Јали

Јали (грчки: Γυαλί, во превод „стакло“) — грчки вулкански остров во Додеканезите, сместен на половина пат помеѓу јужниот брег на Кос (Кардамаина) и Нисирос. Се состои од риолитски опсидијански лавински куполи и наслаги од пемза (кои се ископуваат во огромни количини). Не се познати историски ерупции, но најновите ерупции на пемза се наоѓаат над почви што содржат керамика и артефакти од опсидијан од неолитскиот период (10.000–4.500 г. п.н.е.).^[1] Островот има два различни сегменти, при што североисточниот дел е речиси целосно направен од опсидијан, а југозападниот дел од пемза. Тие се поврзани со тесен теснец и плажа составена од современи гребенски седименти. Во античко време, островот бил познат како Истрос (старогрчки: Ἴστρος).^[2]

Јали

Γυαλί
Ископување на пемза во Јали
Јали
Географија
Координати	36.662°N 27.115°E / 36.662; 27.115
Архипелаг	Додеканези
Површина	4,558 км2
Највисоко место	180 м
Највисока точка	Вулкан
Држава
Грција
Регион	Јужен Егеј
Округ	Кос
Главен	Хора
Демографија
Население	7 (2021 г.)
Поштенски код	853 03
Обласен код(ови)	22420
Регистарска табличка	ΚΧ, ΡΟ, ΡΚ

Географија

Од горе десно спротивно од стрелките на часовникот: Строгили, Јали, Пергуса, Пахеја и Нисирос.

Островот е долг 6 километри и помеѓу 4 километри и 500 метри широк. Има пештера долга 180 метри. Деловите од островот каде што се врши ископување на пемзански ленти се неплодни. Според пописот од 2001 година, населението броело 10 жители. На административно ниво, тој е дел од општина Нисирос.

Населба

Населувањето на Јали веројатно започнало во почетокот на 4-тиот милениум во форма на сезонска населба. Една населба се наоѓала на местото на 2 Лаимоси на брегот. Подоцна, во 4-тиот милениум п.н.е., населувањето се одвивало во северозападниот дел од островот. Повисоките земјишта на островот биле окупирани главно во текот на зимата за пасење добиток.^[3]

Островјаните се занимавале со производство на жито, а биле пронајдени и неколку мелнички камења. Големи груби садови се користеле за складирање на жито. Тие исто така се занимавале со сточарство и преработка на млеко користејќи тенџере за сирење. Тие обработувале опсидијан и изработувале грнчарија.

Раната обработка на метали се практикувала на островот во средината на 4-тиот милениум п.н.е. Пронајдени биле два сада со залепени бакарни елементи. Ова претставува редок доказ за најраната фаза на егејската металургија за време на завршниот неолитски период. Исто така, била пронајдена и една оловна заковка.

Јали бил напуштен до крајот на 4-тиот милениум п.н.е.^[4]