Ванила (растение)

Ванилата (лат. Vanilla) е род на орхидеи кој во себе вклучува 110 видови на монокотиледони и многугодишни растенија. Од некои видови (во прв ред Vanilla planifolia) се добива ароматичното соединение со исто име. Името доаѓа од шпанскиот збор vainilla, што во превод значи вагина. Ванилата е распространета во тропските и суптропските зони. Постојат видови во Западна Африка, Нова Гвинеја, како и во тропските зони на Америка и Азија. За татковина на ванилата се сметаат Мексико и околните региони - таму се наоѓаат единствените опрашувачи на ова растение. Во останатите делови на светот каде ванилата се одгледува, овој процес се извршува по вештачки пат.

Ванилини орхидеи Период: Доцна креда/палеоцен - денес
Рамнолисна ванила (Vanilla planifolia)
Научна класификација
Царство:	Plantae
Нерангирано:	Angiospermae
Нерангирано:	Monocotyledonae
Ред:	Asparagales
Семејство:	Orchidaceae
Потсемејство:	Vanilloideae
Племе:	Vanilleae
Потплеме:	Vanillinae
Род:	Vanilla Plumier ex Mill., 1754
Видови
see Список на видови од Vanilla
Зелено: Распространување на видовите од родот Vanilla'

Ванилата била позната и почитувана и од страна на Ацтеките кои правеле специјален напиток од неа - смеса од какаови зрна, ванила и мед, која била сметана за моќен афродизијак. Во 16 век ванилата е пренесена во Европа од страна на Шпанците.

Растението по својот хабитус претставува многу долга лијана. Со тек на времето и еволуцијата, кај некои видови исчезнува лисната маса и остануваат единствено долгите стебла. Цветовите се најчесто бели или белозеленкасти, поретко зеленкасти или жолти.

Есенцијата од ванила се добива по пат на филтрација со алкохол и вода на раздробените зрна, слично како при производството на кафе. Ванилината есенција е многу силна. Таа има голема примена и надвор од кулинарството. Таа се користи при подготовката на парфеми, пури и ликери.

Цвет од ванила.

Систематика

Систематиката на родот Vanilla е нејасна.^[1] Ова е делумен список на видови или синоними:

• Vanilla albida
• Vanilla aphylla – Безлисна ванила
• Vanilla barbellata – Мала брадеста ванила
• Vanilla chamissonis – Чамисова ванила
• Vanilla claviculata
• Vanilla dilloniana – Дилонова ванила, "безлисна ванила"
• Vanilla edwallii – Едвалова ванила
• Vanilla mexicana – Мексиканска ванила
• Vanilla odorata
• Vanilla phaeantha – Лисната ванила
• Vanilla pilifera
• Vanilla planifolia – Рамнолисна ванила, тахитска ванила, "Западноиндиска ванила"
• Vanilla poitaei – Поатоова ванила
• Vanilla pompona – Помпонска ванила, Гваделупска ванила, "Западноиндиска ванила"
• Vanilla siamensis – Тајландска ванила