За потеклото на видовите

Книгата За потеклото на видовите од Чарлс Дарвин, за првпат објавена во 1859 година, е зачетник во научната литература и во еволутивната биологија.^[1] Оригиналното име на книгата било За потеклото на видовите преку природна селекција, или зачувување на подобрите раси во борбата за живот, а за шестото издание во 1872 насловот бил скратен само на Потеклото на видовите.^[2] Таа ја претставила пред јавноста теоријата дека биолошките популации еволуираат со текот на генерациите низ процес на природна селекција. Книгата на Дарвин била резултат на доказите кои ги собрал во текот на второто патување на бродот „Бигл“ во 1830-тите и ги проширил преку дополнителни истражувања и експерименти по враќањето.^[3]

За потеклото на видовите
преку природна селекција

Насловната страница на изданието од 1859
Автор	Чарлс Дарвин
Изворен наслов	On the Origin of Species by Means of Natural Selection
Земја
Јазик	англиски
Предмет(и)	еволутивна биологија
Издавач	Џон Мареј (John Murray)
Издадена	24 ноември 1859.
Медиум	Печатена книга

Книгата е читлива и за лаици и поради тоа предизвикала голем интерес во јавноста. Кога била издадена, таа била контроверзна со религиозните верувања за потеклото на животот, и поради тоа предизвикала многу дискусии на научна, филозофска и религиозна основа. Научната теорија за еволуцијата и самата еволуирала од првобитнто објавување од Дарвин, но до денес природната селекција е широко прифатен научен модел за настанокот на видовите. И покрај широкиот научен консензус, во некои земји и денес постојат огорчени противници на Дарвиновата теорија.

Накусо за теоријата на Дарвин

Дарвиновата теорија, изложена во делото „За потеклото на видовите“ се заснова на некои клучни опсервации и изведени заклучоци:^[4]

1. Видовите имаат висока плодност. Тие раѓаат повеќе потомци отколку што можат да доживеат зрелост.
2. Популациите остануваат грубо со иста бројност, со мали промени.
3. Ресурсите на храна се ограничени, но се релативно стабилни во текот на времето.
4. Поради досега наведеното, се развива имплицитна борба за опстанок.
5. Кај потомството, генерално нема две исти единки.
6. Некои од овие варијации директно ја афектираат способноста на единката да преживее во дадена околина.
7. Голем дел од овие варијации се наследни.
8. Единките кои се послабо прилагодени кон околината имаат помали изгледи да преживеат и да се репродуцираат, и обратно.
9. Единките кои преживуваат имаат изгледи да ги пренесат своите наследни особини на следните генерации.
10. Овој бавен процес резултира со популации кои со текот на времето се прилагодуваат на околината, и конечно, по поголем број генерации, овие варијации сочинуваат нови варијации, и најпосле, нови видови.

Наводи

1. Freeman 1977 harvnb error: no target: CITEREFFreeman1977 (help),Ansary 2006 harvnb error: no target: CITEREFAnsary2006 (help)
2. Freeman 1977 harvnb error: no target: CITEREFFreeman1977 (help)
3. Gamlin 1993, стр. 20-23 harvnb error: no target: CITEREFGamlin1993 (help)
4. Mayr 1982 harvnb error: no target: CITEREFMayr1982 (help), Darwin 1859, Chapter XIV. Recapitulation and Conclusion. harvnb error: no target: CITEREFDarwin1859 (help)