Лајош I Анжујски
From Wikipedia, the free encyclopedia
Лајош Анжујски (ерменски: I. Anjou Lajos, хрватски: Ludovik I. Anžuvinac, полски: Ludwik I Andegaweński, латински: Ludovicus I Andegavensis; Вишеград, 5 март 1326 - Трнава, 10 септември 1382), исто така познат како Лајош I Велики (ерменски: I. Nagy Lajos, хрватски: Ludovik I. Veliki, полски: Ludwik I Wielki, латински: Ludovicus I Magnus), бил унгарски и полски крал од семејството Анњуљ.
Оваа статија можеби бара дополнително внимание за да ги исполни стандардите за квалитет на Википедија. Ве молиме подобрете ја оваа статија ако можете. |
Тој бил најголемиот владетел на унгарската држава, мудар, енергичен и многу активен.[1][2][3][4] Наоѓајќи колку населени односи во Унгарија, тој продолжил да ја обновиl царската власт во далматинско-хрватските области[5] како и некои српски земји (каде што убил 1400 Паштрови).[6] Потпирајќи се на градовите и на средните и пониските племиња, тој се обидел да ја уништи независноста на големите феудалци и да ја зајакне својата власт.[4] Покорувајќи ги хрватските великанти, во 1345 година, во прв план дошло освојувањето на надворешна политика и тој ја почнал десетгодишната војна против трговската Венецијанска Република, која била на врвот на власта, со цел да ги врати далматинските градови.[5][7]
По долготрајни војни и успешните патувања во Далмација, па и самата Италија, среќата ја изневерила Венеција, кој сега требала да се повлече од посилниот Лајош и Задар Мир во 1358 година, да се откаже од сите далматински градови и острови од Кварнер до Драч.[5] Па така Лајош го приклучил јадранскиот брег кон неговата земја. Со својата победа, Унгарија си обезбедила премоќ на јадранските брегови сè до доаѓањето на Турците .[5] Тој водел широка надворешна политика, планирајќи да го обедини предвесниот имот во јужна Италија,т.е. Кралството Неапол , со Унгарија.[4] За оваа цел, тој презел две патувања во Италија, кои, сепак, не донеле никакви резултати, но тие делумно ја потрошиле силата со економски зајакнување на Унгарија.[4][7] Во врска со балканската политика, Лајош успеа да ја зацрврсти својата највисока моќ.[7] Водел војна против српскиот цар Стефан Душах околу Хум. Го приморал босанскиот крал Тврткo I да му даде неколку области. Лошата страна на овие успеси било тоа што тие, во предвечерието на опасноста од турските Османилии, наместо набивање на силите, на трагичен начин ѝ се спротивстави на Унгарија нејзините јужни соседи.[7]
По смртта на полскиот крал Казимир III, кој немал наследник, во 1370 година станал полски крал.[4][7][5] Тој владеел со огромна земја која се простирала од Висла до Јадранот, но без многу политичка корист. Ни тука не било поштеден од војните, поради постојаните напади на Литванците.[7] Во неговото време, Унгарија доби големо политичко влијание во Европа.[4] Тој бил најмоќниот владетел на Европа од своето време.
Со Јелисаветa Котроманиќ, ќерка на босанскиот епископ Стефан II , тој имал три ќерки Катарина (1370-1378), Марија (1371-1395), иднината кралица на Унгарија и Јадвига Анжујска (1374-1399), идната кралица на Полска.