From Wikipedia, the free encyclopedia
Падот на Вол Стрит во 1929 година , исто така познат како Црн вторник [1] и Падот на берзата во 1929 година, започнува кон крајот на октомври 1929 година и се смета за најкатастрофален пад на берзата во историјата на Соединетите Американски Држави земајќи го предвид обемот и времетраењето на последиците. Падот го сигнализираше почетокот на десет годишната Голема Депресија која што ги зафати сите западни индустриски земји и во Соединтетите Американски Држави не заврши сè до почетокот на американското ангажирање во Втората светска војна, на крајот од 1941 година. Секој којшто купил акции во средината на 1929 година и ги задржал,го видел поголемиот дел од неговиот или нејзиниот живот како му минува пред очи пред да се врати во нормала. – Ричард М. Салсман.
Лудите дваесетти години, деценијата која што доведе до Падот, беше време на богатство и прекумерност. Покрај оспасноста од шпекулации многумина веруваа дека берзата ќе продолжи да расте до бескрај.Пазарот беше во деветтата година од функционирањето кога ‘The Dow Jones Industrial Average’ десеткратно ја зголеми вредноста со највисока точка од 381.17 на 3 септември,1929 година.Непосредно пред прадот, економистот Ирвинг Фишер славно прогласи,’Цените на берзата го достигнаа она што изгледа како трајно високо плато. ’. Оптимизмот и финансиските заработки од големиот зголемувашки пазар беа разнишани на 18 септември,1929 година кога цената на акциите на берзата во Њујорк (NYSE) наеднаш падна.
На 20 септември, лондонската берза (LSE) официјално падна кога големиот инвеститор Кларенс Хетри и многумина од неговите соработници беа затворени за измама и фалсификат.Падот на лондонската берза го намалува оптимизмот на американските инвестиции на пазарите во странство.Во деновите коишто доведоа до падот, пазарот беше доста нестабилен.Периоди на продажба и високи количини на тргување беа прошарани со кратки периоди на покачување на цените и заживување.Економистот и автор Џуд Ваниск подоцна ги поврзува овие отскокнувања со можноста за усвојување на законот за цени ‘Smoot-Hawley’, за којшто се дискутираше во Конгресот.
На 24 октомври (“Црниот Четврток”) , пазарот губи 11% од неговата вредност на почетокот од секое големо тргување.Неколку водечки банкари на Вол Стрит се состануваат за да пронајдат решение за паниката и хаосот во одделот за тргување.На состанокот учествуваат Томас В. Ламонт, кој стои на чело на ‘Morgan Bank’; Алберт Вигин директор на ‘Chase National Bank’; и ЧАрлс И. Мичел претседател на ‘National City Bank of New York’. Тие го избираат Ричард Витни,заменик претседател на берзата, да дејствува во нивно име.
Со финансиските средства на банкарите позади него,Витни прави обид да купи голем блок на акции во ‘U.S. Steel’, по цена повисока од цената на тековниот пазар. Како што гледаа трговците,Витни потоа прави ист обид со нивните акции за коишто се плаќа профит во добри и во лоши времиња. Тактиката беше иста како онаа што стави крај на паниката во 1907 година.’The Dow Jones Industrial Average’ се повратија,затворајќи само 6.38 бода за тој ден,сепак, за разлика од 1907 година,олеснувањето беше само привремено.
За време на викендот, настаните беа објавени во весниците низ Соединетите Американски Држави.На 28 октомври, ‘Црниот понеделник’ уште инвеститори одлучуваат да се тргнат од пазарот и падот продолжува со рекордна загуба на денот во ‘the Dow’ од 38.33 бода, или 13 %.
Наредниот ден,29 октомври,1929 година, околу 16 милиони акции се разменети и ‘the Dow’ губи дополнителни 30 бода , или 12%, и се шират гласини дека Американскиот претседател Херберт Хувер нема да стави вето на законот за цени ‘Smoot-Hawley’, кој е ставен на чекање.Бројот на акции кои се тргувани на 29 октомври ,1929 година е рекорд којшто не беше рушен околу 40 години.
На 29 октомври,Вилијам К. Дуран се здружува заедно со членови од фамилијата Рокфелер и други финансиски гиганти да купат големи количини на акции со цел да и ја покажат на јавноста нивната доверба на пазарот, но нивните напори не успеваат да го запрат големото намалување на цените.Поради огромната количина на акции продадени тој ден, часовникот не престана да работи до 7.45 тоа попладне.Пазарот изгуби скоро 30 милијарди долари во текот на тие два дена , а само на 29 октомври 14 милијарди долари .
;Просекот на 'Dow Jones' во Црниот понеделник и Црниот вторник[2]
Датум | Промена | % Промена | Крај |
---|---|---|---|
Октомври 28, 1929 година | −38.33 | −12.82 | 260.64 |
Октомври 29, 1929 година | −30.57 | −11.73 | 230.07 |
По еднодневно опоравување на 30 октомври кога ‘the Dow’ поврати дополнителни 28.40 бода или 12 %, пазарот продолжи да опаѓа достигнувајќи привремено дно на 13 ноември,1929 година, со затворање на ‘the Dow’ со 198.60. Потоа пазарот заживува неколку месеци, почнувајќи од 14 ноември, со добивката на ‘the Dow’ од 18.95 бода со затворање на 217.38, и достигнувајќи повторен затворачки врв (т.е берза со постојано опаѓање на курсот) од 294.07 на 17 април,1930 година.По донесувањето на законот ‘Smoot-Hawley’ во средината на јуни,’the Dow’ повторно падна,стабилизирајќи се над 200.Следната година,’the Dow ‘ почнува со многу поголем,одмерен пад од април 1931 година до 8 јули 1932 година кога затвора со 41.22 – неговото најниско ниво во 20 век, вклучувајќи и 89% загуба за сите акции на пазарот.Во поголемиот дел од 1930 тите години,’the Dow’ почнува полека да се враќа во нормала по падот во 1929 година и следните три години,почнувајќи од 15 март ,1933 година, со најголем процент на зголемување од 15.34 %, со затворање на ‘the Dow Jone’s на 62.10,со 8.26 бода зголемување.Најголемиот процент на зголемување на ‘the Dow Jones’ се случува за време на почетокот и средината на 1930 тите години, но нема да се врати пак на врвот како што беше на 3 септември ,1929 години,се до 23 ноември , 1954 година., Yahoo! Finance</ref>[3]
The crash followed a speculative boom that had taken hold in the late 1920s. During the later half of the 1920s, steel production, building construction, retail turnover, automobiles registered, even railway receipts advanced from record to record. The combined net profits of 536 manufacturing and trading companies showed an increase, in fact for the first six months of 1929, of 36.6% over 1928, itself a record half-year. Iron and steel led the way with doubled gains.[4] Such figures set up a crescendo of stock-exchange speculation which had led hundreds of thousands of Americans to invest heavily in the stock market. A significant number of them were borrowing money to buy more stocks. By August 1929, brokers were routinely lending small investors more than two-thirds of the face value of the stocks they were buying. Over $8.5 billion was out on loan,[5] more than the entire amount of currency circulating in the U.S. at the time.[6][7]
The rising share prices encouraged more people to invest; people hoped the share prices would rise further. Speculation thus fueled further rises and created an economic bubble. Because of margin buying, investors stood to lose large sums of money if the market turned down—or even failed to advance quickly enough. The average P/E (price to earnings) ratio of S&P Composite stocks was 32.6 in September 1929,[8] clearly above historical norms.[се бара извор]
Good harvests had built up a mass of 250,000,000 bushels of wheat to be 'carried over' when 1929 opened. By May there was also a winter-wheat crop of 560,000,000 bushels ready for harvest in the Mississippi Valley. This oversupply caused a drop in wheat prices so heavy that the net incomes of the farming population from wheat were threatened with extinction. Stock markets are always sensitive to the future state of commodity markets and the slump in Wall-street predicted for May by Sir George Paish, arrived on time. In June 1929 the position was saved by a severe drought in the Dakotas and the Canadian West, plus unfavorable seed times in Argentina and Eastern Australia. The oversupply would now be wanted to fill the big gaps in the 1929 world wheat production. From 97c per bushel in May wheat rose to $1.49 in July. When it was seen that at this figure the American farmers would get rather more for their smaller crop than for that of 1928, up went stocks again and from far and wide orders came to buy shares for the profits to come.
Then in August the wheat price fell when France and Italy were bragging of a magnificent harvest and the situation in Australia improved. This sent a shiver through Wall Street and stock prices quickly dropped, but word of cheap stocks brought a fresh rush of 'stags,' amateur speculators and investors. Congress had also voted for a 100 million dollar relief package for the farmers, hoping to stabilize wheat prices. By October though, the price had fallen to $1.31 per bushel.[9] The falling commodity markets in other countries told upon even American self-confidence, and the stock market started to falter.
On October 24, 1929, with the Dow just past its September 3 peak of 381.17, the market finally turned down, and panic selling started.[10]
The president of the Chase National Bank said at the time "We are reaping the natural fruit of the orgy of speculation in which millions of people have indulged. It was inevitable, because of the tremendous increase in the number of stockholders in recent years, that the number of sellers would be greater than ever when the boom ended and selling took the place of buying."[11]
Во 1932 година, беше основана Комисијата Пекора од страна на Сенатот на САД да ги проучи причините за падот.Наредната година, Конгресот на САД го изгласува законот ‘Glass – Seagall’ кој налага поделба помеѓу комерцијалните банки, коишто земаат влогови и продолжени заеми, и инвестициони банки, коишто потпишуваат,бараат, и даваат акции, обврзници и други хартии од вредност.
По искуството од падот во 1929 година,берзите низ светот воведуваат мерки да се спречи тргување во случај на брзи намалувања, тврдејќи дека мерките ќе ги спречат таквите продажби во страв.Сепак, еднодневниот пад во Црниот понеделник на 19 октомври , 1987 година , кога индустрискиот просек на ‘Dow Jones’ падна на 22.6 % е најлош во поглед на проценти од било кој друг ден во падот во 1929 година.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.