември 1922 година, со што делотворно ставиле крај на Грчко-турската војна по повеќе од три години откако Грчката армија влегла со своите сили во Смирна на 15 мај 1919 година. Проценетата смртност од грчки и ерменски извори како резултат на пожарот се движи од 10,000[4][5][6] до 100.000 луѓе.[7]
Големиот пожар во Смирна | |
---|---|
Големиот пожар во Смирна на 14 септември | |
Други имиња | Катастрофата во Смирна |
Место | Смирна (денешен Измир, Турција) |
Датум | 13–22 септември 1922 |
Исход | Протерување на грчкото и ерменското население на градот и уништување на нивните населби |
Околу 50.000[8] до 400 000 [9] грчки и ерменски бегалци преку водата успеале за го избегнат пожарот. Тие биле принудени да останат на кејот во тешки услови скоро две недели. Турските трупи и нерегуларностите започнале да вршат масакри и злосторства против грчкото и ерменското население во градот пред почетокот на пожарот. Многу жени биле силувани.[10][11] Десетици илјади грчки и ерменски мажи (проценките варираат меѓу 25.000 и најмалку 100.000) потоа биле депортирани во внатрешноста на Анадолија, каде што многу од нив починале во тешки услови.[12][13]
Последователниот пожар целосно ги уништил грчките и ерменските делови на градот; муслиманските и еврејските четвртини ја избегнале штетата.[14] Постојат различни извештаи и изјави од очевидци за тоа кој бил одговорен за пожарот; голем број извори и научници тоа им го припишуваат на турските војници кои ги виделе како ги палат грчките и ерменските домови и дуќани.[15] Традиционалните турски извори сметаат дека Грците и Ерменците го предизвикале пожарот за да го нарушат угледот на Турците.[16][17] Сведоштва од западни очевидци [18] биле печатени во многу западни весници.[19][20]