Јанез Менарт

Јанез Менарт (29 септември 1929 година - 22 јануари 2004) бил словенечки поет, најпознат по својата поезија Интимистичка. Тој превел голем број класични француски и англиски драмски дела на словенечки, вклучувајќи ги и сонетите на Шекспир.

Јанез Менарт'

Биографија

Менарт бил роден во Марибор. Неговата мајка била театарска глумица, но поради тешка болест, семејството се преселило во Љубљана. Неговиот татко работел како итен медицински техничар, но извршил самоубиство кога Јанез имал само седум години. Осум години подоцна, починала и неговата мајка.

Поради лошите социјални околности Јанез и неговата постара сестра живееле речиси од почетокот на школувањето во интернати. Јанез можел да се запише во гимназија само затоа што освоил една од четирите стипендии понудени од Дравска бановина во 1940 година. По завршувањето учел на Филозофскиот факултет на Универзитетот во Љубљана каде дипломирал словенечка филологија и компаративна книжевност.

По задолжителната воена служба најпрвин бил издавач, потоа сценски режисер и на крајот директор на куклената секција на филмот Триглав. Во тоа време се оженил и добил ќерка. Од 1963 година, кога го напушти филмот, заработувал со пишување и превод.

Потоа се вработил како уредник на драмската редакција на РТВ Љубљана. Поради политички околности подоцна бил деградиран на сценски режисер и во последните три години работел како преведувач за тековни потреби. Во 1979 година решил да ја напушти работата и да се вработи како програмски водач на клубот за продажба на книги Свет књиге во Младинска књига. Тој останал таму до неговото пензионирање во 1990 година.

Починал во Љубљана поради болничка инфекција.

Дела

Јанез Менарт бил еден од најпопуларните словенечки поети во втората половина на 20 век. Над четиристотини негови поединечни песни се преведени на околу 25 странски јазици и повеќе од половина од овие преводи се објавени во независни изданија. Над сто негови песни и стихови се придружени со музика како шансони, некои од нив се снимени и на касети и дискови.

Менарт започнал да пишува поезија на 15-годишна возраст, а првата песна ја објавил во завршните години од гимназиското образование. Со текот на времето, неговите творби сè почесто се појавувале во различни книжевни списанија и на радио.

Неговата книжевна кариера добила значаен подем во 1953 година, кога, заедно со Кајетан Кович, Тоне Павчек и Цирил Злобец, ја објавил збирката Песни на четворицата.

Менартовата поезија е исповедна и реалистична, со силна сатирична нота. Нарацијата е јасна и прецизна, а формата останува верна на традиционалниот метар, комбинирајќи романтични слики со елементи од секојдневната реалност. Познат е и по своите епиграми.

Менарт направил одлични преводи на Шекспировите сонети, поезијата на Џорџ Гордон Бајрон, Роберт Бернс и Жак Превер и Собраните дела на Франсоа Вијон. Тој, исто така, преведувал и англиски ренесансни драми, како што се Волпоне од Бен Џонсон и Доктор Фауст од Кристофер Марлоу.

Иако главно познат како поет и преведувач, Менарт пишувал и сценарија за куклени и документарни филмови и телевизиски претстави. Тој исто така бил првиот во Словенија што објавил ЦД аудиокнига со неговите песни во голема мера интерпретирани од самиот него.

Во музиката

Во 1975 година, неговата песна „Татковина“, во превод на хрватскиот поет Звонимир Голоб, била искористен како текст за песната „Домовина“ што ја испеал хрватскиот рок и фолк музичар Драго Млинарец.

Надворешни врски

„Јанез Менарт“ на Ризницата ?

• „Poet and Translator Janez Menart Dies“. Slovenia News. 2004-01-22. Архивирано од изворникот на 2007-04-28.

Литература

• Berta Golob, Srce ustvarja roka piše, Mladinska knjiga|Založba Mladinska knjiga, Ljubljana 1983  
• Muris Idrizović, Otroška in mladinska književnost v Jugoslaviji, Založba Obzorja, Ljubljana 1984  
• Polona Hanžek Novak, V srcu mladi, Založba Genija, Ljubljana 2004